3 TEKKE EDEBİYATID)-ŞAHTİYE İnançlardan alaylı bir dille söz eder gibi yazılan şiirlerdir. Şathiyeler, tasavvuf akımına mensup şairlerce söylenmiş ya da yazılmış, tasavvufi inançları anlatan, anlaşılması yorumlanmasına bağlı olan şiirlerdir. Şathiyelerin tasavvufi konuları işleyenleri “şathiyat-ı sûfiyâne” adını alır. Görünüşte saçma sanılan bu sözlerin, yorumlandığında tasavvufla ilgili türlü kavramlara değindiği anlaşılır. Bu tür şiirlere genellikle Bektaşi şairlerinde rastlanır. Bu dalda, kazak abdal,Kaygusuz abdal, Azmi,Yunus Emre gibi bir çok Usta şaiir ve ozanın eserlerini görmek mümkündür. Genel olarak manasını bulmak yani şairin ne istediğini anlamak çok önemlidir. Yazılış şekli Aşık Edebiyatındaki Koşma türlerine benzer. Farkları anlam ve anlatımındadır. Yunus Emreden bir şahtiye örneği. Ondört hece ile yazılmış, hoş bir örnek ERİK DALINDAN YEDİM ÜZÜMÜ Çıktım erik dalına, anda yedim üzümü Bostan ıssı kakıyup, der ne yersin kozumu Kerpiç koydum kazana, poyraz ile kaynattım Nedir deyip sorana, bandım verdim özünü İplik verdim çulhaya, sarıp yumak etmemiş Becit becit ısmarlar, gelsin aşsın bezini Bir serçenin kanadın, kırk kağnıya yüklettim Kırk çift dahi çekmedi, şöyle kaldı yazını Bir sinek bir kartalı, salladı vurdu yere Yalan değil gerçektir, ben de gördüm tozunu Bir küt ile güleştim, elsiz ayağım aldı Güleşip basamadım, göyündürdü özümü Kaf dağından bir taşı şöyle attılar bana Öğlelik yola düştü, bozayazdı yüzümü Balık kavağa çıkmış, zift turşusun yemeğe Leylek koduk doğurmuş, bak a şunun sözünü Gözsüze el eyledim, sağır sözüm anladı Dilsiz çağırıp söyler, dilimdeki sözümü Yunus bir söz söylemiş, hiçbir söze benzemez Erenler meclisinde bürün mâna yüzünü Yunus Emre Bu da Aşık Lüzumsuz’dan bir ŞAHTİYE örneği AKIL VERİR HESABI Akıl sefere çıkmış, gönül bayram ediyor Bakıyorsa harama, akıl verir hesabı Okuyanlar bakıyor, bu adam da ne diyor Haram da hoştur amma, yapmak lazım nisabı Beraber uçuş yaptık, Kaf dağında anka’yla, Ok, yayla ava çıktık, tanka karşı kankayla Borç verip, senet aldık, o çok ünlü bankayla Saman satarken gördüm, mahallede kasabı Ne kadar da çoğalmış, hasta doğan bebekler Bebekten değil imiş, o kocaman göbekler Vitrinin süsü olmuş, bak devasa kabaklar Ninem bakıp, gördükçe, bozuluyor asabı Çevremiz ibret dolu, saf, safta bakınırız Acın halinden bilmez, bulursak tıkınırız Sıcaktan ve soğuktan, her şeyden yakınırız Bu Dünya cennet gibi, sen orda gör azabı Sınırsız bilgi alır, beynin, her bir bölümü Biz kirletme dedik ya, akar suyu, gölümü Lüzumsuz’um çare yok, tadacaksın ölümü Çeşmeler akıyorken, doldurmak lazım kabı Sadık DAĞDEVİREN Aşık LÜZUMSUZ |
Kutlarım...
............................................ Saygı ve Selamlar.