ŞARKI
Divan şiirine Türkler tarafından kazandırılan ve uygulamaya konulan nazım biçimlerinden biridir. Murabba’dan doğmuş bir nazım biçimidir. Şarkı, Türk Halk Şiirin de “türkü” ne ise Divan şiirindeki şarkı da odur. Türküler saz eşliğinde özel bir ezgiyle söylenirken Şarkılar da, farklı enstrumanlar kullanılıp, bestelenip yorumlanır.
Şarkılar dörtlükler halinde yazılır (tıpkı türkü gibi). Dörtlüklerde tekrarlanan dizelere “nakarat” adı verilir. Kafiye örgüsü : “aaaa bbba ccca…” ya da “abab cccb çççb…” şeklindedir. Şarkılarda konu olarak aşk, sevgi,bade, şarap, her türlü güzellik işlenmiştir. Lale devrinde çok yaygınlaşmıştır. Divan şiirinde en güzel şarkıları Nedim yazmıştır. Nedim’den sonra şarkı yazan şairlerimiz Enderunlu Fazıl ve Enderunlu Vasıf’tır. Cumhuriyet döneminde ise şarkılarıyla tanınan şairimiz Yahya Kemal Beyatlı’dır. ŞARKI Dün kahkahalar yükseliyorken evinizden, Bendim geçen, ey sevgili, sandalla denizden! Gönlümle, uzaklarda bütün bir gece sizden Bendim geçen, ey sevgili, sandalla denizden! Dün bezminizin bir ezelî neş’esi vardı, Saz sesleri tâ fecre kadar Körfez’i sardı; Vaktâki sular şarkılar inlerken ağardı, Bendim geçen, ey sevgili, sandalla denizden! Yahya Kemal Beyatlı ŞARKI Bir safâ bahşedelim gel şu dil-i nâşâda Gidelim serv-i revânım yürü Sa’dâbâd’a İşte üç çifte kayık iskelede âmâde Gidelim serv-i revânım yürü Sa’dâbâd’a Gülelim eğlenelim kâm alalım dünyâdan Mâ-i tensîm içelim Çeşme-i Nev-peydâ’dan Görelim âb-ı hayât akdığın ejderhâdan Gidelim serv-i revânım yürü Sa’dâbâd’a Bir sen ü bir ben ü bir mutrib-i Pâkize-edâ İznin olursa eğer bir de Nedîm-i şeydâ Gayri yârânı bugünlük edip ey şûh fedâ Gidelim serv-i revânım yürü Sa’dâbâd’a Nedim ŞARKI Aşkınla, canan oldun, yosunlaşmış, bu gönle Bir leyl-i, sabadır yar, bu durmadan, esen yel Ah bil se, nasıl sevdim, maşuk derler, eh anla Bir leyl-i, sabadır yar, bu durmadan, esen yel Görsün ki, bakışlardan, murat alsın, övünsün Gönlüm se, biat etsin, sevip sarsın, avunsun Vurgun sa, hayal edip, yaşar iken, sevinsin Bir leyl-i, sabadır yar, bu durmadan, esen yel Sadık DAĞDEVİREN BU ŞİİR : Aşağıdaki ARUZ kalıbı ile yazılmıştır ( _ _ . ), ( . _ _ _ ), ( . _ _ _ ), ( . _ _ ) Mef’ûlü / mefâ’îlü / mefâ’îlü / fe’ûlün |