Şiir, duygu işidir diyerek girer konuya bir tanıdık. Yaşadıklarınızı okura hissettirebildiğiniz sürece aşarsınız okurun gözündeki önyargıları. Şiir için kurgu, önemli bir unsurdur. Bir şeyleri aktarmak için soyunmak ve altından kalkabilmek bu isteğin. Öncelikle dirayet ister. Sonrasında sabır ister. Olmazsa olmazıdır emek. Bu şiirde oldukça sağlam bir kurguya rastlamak mümkün.

Şiirdeki anlatıma dikkat etmek gerekir. Olabildiğince geniş sözcük haznesi ile, gerektiğinde etkiyi artırmak amaçlı tekrar sözcükler ile ‘neyi aktarıyorum?’ sorununun yanında ‘nasıl aktarıyorum’u da düşündüğünü açıkça gördüğümüz bir şiir var önümüzde.

Her okur tarafından farklı bakış açıları ile görülebilecek bir şiirin ne dediğini açıklamaya kalkmak akıntıya karşı kürek çekmeğe benzer. O sebeple içeriğe bir iki cümle ile değindikten sonra teknik açıdan değerlendirmek istiyorum çalışmayı.

Konunun – ben – tarafında; şiirin başlığının önemli bir anlam içerdiğine dair önsezilerim var. ‘çimen’, ‘toprak’, ‘ten’, ‘yapayalnızlık’, ‘yaprak yürek’, ‘ıssız hazan’, ‘aramızdan sızmayan su’, ‘iki arada bir dere’, ‘aslı’lığa yürümek bu’, ‘işte bu / giderayak düşmek yâr / mısra avcısı dudaklarına / tığ teber bir mazi… / ve şâh-ı merdan bir aşkla.’… Az önce vermiş olduğum sözcük, sözcük öbekleri ve ek olarak dizelerden bir çıkarsama yapma imkanı sunuyor Şair okurlara. Top okurda şu andan sonra. Kendi payıma düşeni aldığımı düşünüyorum.

Şiirdeki ses uyumlarına özellikle dikkat çekmek gerek.

‘yalın ayak uçmak’, ‘çimen - ten’, ‘safhasında - aslında’, ‘son faslında - aslında’, ‘kavak - yaprak’, ‘ıssız hazan’, ‘aramızda koca dağ’, ‘aramızdan sızmayan su’, ‘şiir gözlerinin’, ‘yatağına kavuşan’, ‘aslında usul usul’, ‘aslı’lığa yürümek bu’, ‘giderayak düşmek’, ‘tığ teber bir mazi’, ‘ve şah-ı merdan bir aşkla’… Bakıldığı takdirde gerek sözcük sonlarındaki ses uyumu, gerek dize içlerindeki ince-kalın ünlülerin dağılımı, gerek sert-yumuşak ünsüzlerin serpilişi dizelere.

Şiir, belli bir düzen hissi yaratıyor okurda. Bu noktadan sonra hece sayılarına baktığımız zaman yine bir uyum göze çarpıyor.

yalın ayak uçmak bu - 7
çimen. toprak. ten… -5
ve huzur safhasında. -7

aslında - 3
tam da ömrümün - 5
yapayalnızlığa düşkün - 8
şu son faslında. - 5

kavak yeline teslimiyet - 9
yaprak yürek. ıssız hazan - 8
ve sevda havzasında. - 7

aramızda koca dağ - 7
aramızdan sızmayan su - 8
ve bendeki yaşam - 6
iki arada bir dere - 8

-şiir gözlerinin - 5
yatağına kavuşan- - 7

aslında usul usul - 7
aslı’lığa yürümek bu. - 8

ömrümün tam da - 5
yapayalnızlığa düşkün - 8
yapayalnızlıktan düşkün - 8
şu yapayalnızlığı bir düşün! - 10
çığlığının faslında. - 7

işte bu - 3
giderayak düşmek yâr - 7
mısra avcısı dudaklarına - 10
tığ teber bir mazi… - 6
ve şâh-ı merdan bir aşkla. - 8

3 – 2
5 – 5
6 – 2
7 – 8
8 – 8
9 – 1
10 – 2

Şiirde kullanılan hece sayılarının şiirdeki dağılımını görebiliriz yukarıda. Burada dikkat edildiğinde 5, 7 ve 8 hece sayılarının şiirin ses omurgasını oluşturduğunu görebiliriz. Baştan sona seyrine bakacak olursak eğer şiir içi ses tonu ayarlamasının da yapılmış olduğuna dair kanıtları bulmak mümkün. Artışlar, azalışlar ve gerekli yerlerde durağanlık. 3’ten başlayıp 10’a kadar giden bir hece sayısında ilk göze çarpan 4 heceli hiçbir dizenin olmaması.

7 5 7 (3 dize)/ 3 5 8 5 (4 dize) / 9 8 7 (3 dize)/ 7 8 6 8 (4 dize) / 5 7 (2 dize) / 7 8 (2 dize) / 5 8 8 10 7 (5 dize)/ 3 7 10 6 8 (5 dize)

Şiirde bölümlerin oluşturulmasındaki ahenge de dikkat çekmek istiyorum.

Gerektiği yerlerde noktalama işareti kullanarak şiirin okunuş ve akıcılığını elle tutulur bir forma bürümüşsünüz. Bağlaç kullanımları ile üç nokta işaretlerinin ahengi takdire değer.

Şairin bunları yaparken ki düşünce yapısını merak etmedim değil. Ancak bilinemeyecek olması belki de işin güzel yanı. Kim bilir!

Yukarıda belli başlı noktalarda değindiğim başarılı şiir çalışmanızı tebrik ederim Sevgili Jale Demirdöğen.