Şiirin Hikayesi;

“Cem Sultanın Orta kazasında Orta merkeziyle Basdak ve Kanlıca köyleri arasında yaptırılmasını emrettiği Cuma camiine bir imam ve hatip tayini gerektiği zaman tayin olunacak hatibin bu muhitten seçilmesi de emrolunmuştur. O sırada Orta kazası köylerinde çalışan İmam ve hatiplerden Hacı Osman ismindeki bu zat camiye hatip olarak tayin edilir ve bu camide çalışır.”

“Bir efsaneye göre:
Hacı Osman köylülerle kırda yemek yerken yanlarına bir fakir gelir. Üzeri başı eski ve yırtık olan bu fakire de buyur ederler. Yemek arasında Hacı Osman tarafından yolculuk nereden nereye diye sorulunca Mekke’den İstanbul’a cevabını almış, yemekteki köylüler bundan bir şey anlamamışlar.
Yolcu Hacı Osman ile helalleşip oradan ayrıldıktan sonra Hacı Osman’ın köylülere “İşte Hızır Aleyhisselam ile bir yemek yedik” demek suretiyle yanlarına gelen fakirin Hızır aleyhisselam olduğunu bildirdiği söylenir.

CEM SULTAN KÜLLİYESİ:

Cem Sultan’ın Kastamonu Valiliği sırasında Karıpazarı Kazası’na onun adına bir külliye yaptırıldığı bilinmektedir. Bu külliye Orta Kanlıca arasında imam hatip lisesinin yer aldığı mevkide bulunmaktaydı. Külliyede medrese, hamam ve cuma mescidi bulunmakta ve etrafında cuma günleri pazar kurulmakta idi.

“1469’da Kastamonu’da kısa bir müddet valilik yapan Fatih Sultan Mehmed’in oğlu Cem Sultan, Orta- kanlıca arasında büyük bir Cuma camii yaptırmış.; cami, cumhuriyet devrine kadar ayakta kalmıştır. Camiin Cem Sultan’a ait olduğuna dair ferman, nahiyede eski bir aileden olan Börekçi oğlu merhum Yusuf hocanın elinde görülmüştür. Orta bucağında bölge okulu yapılırken bu camiin enkazından faydalanılmıştır.”

OSMAN DEDE ve EYÜP SULTAN’IN KABRİNİN BULUNMASI

Osman Dede ile ilgili ikinci menkıbe, onun şahsiyetinin başka özelliklerine ışık tutmaktadır. Kalfat’ta dinlediğim menkıbeye göre; Osman Efendi, Bayramî tarikatine mensup olup Akşemseddin(1390-1459) hazretlerinin müridi imiş. İstanbul’un fethi sırasında Akşemseddin hazretlerinin yanında bulunmuştur.

"Fâtih Sultan Mehmed Han, fethi müteakip, Akşemseddin hazretlerinden Eyyub el-Ensâri’nin kabrini bulmasını talep etmiştir. Ak Şeyh, saatlerce niyaz ve murakabede kaldı, kalp gözüyle baktı, yalvarıp yakardı, gözyaşları döktü ve sonunda Ebu Eyyûb’ün mezarını buldu. Şüphesiz yanında her an emrine hazır müridleri de bulunuyordu. Bunlardan biri de Çankırılı Osman’dı

Akşemseddin hazretlerinin emriyle Osman Efendi, Eyüp Sultan’ın kabrinin tam yerini tespit için asası ile toprak zemine vurmaktadır. Tam kabrin üzerine geldiğinde, asası ile yere vurmaya başlayınca: “Behey Kocagöz ! Karnımı mı yaracaksın? Yavaş ol!” diye bir hitap duyulur. Eyüp Sultan, ona doğrudan seslenerek yerini belli etmiştir. O nokta kazılınca Eyüp Sultan Hazretleri’nin naaşı ortaya çıkar. Orta ve Kalfat’ta rivayeten intikâl eden bu menkıbeye göre, Eyüp Sultan’ın mezarını bulan Kocagöz Osman Efendi’dir."

Kaynak; "Merhum Tayip Başer", bu külliye hakkında bu bilgileri vermiştir:

Bin dört yüzlü yıllarda, Çankırı’daymış
Sultan Fatih devrinde, asker nefermiş
Hem imam hem evliya hemde müritmiş
Orta, Kanlıca’da, Osman dede yatar

Hacı Bayrâm-ı Velî, kolundan gelmiş
Tarikata bağlı, pir-i muğanmış
Akşemşeddin’e mürit, hem muderrismiş
Evliyahullah tan, Osman dede yatar

İstanbul’un fethinde, cephede olan
Eyyubel Ensari’nin, kabrini bulan
Hızır aleyhisselam’la, sırdaş olan
Ehli Kerametten, Osman dede yatar

Cem Sultan’ın eseri, cuma camisi
Çankırı eski pazar, Cem olma yeri
Tayyı mekan, firaset, sırlar hamisi
Kocagöz lakaplı, Osman dede yatar

Anadolu’yu baştan, başa dolaşmış
Maneviyat adına, tohumlar atmış
Yedi kardeş yedi dost, yediler denmiş
Peygamber aşığı, Osman dede yatar

Gel bir duada sen et, kutsal mekânda
Taş taş üstüne koyda, yarış sevap da
Ahmed-i sende bağlan, kalma yollarda
Allah dostlarından, Osman dede yatar

Ahmet Ali Canbaz 22.02.2020
1-Pir-i mugan; feyzi neşeyi sunan mürşittir.
2-Tayyi mekan bir mekandan başka bir mekana aracısız ve vasıtasız olarak yolculuk yapma işidir.
3-Firaset: Mânen kavrama, an­la­ma, sez­me anlamına gelir.
4-Muderris; medresede ya da camide ders veren kimse