E)-(Semai DESTAN)

Semai destanlarının Koşma türü destanlardan tek farkı, 7 ve 8’li hece kalıbı kullanılarak yazılmış olmalarıdır. Her iki destanda da amaç ve içerik aynıdır.

Not 1: Halk Edebiyatındaki en uzun nazım şeklidir. Bazı destanlarda dörtlük sayısının yüzü geçtiği görülür.
Not 2: Koşmadan farkı; uzun oluşudur.

Not 3: Âşık Edebiyatı nazım şekillerinden olan destan, milletlerin tarihine ait kahramanlıkları konu edinen halkın ortak malı olan destanlarla karıştırılmamalıdır.

İlk Türk Destanları

1.Altay - Yakut
Yaradılış Destanı

2.Sakalar Dönemi
a.Alp Er Tunga Destanı
b.şu Destanı

3.Hun Dönemi
Oğuz Kağan Destanı

4.Köktürk Dönemi
a.Bozkurt Destanı
b.Ergenekon Destanı

5.Uygur Dönemi
a. Türeyiş Destanı
b. Göç Destanı

İslamiyetin Kabulünden Sonraki Türk Destanları :

1.Karahanlı Dönemi
Satuk Buğra Han Destanı

2.Kazak-Kırgız Kültür Dâiresi
Manas

3.Türk-Moğol Kültür Dâiresi
Cengiz-name

4.Tatar-Kırım
Timur ve Edige Destanları

5.Selçuklu-Beylikler ve Osmanlı Dönemleri
a. Seyid Battal Gazi Destanı
b. Danişmend Gazi Destanı
c.Köroğlu Destanı

ÖRNEK :

ALP ER TUNGA DESTANI

Alp Er Tunga öldü mi?
Isız acun kaldı mu?
Ödlek öçin aldı mu?
Emdi yürek yırtılur.

Ödlek yakıb közetti
Oğrun tuzağ uzattı
Begler begin azıttı
Kaçsa kah kurtulur?

Begler atın urgurup
Kadgu anı turgurup
Mengzi yüzi sargarup .
Korkum angar türtülür.

Uluşıp eren börleyü
Yırtıp yaka urlayu
Sıkrıp üni yırlayu
Sığtap közi örtülür.

Könglüm için ötedi .
Yitmiş yaşıg kartadı
Kiçmiş ödig irtedi
Tün kün kiçip irtelür

TÜRKİYE TÜRKÇESİ İLE

Alp Er Tunga öldü mü?
Kötü dünya kaldı mı?
Felek öcünü aldı mı?
Şimdi yürek yırtılır.

Feleğin silahı hazır
Gizli tuzak kurdurur
Beyler beyini vurdurur
Kaçsa nasıl kurtulur?

Beyler atlarını yorup
Kaygıdan çaresiz durup
Beti benzi sararıp
Sarı safrana döndüler.

Erler kurt gibi hıçkırdı
Yaka bağır yırtıp durdu
Acı ağıtlar çığırdı
Yaş akar gözler kurur.

Gönlüm içinden yandı.
Tam yetmiş yıl yaşadı
Geçmiş zamanı andı.
Geçen günler nerdedir?



Bu da Lüzumsuz’dan bir Destan

ATATÜRK

Selanik doğum yeri
Gördük er oğlu eri
Önderlerin, önderi
O büyük Türk, Atatürk

Zübeyde’dir anası
Ali Rıza, babası
Türk’üm diyenin hası
O büyük Türk, Atatürk

Zor şartlarda okudu
Kalbe sevgi dokudu
Askerlikte tek idi
O büyük Türk, Atatürk

Başarmayı hep bildi
Ard arda terfi aldı
Paşa, general oldu
O büyük Türk, Atatürk

Yedi düvel el ele
Düşmana bakın hele
Ispatı, Çanakkale
O büyük Türk, Atatürk

Düşman yine durmadı
Dünya savaşı, adı
“Hedef Akdeniz” dedi
O büyük Türk, Atatürk

Akan sular duruldu
Cumhuriyet kuruldu
Ama çok ta yoruldu
O büyük Türk, Atatürk

Kalkınmayı buyurdu
İmar etti tüm yurdu
Çalışmak var diyordu
O büyük Türk, Atatürk

Ülkesini, kayıran
Hep güzeli, arayan
Türk dilini koruyan
O büyük Türk, Atatürk

Lüzumsuz, eşsiz ender
Ruhuna dua gönder
Türklüğe ulu önder
O büyük Türk, Atatürk

Sadık DAĞDEVİREN
Aşık Lüzusmuz