1-Hece şiirimizde kafiyenin yönlendirici, çoğu kere kısıtlayıcı etkisinin azaltılmasını amaçlayan bir şiir türüdür. Kafiyelerin bir dörtlük içinde ÇAPRAZLAMA olarak yerleştirilmesi ile meydana gelen bir şiir türüdür.
2-Kafiye dizilişi şöyledir. a- (mısranın başında) -b (mısranın sonunda) -a (mısranın sonunda) b- (mısranın başında) x
Diğer kıtalar bunların(bu iki kıtanın) tekrarı şeklindedir.
3-Şiir tarihimizde çok önceleri kafiye mısra başında idi, sonra mısra ortasına alındı; İslâmiyet’i kabulümüzden sonra mısra sonlarına alınmıştır. Şairin, kafiye kıskacında sığ - verimsiz duruma düşmemesi için çaprazlama olarak kafiyeler yerleştirilmiştir. Yukarıdaki kafiye dizilişinin dışında kafiyeler değişik şekilde de çapraz olarak yerleştirilebilir ler, bu, tamamen şairin isteğine kalmıştır.
4-Genellikle 7artı7=14 Heceli-kalıplı şiirlerde kullanılırsa da, 6artı5=11 dahil diğer ölçü-kalıplarda da kullanılarak veya beşlik, altılık mısralardan oluşan şiirlerde ve de gene ’çaprazına yerleştirilmiş’ kafiyelerle değişik ÇAPRAZLAMA örnekleri verilebilir, şiirler yazılabilir. Önemli olan kafiye kıskacından şairin ve şiirin kurtarılarak, yeni nefes alanı ve şekli ortaya konulmasıdır.Serbest şiirde yapılan ’Çaprazına Serbest’ adı ile anılır. Öneren Mustafa CEYLAN’dır.
" GÜLCE EDEBÎ TOPLULUĞU "
Dizelerin altına yorum yazan da yandı Yorumu yorumlayıp söze döken de, neydim! Dayandı onca şeye, bu da geçecek sandı Geçmeyen yangın yeri, böyle forumu neydim!
Dövmedi ki dizini hiç bu kadar dövmedi Feleğe siteminden sağa sola sövmedi Eşi dostu övdü de bir kendini övmedi Olmadı bu âlemde kâğıttan kule, neydim!
"Sevdanın esiriyim" dedi de doydu taşa Oysa içinde yoktu bir kötülüğü, hâşâ! Ataşa yürüyen öz kendi özüydü, boşa… Uğruna ölünen dost tarifi buysa, neydim!
Refika Doğan-Antalya
Paylaş:
(c) Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve/veya temsilcilerine aittir. Şiirlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur.
Edebiyatdefteri.com, 2016. Bu sayfada yer alan bilgilerin her hakkı, aksi ayrıca belirtilmediği sürece Edebiyatdefteri.com'a aittir. Sitemizde yer alan şiir ve yazıların telif hakları şair ve yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Sitemiz hiç bir şekilde kâr amacı gütmemektedir ve sitemizde yer alan tüm materyaller yalnızca bilgilendirme ve eğitim amacıyla sunulmaktadır.
Sitemizde yer alan şiirler, öyküler ve diğer eserlerin telif hakları yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. Ayrıca sitemiz Telif Hakları kanuna göre korunmaktadır. Herhangi bir özelliğinin kısmende olsa kullanılması ya da kopyalanması suçtur.