BİRİNCİ PERDE
Birinci Bölüm

Işıklar söndü,
aydınlanan kapalı perde önünde
kocaman heybetiyle;
Boynundan
öbür omuzunun koltuk altında dek uzanan
azık heybesiyle
bir adam
ön çıkıntıda göründü.
Bir elinde koyun postu.
öbüründe usuldan;
“Dan-dan” diye çınlayan
madeni bir çıngırak tutuyordu.
Herkes sustu;
O kaskatı-soğuk ve donuk bir sesle;
“Buluntu yada uydurma değil oyunumuzun konusu.!”
Dedi ve diğer kolunda asılı çoban postunu
-ki keçeden yapılmış bir kepenekdi bu-
omuzlarına geçirdi;
“Doğu Anadolu bölgesinde yaşanmış bir gerçek!”
Dedi, beresini giydi ve dirseğinden kırdığı ön kolunu,
yere doğru döndürerek
çıngırağı tuttuğu yumruğunu
kol saati gösterircesine usulca
seyircilere doğru salladı.
Böylece çıngırak 3 kez daha çınlattı
“Aslında...” Açıklamasıyla,
gerisindeki perdeyi gösterdi;
“Dekorumuz da otlak-çayır-yayla
ve oyuncularımız ise koyun!”
Durdu,
aynı elinin işaret parmağıyla
göğsündeki iman tahtasına vurdu;
“Akıllı birde çobanı var bunun.”
Diyerek kendini övdü;
-bu espriye kendisi bile güldü-
“Sadık Köpeğim ile koruruz bu sürü...”
Son harf “ü” yü kasten uzatarak;
“...yüüüü.” Diye sündürdükten sonra
dil ucuyla yakalayarak
itti bıyık altına.
İnp-çıkıp dalgalanan
bir uğultu boğuldu böylece ses borusunda.
Boynuna çapraz asılı aş heybesinde yatan
kavalını çıkarıp alırken eline,
gırtlağında mmm’layan,
-onun için tanıdık olan-
nameyi çalmaya başlamadan önce
“Azra Bacı Ağıtı.” Diye
musiğin ismini ele verdi seyircilere
ve okşadı saçını,
-tabiki kendininkini-
kavalına gırtlağında takılı ağıtı üfledikten sonra,
parmak uçlarıyla
tıkaya-kaya başladı çalmaya.

Birden-bire
yabani ot sökercesine
kavalı hızla dudakları arsından hiddetle çekip-çıkardı.
Azra Bacı’nın ağa babasına
vede muhtar agasına küfredercesine;
“ Birde hain kurtla, canavar tilki iklisi var!” dedi
ve anlatmaya devam etti;

“Bu ağa baba ve muhtar aga
böyle sosyal dengesi olmayan bir sevdaya
karşıydı;
Hasım, kan davası,
başlık parası
gönül yarası
umutsuz sevgi
gibi
aşılamayan
engelller vardı aralarında,
dağlarca.”

Çığırtkan çoban
Kısa bir süre kavalını çaldı,
çökük omuzları arasında bükük duran
boynunu kaldırdı yukarı.
böylece dudakları arasından
kurtulan kavalı soktu heybesine,
oradan çıngırağı aldı yine eline ve
çınlattı.
Elinde hâlâ korkudan titriyordu çıngırak,
yarım daire yerinde çark yaparak
döndü seyircilere doğru;
“Ben yeterince
tanıttım kendim sizlere!
Peki ama siz kimsiniz?”
Sorusunu sordu.
Salonda çıt yoktu,
herkes dut-yemiş-bülbül gibi sessiz;
“Siz, siz, siz...” diye
seçe-seke
işaret parmağının ucuyla
gösterdi birkaç seyirciyi;
“Buraya niçin geldiniz?”
”Oyun seyretmeye” dedi biri.
Çığırtkan çoban ansızın durduğu yerde duyduğu sese doğru döndü
ve orada sırıtan tanıdık yüz gördü.
Tabiki bu kişi
seyirci kılığına girmiş oyunculardan biriydi.
Sesin sahibini bulamamışcasına onu salonda aradı;
“Güzeeeel, ya siz?”
Diye aynı kişide karar kıldı;
”Azra Bacı Hikayesi’ni dinlemeye!” Cevabını aldı.
“İyiiiii.”
Methiyesiyle övdü onu, çöktü tek dizi üstüne,
diğer dizinede dirseğini dayadı ve aynı eliyle;
“ Ya Sen?”
Yine aynı oyuncuyu gösteriyordu işaret parmağı;
“Sakız çiğneyen...”
“Ben?”
Sorusununu soran adam
şaşkınlıktan ayağa kalktı;
“Bilmem.”
Cevabıyla seyircilere baktı,
ağzındaki sakızı tükürdü avcuna
ve gülümseyerek oturdu yerine;
“Pekala.” Diye
yerinden doğrulan
çığırtkan çoban,
hiçbirşey olmamış gibi
yeniden süzdükten sonra tüm seyircileri;
“Perdeeeee!” diye bağırdı,
döndü gerisin-geri
ve sahneye daldı.
Açılan aralıktan
karanlıkta duyuldu “Dannn”

1.inci Perde
İkinci Bölüm;
ESRA BACI’NIN HİKAYESİ
Dekor; Kalın ağaçlarla basık şekilde
ortadan ikiye bölünmüş sahne.
Oyuncular; Çit ardında me’leyen canlı koyunlar
ve önünde bağdaş kurmuş oturan,
çığırtkan çoban,
kavalına, gırtlağında takılı ağıtı üfledikten sonra;
"Azra bacı ve Hati arasında..."
Durdu
ve derince soludu,
aynı sözleri
-yukarıdaki metinde arayın bre!-
bu sefer yine
ama yüksek sesle;

“...aşılamayan
engelller vardı dağlarca.”

Ya kadar tekrarladı,
heybesinden kavalını aldı
ve biraz evvelki nameyi tekrar çaldı.
Usulca dudakları arasından çektikten sonra
Azra Bacı’nın ağa babasına ve muhtar agasına
“ Birde şu hain kurtla, o canavar tilki iklisi!”
Diye küfretti.
Yerinden kalkıp sahne önüne gelen çoban;
omuzlarında hâlâ duran
börekesini çıkardı ve
seyircilere;
“Adım...”
Dedi ve durdu.
Böylece seyircilerin ilgisini arttırmak istiyordu;
“Çobanoğlu hati...”
Sözünün devamını ama getirmedi.
Perde kenarına dayalı,
ucu kanca gibi eğri
uzun çoban değneğini
-Çekme denir, koyunun ard ayağını kanırtıp-köstekletmek içindir-
alarak seyircilere döndü;
“ ...değil!”
Dedi ve güldü;
“ Sen?” sorusuyla yaklaştı seyircilere,
İki kere;
“Evet... Sen...”
Diyerek
yere vuruldu değnek;
“ Sakız çiğneyen!”
Değneğin ucu
gösteriyordu yine aynı adamı.
Ayağa kalktı oyuncu
başını çevirip seyircilere baktı
ağzındaki sakızı avcuna tükürdü;
“Benim adım Çobanoğlu Hati.”
Dedi ve sahneye doğru yürüdü.
İlkin Çığırtkan alkışladı,
-sonrada belki seyircilerden gelen alkışlar-
İki dost sahne ortasında kucaklaştılar.
Baston ve börekesini alan
ve çiti gizleyen ön perdeyi çekip kapatan
Hati elindekileri yere bıraktı,
Çitin çnüne bağdaş kurdu,
heybesinden ciltli kalın bir kitap çıkarttı,
börekesini rahle yapıp üstüne koydu
ve Kuran’ından sallanarak sessizce bir sure okudu.
-İkinci bölümün sonu-

Üçüncü bölümde;
Yine
açık perde kenarında duran
çığırtkan çoban
derin bir iç çektikten sonra
söze başladı;

„Anlattılar bana da(*)
Azra Bacı’yı
Hati’ye
nasıl aldıklarını…“

Dedi ve bu cümle süresince sahneden indi.
Salon yan duvarına sırtını dayamıştı şimdi,
kollarını göğsü önünde çapraz kavuşturdu ve
devam etti hikayesine;

„Aşiret Ağası olan bu adamın
kızı Azra Bacı’yı "Kör diye" vermezlermiş kimseye.
Zaten görücüsüde yokmuş ki zavallının…“

Anlatı süresince sahneye gelen oyuncular
hikayeyi sözlü yada görsel bir şekilde canlandırırlar;

„…Ama birgün,
ana sizlere Ömür…"

-Perde arkası yakınma ve ağlama sesleri-

„Vefat!“
Baş Sağlığı; Hafız, Hoca, Cemaat,
gelen-gidenler…

Kişiler yerde oturan
ve sallanarak kuran okuyan
Hati’nin yanından konuşarak geçerler
ve köşede aakta duran cenaze sahiplerine başsağlığı dilerler

„Mevlüt biter, herkes gider,
Hati gitmez!
Okur kuranı sallanır-da-sallanır.
Verirler kat-be-kat para, gariban’a,
istemez.
Sızlar kemikleri Rahmetlinin mezarında;
Cenaze bu! Ne kovulur, ne sövülür,
nede dövülür.
Tanrı Misafiri kutsaldır,
gönahı vardır.
Gelir Ağa;
" Hafız Oğlum, ne oldu sana?"
" Kara Sevda ağam, hiç sorma!"
" Ölü evinde Kara Sevda mı olur,
oğul?
Hele rahmetlinin Kırkı bir geçsin,
yasımız bitsin,
kimse bu fıkara,
alırım sana."
" Söz mü Ağam?"
Eline sarılır;
" Söz!"
Hati yalvarır;
„ Allah’ın emri, Peygamber’in kavli ile..."
"Eee?"
Elini öper;
"Ağam izninizle Azra Kızı’na talibim."
Der;
" Kesinlikle böyle bir şey olmaz!“ diye elini çeker ağa;
„ Asla!"
"Ağam ama...
Söz verdin!
Sor kızına, istemezse giderim."
Sormuşlar,
tabiki
cevap belli;
"Kör Göz’ünde kalbi var!"

BİRİNCİ PERDENİN SONU

(*) Yana yatık/italik dizeler ÇOBANOĞLU HATİ (6) şiirinden aynen alınmıştır. Azra Bacı ve benim askerlik arkadaşım Hati’yi daha yakından tanımak isterseniz, lütfen benim 7 Adet ÇOBANOĞLU HATİ şiirlerim ile, İkinci perdede seyredeceğiniz “ÇOBANOĞLU HATİ ORATORYASI nı Lütfen okuyunuz. Üçüncü perde olacak-olan “AZRA BACI’YA MEKTUPLAR” hatırımda ama, nedense yazmaya bir türlü cesaret edemiyorum.