DEME (DEYİŞ):Tekke edebiyatı şairleri, yalın bir dille, hece ölçüsüyle ya da aruzun heceye yakın yalın kalıplarıyla yazdığı şiirlerdir. Tekke şiirinin genel adı, özel bestelerle okunan ve tarikatlara göre değişik isimlerle anılan ilahilerdir. Nazım birimi dörtlüktür; ama gazel biçimde yazılmış ilahiler de vardır. Bu edebiyatın düzyazı biçimini ise evliya menkıbeleri, efsaneler, masallar, fıkralar ve tarikat büyüklerinin yaşamlarını konu alan yapıtlar oluşturur. Deme ve deyişler, Aşık edebiyatında ki Semai koşmalarına benzer. Genelde 8’li hece ölçüsü ile 4+4 kalıbıyla yazılır. Telmih, tenasüp, tezat mübalağa gibi sanatlar sıkça kullanılır. Masiva yani Allah dışındakileri önemsememe söz konusudur. İlahilerin mevlidlerde bir ezgi ile söylenmesinin sebebi; hece ölçüsü, kafiye şeması ve ahenk unsurlarıdır. TELMİH : 1. Anlatılmak istenen şeyi söz arasında imalı olarak belli etme, açıkça söylememe. 2. ed. Bir dizede veya beyitte bilinen bir olay, bir atasözü, fıkra vb.ni hatırlatma sanatı, anıştırma. TENASÜP : 1. Birbirine uyma, yakışma, aralarında uygunluk bulunma, oran, orantı. 2. ed. Birbirleriyle ilgili söz veya kavramların dizelerde toplanması sanatı. TEZAT : . Karşıtlık, karşıt olma, zıtlık, çelişki, kontrast, antagonizma. 2. ed. Anlatımda birbirine karşıt iki sözü yan yana kullanma. MÜBALAĞA : Mübalağa (Abartma) : Sözün etkisini güçlendirmek için bir şeyi olduğundan daha çok ya da olduğundan daha az göstermektir. ALA GÖZLÜ NAZLI PİRİM Ala Gözlü Nazlı Pirim Gönül Senin Pervendedir Ben Severim Sen Kaçarsın İman Senin Nerendedir Sultanim Ali Lokmanım Ali Rehberim Ali Yetiş ya Ali Derviş alim der Övdüğüm Aşkın Hayalin Kurduğum Suç Benim Değil Sevdiğim Sana Meyil Verendedir Sultanim Ali Lokmanım Ali Rehberim Ali Yetiş ya Ali -Hozatlı Ahmet Dede- BU DA, AŞIK LÜZUMSUZ’DAN BİR DEYİŞ Doğusundan, batısından Siriderya, ötesinden Oğuzumun, gür sesinden Türk elinden geliyorum Muhammed’e, akar sevi Hocamdır, Ahmet Yesevi Ahi Evran, Ede balı Saru Saltuk, Bektaş Veli Mevlana, Yunus’un yolu Türk dilinden, geliyorum Bu mescitler, kimin evi Hocamdır, Ahmet Yesevi Lüzumsuzum, Dünya fani Hani tahtlar, taçlar hani Kabe oldu, her dem yönü Türk gülünden geliyorum Yendim nefis denen devi Hocamdır, Ahmet Yesevi Sadık DAĞDEVİREN Aşık LÜZUMSUZ |
Hani tahtlar, taçlar hani
Kabe oldu, her dem yönü
Türk gülünden geliyorum
Yendim nefis denen devi
Hocamdır, Ahmet Yesevi
Sadık DAĞDEVİREN
Aşık LÜZUMSUZ
çok güzeldi Üstadım,kutluyorum,yüreğine sağlık,Dua ve selamlarımla.