Tırtar / Muhtar“-valla aynı mitli dediğin gibi köy mıhtarının birinin gaymakama ettiği” “-neytmiş ki” “-neytmemiş ki dinle hinci” “-gazanın birine durduk yerde genş bi gaymakam atanmış halef-selef alacağını almış, vereceğini vermiş alelacele gedeceğ olan gaymakam, yenisine “-gulağını aş beni eyi dinne sana son bi nasihatım mar” deyinşe yeni ğelen acemi ğaymakam; “-neee?” demiş “-aman deyen, sen sen ol, falan köyün söz temsili deyelim Cinköyün mıhdarından uzak dur, aman deyen o adamdan kendini golla” acemi “-ney ye?” deyyo esgisi de “-garışma işde, yani, mesela ola ki bah(i)sa filen dutuşayın deme” yeniyetme “-yau üsdat”, aman hele-hele dediyse de “-başga lafa gerek yok aman deyen bahsa-mahsa girme işde o gadak” “-yahu aman-zaman” “-yau bi bildiğim mar ki, ötesini neytçen sen dediğimi dut da getdim yoldan getme netçen sen eciğini-cücüğünü bi bildi(ği)m mar haral, benden bu gadak hadi bana eyvallah” deyoru pırrr! ne ğadak üsderlediyse de nuh deryoru, peygamber demeyoru alel-acele sıvışıp ğediyo neyise lafı uzatmayalım bizim acemi, yeniyetme gaymakam bi hafta-on gün höyle bi etirafı dolaşıyoru ol-gör bu mevzuynan alakalı ün-ses yok, ı-ıhı herkeş “-esgi gaymakamımızdan Allah ırazı osun” “-bek eyiydi sizden eyi olmasın” “-halımızı-hatırımızı sorar” “-makamının gapısını vetandaşın yüzüne gapatmazdı” “-kimsenin şerine-şoruna garışmazdı” “-namazında-niyazında” “-işgi içirtmezdi, garı oynatdırtmazdı, mazifesini gaylangaş dutan mamiri se(v)mezdi “-gumara-mumara zıt gederdi, abidik-gubidik adama, halka me(h)remet etmeyene me(h)remet etmezdi” “-garısı ö(ğ)retmenidi emme mazifesine dövam ederdi” “-dayıraya gederkene file ötekinner gibi makam arabasına felan binmezdi” “-adam evladıydı, adaaamm” “-nerde hinci öyle amir” “-garısı ö(ğ)retmenidi emme mazifesine dövam ederdi” deyollar daa başga bişiy demeyollar acemi gaymakam bakıyoru “nayeti güçcük-gözel bi kaza”, “herkeş işinde gaydında” “her şey yerli yerinde” “acaba benden önceki adam neye “ıldırım tayın” isdediy ki” “bre ğidi alın beni merkeze tekavidime ğadak” dediy ki, deyoru kendi kendine “dur bakalım anlacaz-dinlecez işin aslını feslini ö(ğ)rencez” “işin işinde bi bokluk bi bit yeniği var emme ne” “bi Cinköy mıhtarı gos-goca bi gaza gaymakamını zorlayabil(ir) mi” “hemi de poroblem ne olacak ki yok canım olcak şey mi” “bi köy mıhdarı değme pulitikacı olsa neydiviri” “-bildiğim gadarıyna buralı bi vekil, bi senatör filen de yok ki” “hadi deyelim hısım-akrabası emmisi-dayısı galdıykine olsa ne yazar” “adam yılların gaymakamı vali mavinniği file yapmış “hadi genş file olsa şeytana uyar ğarı-ğız işi filedir de(ye)cen emme belliyki esaslı bi hata yapmış” emme bi yandan da verip alıp marağ ediyo Cinköy mıhdarını “-kim” ….. “-nası bişiy” … “-ne eder, ne dutar” cesaret edip de kimseye soramayoru o değilden hiç elleşmeyoru o cihetden hiş daş galdırmayoru herangi bi çalıya daş atmayoru içinden de “nassı olsa bu iş kendiliğinden ortaya çıkar” deyoru aradan epi(ey)li bi zaman geçiyo her hafta, bazara gelinşe her köylerin mıhdarı geliyoru uğrayoru, “-hoş geldiniz” “-hayırlı olsun” “-Allah muvaffak etsin” “-emriniz” “-köyümüze bekleriz” “-zeyaretinizden memnin oluruz” “-bizim buz gibi bi bunarımız var” “-bizim köyün balığı meş(h)urdur” “-bizim geçiler kekik yer” “-camız gaymağı” “-oğlak keseriz” “-ahaliye bi hitabetseniz” “köyler arasında an davası” “-hasımlar arasında gan davasına bi el atsanız sizi gırmazlar” “-gavınımız kele(ği)miz” “-bi horaz keselim” “-düğünümüze buyurun” “-ballı gaymaklı çomaç” deye akın akın geliyollar gaymakamlık makamına emme; “efendim ben Cinköyün mıhdarıyın” deyen yok yok Allah yok yer yarılmış, yerin dibine girmiş mubarek o değiden bi mahanaynan kazaya ba(ğ)lı mıhdarları has-öz toplayo ordan burdan birileri aklısıra çıkıyo takkasını önüne alıp; köyünün meselelerinden bahsediyoru emme “Cinköy mıhdarı” yok “acaba, köyün adı değişdi de başga bi adı mı var yoook, öle bi durum da yok ilçe haritasında görülüpduru ücra küçük bir köycük” “Allah Allah…?” ediyoru-edemeyoru marağını yenemeyoru atlayo cibine.. goya başka bi köye geçerkene uğramış gibi Cinköye uğrayo “-çaa(ğı)rın hu mıhdarı bakayın” Allahın onaracağı ya o ğün de mıhtar gazaya ğetmiş ani takke gerisin-geri, deregap, izinin üsdüne dönüvürüyo son sürat hemen sürüyo ver elini gaza doğru makamına seğidiyo varıyo gelen geden var mı deyelek soruyo emme; ne ğelen var, ne ğeden Cinköyün mıhdarından emare-iz yok herifcioğlu marakdan guduruyo gudurmak ne kelame yırtınıyo yoğ Allah yok Cinköy deye bi köy var emme muhtarı yok.. neyise uzatmayalım bakmış olca(ğı)-molca(ğı) yok en sonunda galemine deyoru ku “Cinköy mıhdarı neye ğelmedi ..?! “tanıyorumun sen bunu” “..” “deragap bul” çağırıyo bunu huzuruna dediği takike gapısı tıkladılıyo “-efendim buyurun gaymakam beyim.. beni emretmişsiniz” esgi-püskü kasketini bağrında dutan kısık gözlü, saçı-başı ağarmış cılız, çelimsiz.. iskeleti çıkmış eciş bücüş yaşlı bi adamca(ğı)z “buyur amca siz kimsiniz” galem hemen tanıdıyo gelen adamı, “-Cinköy mıhdarı sayın gaymakamım” seninki, beyninden vuruluyo !!! va! o ne; gele-ğele ufak-defek eciş-bücüş mıymıyın teki on kere toplasan bi adam etmez nem ne şekil, ahı getmiş vahı galmış çüşdüm bişiy uzun gaşlı, ufak yüzlü, ombeş günnük sakallı tığ bıyıklı kısık gözlü şeytan çarpığı, yaşlı mı yaşlı gariban mı gariban bi adamcağız gene de münasip göremeyo muhtar deyince öyle ya dirayetli, tilan felfecir örflü, gasalak variyetli uyanık bi adam olmalı değil mi bu adamın mıhdarlıkdan emeli ne olacak ki .. “-Cinköy Mıhdarı?” “-he-ye gaymakamım” “-hııımmm!” “len ben bunun nesinden çekinti edeceğmişiyin len” deyo içinden, hatda ve hatda selefinin acısını da hafifletmeyi canı çekiyo emme “ne olduy ku” bi de esgi gaymakama içerleyo “-galıbına yazzık … seni okudan öretmene seni okudup da mefat bekleyen ana-bobaya yazıklar ossun.. neyimiş de.. bi de vali mavinniği filen etmiş “hasstir” deyo “-neyimiş n’oldum öldüm kızağa alın beni tekavidime gadak acilen ..” .. gerçi bu vaka olmasa kendinin de ma(i)yet memurluğu bitmeyceğdi ya vardır bi hayır “adama borşlu makamını” “biri bi bok yemese başga biri et yemez”imiş İlla nasip olacağ işde bi mahana şart.. gaymakam ne sorsa adam da iki kelam yok “-hı hı!” .. “-ı-ıh” “-he!” bi de “hey-ye” bi de, bi dee “-Allah Dövletimize zeval vermesin” ha bi de “-sayanızda” … “asıl senin sayanda ya” deyo yeniyetme gaymakam tabi içinden neyise; hoş-beşden sonura konu bitiyo çay-may tamam sonura köyün meselelerinden falan-filan, derken me(v)zu geliyo davetin can damarına gaymakamın boğazına bişiy dakılıyo emme deyviremeyo, sizin annacanız “yau esgi gaymakamın senden ne alıp-veremediği var mıhdar” deyemeyo gatliken irenk vermeyyo adama.. mahsızdan eveleleyo-geveleyo, hal-hatır “-yau mıhdar! sen ne işinen iştigal ediyon? öyle ya, çoluk-çocu(ğu)n nafakasını nassı temin ediyon çift-çubuk tarla var mı tabi mıhdarlık mesarifli iş” “-yoğ efendim ne çift-çubuğu kim gaybetmiş de ben bulcan” “-eee geçim-dirlik” “-valla emrine şükür geçinip-gediyoz” “-yahu nasıl” “-valla efendim ben bah(i)sa dutuşurun” “-eyi de bahisle garın doyar, ömür geçer mi efendi! üstüne üstlük sen gosgoca bi mıhdarsın hemi sonuraa bahısda.. gaybetmek de var” “-ben gaybetmen efendim” .. … “-ne yani sen şindiye gadar hiş gaybetmedi mi” “-……….ı-ıh” “-o zaman bahis olmaz ki” “-olur efendim” “-Allah Allah.. yau nası(l) olur” “-olur…. efendim olur” …? “-efendim yünsek müs’adelerizinen isderseniz sizininen de bahsa dutuşalım” “-yok canım olur mu öyle şey … hem el ne der” “-kimseye deyvimeyiz efendim” “-hem zaten ne üzerine dutuşacaz ki” “-olur ya da olmaz, siz bişiy iddia edin bende aksini söylerin kim gazanırsa tamam” “-yok canım olmaz öyle şey” “-efendim bi tecrübe etseniz” ..? “-sizin gibi mevki sahibi biri ne gaybedecek ki” “-benim aklıma bişiy gelmeyo” .. “-o zamaaan, golay efendim, hinci höyle etcez ben idda edeyin siz olmaz deyin” “-……….” “-yok öyle yağma” “len bunun her yanı iddacı olsa neydiviri” “gerçi eski gaymakam da” “şey dediydi emme” “amaaan” mıhtar “-mesela ben deyorun ki” “……” “-efendim mazur görün” “-de! be adam!” “-efendim affınıza sığınırın” “-uzatma mıhdar” “-efendim ben iddia ediyorun ki … bi ay içinde” “-eee” ?*? “-efendim, bir ay içinde sizin dübürünüz nah! böyle yemyeşil olacak” “-yok canım olur mu öyle şey” “tamaaammm işte bu! .. “-olmazsa size mayışınızın iki gatı” “-olursa………..” “-mayışınızı bana vereceniz” “-yalınız benim mayış beşyüz ha sonura …vay ben bilmeyodum çoğumuşumuş filen yok” “-tamam dübürünüz yemyeşil olu(r)sa mayışınız guruşuna dokunmadan benim olmazsa benim dört inek var satıyorun, haralda batan geminin malı deyen dört ineğe bi bin lira verir yani sana tam dört inek parası” “-tamam anasına satayın” “..” “-bak caymak yok ha! bin niranı alırın, mıhdar-muhdar daklaman.. bobam olsa gözünün yaşına bakman bahıs borcu gumar gumar borcu namıs borcudur ona göre” “-yeşil!” “-maaş” senin gaymakam; yeşil namına eve bişiy basdırmadığı gibi yeşil kelimesini bile yasaklamış yeşile bakmamış yeşil yerden geşmemiş, yeşil gözlü deye garının yanna yaklaşmamış garının yüzüne bile bakmamış yeşil dememiş, yeşil yememiş, yeşil görmemiş yeşil keymemiş ne sovan, ne ısmanak” .. her Allahın günü mayene de cabası seninki yaka cebine bi ayna gatmış fırsat buldukça bakmış sayılı gün çabık geçer derler hanı nayeti akdedilen gün gelmiş çatmış seninki sabah sabah, çalmış gaymakamın gapısını önde ufak-defek mıhdar ardında loter bi de başga bi köyün mıhdarı birinin elinde çente ötekinin bohça “-buyurun loter bey buyur mıhdar” gaymakam hiddetinen yerinden gakmış “-mıhdar hayrola! noluyo? bunnar da kim hayr’ola sayın noterim” adamlar “hık-mık”suratları gıpgırmızı gapıda galağalmışlar mıhdar; “-gaymakamım mühlet yani bi(r) ay, böğün bi hakkın hitam buldu öyle de(ğil) mi” “-tamam da ……………” “-arkadaşlar da şahit” “-ne şahidi mıhtar” “-yani, … ya olmadı derseniz” ! “-zati olmadı ki” “-ee gördün mü” “-ben de desem olduydu isbatı var mı .. yooggk” “-doğru” “-bak ben de tastamam bin lirayı getirdim, her e(h)timala ğarşı işdecik, isdersen huraya sümenin üsdüne bırakalım .. yok hat’da .. teslim edeyin .. buyurun, madem olmadı deyonuz yalınız yeşil mi deği(l) mi bakmamız bizzat şahıtlandırmamız ilazım ……….. geçin buyurun arkadaşlar size mesarif etdirmeyen, benden olcek çaylar peşin-peşin onuda höyle goyen” ……… “-ee madem öyle” ……………… bakmışlar hakgeten yeşil-meşil bi durum yok tabi ……….. gaymakam gasalalak “-hani” demiş .. “-hani sen hiş gaybetmezdin hani! sen hep gazanırdın” eski gaymakamın horsasını da almış olalak daha yüksek mertebeden hitabete devam etmiş “-her şeyin bi ilki vardır, mıhdaaarrr.. … olmaycak duaya amin denir mi” …. “-neyimiş dee .. çoluk-çocun ırızgı bahısınan-mahısınan töbe töbee… git len hurdaann.. cık cık cıık ilim-fen deye bişiy var olcak şey mi yaa” … “-tamam gaymakamım buyur, haklısınız, siz gazandınız …….. ee bana müsade” bohçayı gucaklamış, çenteyi de eline almış gapıya doğru gederkene ötekinner de geldiklerinden daha bi gıp-gırmızı gala-ğalmış … seni(n)ki onnara dönmüş … “-siz çaylarınızı için gari, sabah-sabah içimi burkar …. basurdan beri bana bek eyi-ğelmez mubarek, hemi de yanında cığaraynan nası(l) içersiniz bilmen hu meredi.. haden .. size afiyet osun” .. tamam mıyız..” mıhtar, loter başlarıynan “-tamam” demişler “-tamaammm” .. “-öteki epaplara da mahsus selem ederin” demiş ötekinnere” “-Cinköyün Mıhdarı … bahsı asla gaybetmez” DİPNOTLAR has-öz/hasseten: onun için/bu yüzden; özel olarak, hasseten, hususi mahsızdan/mahsustan: belli etmeden, niyetini gizleyerek mahsızcıkdan : bildiği hakde sevimli kurnazlıkla yok öyle yağma : olmaz öyle şey, ahlaki değil.. herkes karşı çıkar.. kimse onaylamaz, hakkaniyete aykırı, eller duymasın Çalı/ 1940 |
gerekse içerik dopdolu
okunası mükemmel paylaşımdı