ŞANS KUŞU
Şair: Emine Balı Oğuz
Konu: “Şans” diye peşine düşülen ama aslında insanı ters köşeye yatırıp durmadan şekilden şekle sokan talihin ta kendisi.

Emine Balı Oğuz’un şiiri, şans kuşunu anlatıyor gibi görünse de aslında insanın kendi kendini kandırma kabiliyetinin ince bir resmidir. Şiirdeki kuş, o bildiğimiz pamuk tüylü masal kuşlarından değil; teneffüste nefesi yetmeyen, uçmak yerine koşup terleyen, kanatsızlıktan amuda kalkmış bir talih mahlûkudur. Ne kuştan kuşa benzer ne de insana huzur verir. İşte şair burada ustaca bir ters köşe kuruyor: İnsan, ne gelirse gelsin “şans” diye üzerine atlamaya hazırdır.

Kuşun her davranışı, talihin cilvesinin karikatürüdür aslında:
— Uçamaz ama koşar, çünkü insan umut eder;
— Sekerek gider ama “safir yumurtlatır” diye beklenir;
— Bir bakmışsın kazı kazan gibi akıyor, bir bakmışsın tıslayıp şaşı bakıyor.

Şair burada okura ince bir gülümseme bırakıyor:
Talihin gözleri de biraz “kenafir”dir; bakar ama doğruyu pek göstermez.

Dörtlükler ilerledikçe kuş büyümüyor, aksine daha da “şanssız” bir hal alıyor. Bite takılır, defter dürer, oyun bozar, kafa karıştırır. Yani talih dediğin şeyin insanı kimi zaman yükseltip kimi zaman sündürmesinin tam bir mizahî tasviri… Fakat bu mizah, taşlamaya dönüşmeden, kimseyi kırmadan ilerliyor; şair hem gülümsetiyor hem düşündürüyor.

Sonuçta şiir şunu fısıldıyor:
Şans kuşu gökten inmez; insanın kendi davranışının, hevesinin, hayalinin kuş kılığına girmiş hâlidir.

Ve kuş ne kadar “püfür püfür” eserse essin, insan yine de onun peşinden koşar. Çünkü umut, bazen en absürt kuşların kanadında bile yaşar.

Vesselam
Ser Feyzlizof Kalburabastî Efendi Hazretleri
Nam-ı Diğer: Celil ÇINKIR