TırtarŞiirin hikayesini görmek için tıklayın 1900’lerin başı
bir Yörük aşiretinin yerleşme hikayesi
Tırtar
dedem “rivayet ki: "Süleyman Şah" Fırat’a düştüğünde bizim Tırtar Aşireti , Caber Kalesini yurt tutmuş kendine Caber Kalesi, Fırat’da Süleyman Şah’ın suya düşüp boğulduğu yerde Cumhuriyet kurulunca hemen 1924’de Türk Bayrağı çekilmiş gönderine o gün-bu gün bir Türk Karakol’u vardır türbede baraj yapılınca sular altında kalmasın diye taşınmış şimdiki yerine Dokuzyüzyetmişbeş’te ıra(ha)t-dirlik vermeyen; Araplarınan gavga-niza derkene, kimezi Ayıntap’a, İslahiye taraflarına çekmiş-ğetmiş kimezi Diyarbekir’e orda da Kürtler dirlik vermeyinşe deveyi, geçiyi katar edip yola düzülünmüş kimezi obasını alıp, Ayıntap’dan Mersin’e göçmüş, Erdemli’yi Zülüfke’ye doğru geçivirince Cennet-Cehennemin olduğu yere Ashab-ı Kehf’e az bi mesafede gondukları yere Tırtar demişler gene "-oradan da gün olmuş dört oba yes etmişler yola düzülmüşler Toroslar boyunca ‘ver elini’ gelmişler Gabaca sırtlarına, yörük bıçağı çalmış dekenin boğazına ciğerini dakmış çalının dalına ertesi günü bakmış "-ciğer gurumuş" deye bu yüzden gelmişler hinciki Garatepe’ye, burada da bi(r) göğeci boğazlamış devrisi ğün baksay kı ciğer temteze neye yosdu , neye öyle höküm verdiyse develeri ihdırmış, dengini, pılıyı-pırtıyı endirmiş, kara çadırın kazığını çakmış yere dört çadırlık yörük obası bura yerleşmiş." Tırtar’dan gelen; Hacı Karalı ailesine Hacallar • (Hacı(kara)lılar) denilmiş Kara Mehmetoğlu Mehmet Bey’den gelenlere Kara Memetler Kart Mehmetin ailesi Kart Mehmetler diye anıla gelmiş (Karademir) Osman Bey’den gelen, Bocutlara da Beyler• Gencellideki Aşkar Yörükleriyle Avşarlılarla, Çakallarla, Gazirililerle, Sarıkeçililerle akrabalıklar kurulmuş Tırtar bir iken iki olmuş Yirminci Yüzyılın hemen başında ilk evlerin inşasına başlanmış ve geçilmiş yerleşik hayata 1903’te Tırtar Muhtarlığına aşiret köyler bağlanmış Kara Sümen tam 33 yıl muhtarlık yapmış o yıl yapılan cami, 19’da yenilenmiş mer’alar açılmış çifte çubuğa garışılmış kalakalınmış “-1937’lere gelindiğinde urgan hesabı arazi sa(hi)bı olduk dağ-bayır mera, çalı dibi eşeledik iki avış toprak uçu guşun-gurdun yuvasını bozduk ora bura öbeğ-öbek çarşak yığdık ganlı -manlı ne arar garının boyu-yüklü gedeler ağlar üş yaşındakı çocukdan medet umar olduk bi tas su isdesen deben -düş düşe-gaka getirene ğadar yarısı yere dökülür varı-bakarsın desdi devrilmiş sanki ardından atlı geliyo a gappao(ğ)lu sankı yö(v)müyeye ğetdin sankı ağa başında bekleyoru boşla ğel, emme ne arar ağşama-ğadar dilim-dama(ğı)m gururdu önüm sıra ne çocuklar ne boyu-yüklü ğarı kimsenin sesi çıkmazdı eve de ğelidim valla atılı ğederdim o ğünner getsin de ğelmesin hincikinnere ne var len yediğin öğünde yemediğin arkanda Alla(h)a şükür bizim de var emme diş kesmedikten keyri dat alıyon desen de yalan vallayhi hinci hankı gonşunun gapısını çalsan bi çomaç veren çıkar kime hızmata varsan adam gakar-dutar hal çarasına bakar esgiden bende yok ku sana versem isde canımı veren emme yok yok ya bende olmalı demiş ya bana verende hızmat görmeyen gonşu adamı hacat sa(hi)bı yapar hinci bende de var bana verende de esgiden guru yavan acı sovan ne bulsan yeniyodu hinci yesen bile ağzında diş yok hiş bi şeyin esgi dadı yok yookkk yok DİPNOT M.S. 1086 Dokuz Oğuzlar’ın Üçoklar kolundan küçük bir sülale Caber Kalesi: Minik Vatan (Suriye toprakları içinde) Süleyman Şah’ın Türbesinin bulunduğu yer halen; Suriye yapacağı yeni barajla aynı sıkıntıyı devam ettirmektedir. Buradaki Tırtar köyü 20 yıl kadar önce Narlıkuyu ve Kumkuyu ile birleşerek belediyelik (Kumkuyu Belediyesi) olmuştur. yes etmekten kasıt top yekün, hep birlikte Senirkent’in Büyükkabaca beldesi sırt: dağın yamacı, yüzü, eteklerinden doruklarına doğru kısım, bayır göğeç: iki yaşında hadım, iğdiş edilmiş çebiç devrisi gün: ertasi gün taptaze yosmak: yorumlamak Hacı Kara Ali • karakaya’lar karakurt’lar karademir’ler Bocut: sürahi, maşrapa, kulpsuz testi, (kısa anlamında) • altınay’lar deveci’ler çakallar; çakal ebeler, Aşağı Tırtardaki cengiz’ler gazirililer; kel dudu, kel sülü ve arif osmanlar aşağı ve yukarı Tırtar’lar Gencelli, Taşev, Aşağı Tıtar 1919 yılında yapılan bu cami; 1978 yılında yenisi yapıldığı için yıkılmıştır, bilahare depremden zarar gördüğü için Hacıamatların Hacı Ahmet Şen’in gayretiyle yeniden yapılacaktır. çarşak: tarlada öbek öbek yığılmış küçük taş birikintisi kağnı, gede: (öksüz kaldığından olmalı) zayıf, çelimsiz, kara-kuru, ufak-tefek, gelişememiş debenlemek: eskisi kadar hızlı, canlı olamamak, tavaşlamak, boşlamak: bırakmak, vazgeçmek boşlan endeki lafı; konuyu değiştirin atılıp gitmek: gülmekten/yorgunluktan bayılıp düşmek hacat/hacet : alet, eşya |
kaleminize sağlık...