Alçak ruhlu olanlar para arar, yüksek ruhlu olanlar ise saadet arar. ostrovski
Celil ÇINKIR
Celil ÇINKIR

TİRŞİK MARTAVALI

Yorum

TİRŞİK MARTAVALI

( 15 kişi )

10

Yorum

19

Beğeni

4,7

Puan

105

Okunma

TİRŞİK MARTAVALI

TİRŞİK MARTAVALI

Bu şiiri, tirşiğin Andırın kültüründeki yerini abartının neşesiyle buluşturmak için yazdım.
Halk dilindeki martaval geleneğini, şakanın içindeki hakikati ve yöresel bir değerin insana şifa gibi dokunan sembolik gücünü mizahla harmanlamak istedim. Tirşiğin sofradan gelerek efsaneye dönüşen yönünü, abartının tadıyla büyütüp bir halk destanı havasına taşımak; hem güldürmek hem de bu yerel mirası yaşatmak için kaleme aldım.

Kabızlık, ishale takla attırır
Andırın doktoru, tirşiğim benim
Kısırlık, migrene hapı yutturur
Andırın doktoru, tirşiğim benim

Ülsere haddini bildiren odur
Şişmanın yüzünü güldüren odur
Zayıflara kilo aldıran odur
Andırın doktoru, tirşiğim benim

KOAH’a kahkaha atarak güler
Corona, Covit’e dişini biler
Kanser illetini kökünden siler
Andırın doktoru, tirşiğim benim

Zengin, yoksul tüm ahali pişirir
Onu yemeyenler kışın çok üşür
Abse’yi kurutur, ateş düşürür
Andırın doktoru, tirşiğim benim

Damar sertliğine kancayı takar
Sırra kadem basar önünde şeker
Kırk günde evlenir yiyince bekâr
Andırın doktoru, tirşiğim benim

Kansızlık, katarakt bir anda biter
Grip, kolesterolün dumanı tüter
Kalp çarpıntısına bir çömçe yeter
Andırın doktoru, tirşiğim benim

Utandırır verem denen illeti
Tarih eyler miyopluğu, nefriti
Bizden uzak tutar, basur, bronşiti
Andırın doktoru, tirşiğim benim

Çiçek gibi açar içe dönüğü
Sürülünce geçer güneş yanığı
Zorlamaz içeni idrar zorluğu
Andırın doktoru, tirşiğim benim

Havale, hastalık olmaktan çıkar
Apandisit, astım nalları diker
Enfarktüs, önünde boynunu büker
Andırın doktoru, tirşiğim benim

Kısırlık, kolera çekinir ondan
Lösemi, kurdeşen sakınır ondan
Sedef hastalığı yakınır ondan
Andırın doktoru, tirşiğim benim

Sıfırlar kendini varisle, veba
Kaçacak yer arar, sıraca, sıtma
Yuvadan silinir, eşi aldatma
Andırın doktoru, tirşiğim benim

Yerle yeksan eder felci, fıtığı
İyileştiren o kırık, çıkığı
Üç kaşıkta biter belsoğukluğu
Andırın doktoru, tirşiğim benim

Daha çok çalışır, yenince kafa
Bağırsak gazına sürdürmez sefa
Cinsel soğukluğu kaldırır rafa
Andırın doktoru, tirşiğim benim

Dilimizden atar kekemeliği
Demir alır candan, nefes darlığı
Normale döndürür panik atağı
Andırın doktoru, tirşiğim benim

Tansiyonlar düşer, fırlamaz olur
Düzenli içenler horlamaz olur
Kuduz itler bile hırlamaz olur
Andırın doktoru, tirşiğim benim

Hepten biter içenlerin sarası
Maziye gömülür tavukkarası
Yiyenin çoğalır pulu, parası
Andırın doktoru, tirşiğim benim

Otu, sigarayı bıraktıran o
Ağızlardan suyu akıttıran o
Azrail’e meydan okutturan o
Andırın doktoru, tirşiğim benim

Sofrasında yer almalı herkesin
İştahsızlık çeken bir tabak yesin
Böbrek taşlarını eritir kesin
Andırın doktoru, tirşiğim benim

Koklanması yeter, romatizmaya
Meydan okur zatürreye, zonaya
Çiğ yenirse kavuşturur Mevlâ’ya
Andırın doktoru, tirşiğim benim

Yemeyen canlının nesli tükenir
Düzenli alanın, beyni yıkanır
Aspirin, vermidon onu kıskanır
Andırın doktoru, tirşiğim benim

Canı sapasağlam gezdiren odur
Diyabete mezar kazdıran odur
Delibal’a şiir yazdıran odur
Andırın doktoru, tirşiğim benim

DELİBAL – Celil ÇINKIR

Paylaş:
(c) Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve/veya temsilcilerine aittir. Şiirlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur.
Şiiri Değerlendirin
 

Topluluk Puanları (15)

5.0

93% (14)

1.0

7% (1)

Tirşik martavalı Şiirine Yorum Yap
Okuduğunuz Tirşik martavalı şiir ile ilgili düşüncelerinizi diğer okuyucular ile paylaşmak ister misiniz?
TİRŞİK MARTAVALI şiirine yorum yapabilmek için üye olmalısınız.

Üyelik Girişi Yap Üye Ol
Yorumlar
Sabitlendi
Ferda,ca
Ferda,ca, @ferda-ca
8.12.2025 21:00:13
5 puan verdi
“Tirşik Martavalı” tam bir halk kahkahasıyla yazılmış, abartının hilesini seven geleneksel martaval ruhunu birebir yaşatan, yerel kültürü şiirsel bir oyun alanına çeviren çok keyifli bir metin.

Şiirde tirşik, adeta Andırın’ın süper kahramanı gibi anlatılıyor: her derde deva, her hastalığa posta koyan, hatta toplumsal sorunlara bile çare bulan bir “doktor”. Bu aşırı abartı, mizahın merkezine oturmuş; hem halk şiiri geleneğinin hem de yerel kültürün sıcaklığını taşıyor.

Dörtlüklerdeki ritim, tekrarlar ve “Andırın doktoru, tirşiğim benim” nakaratı, şiiri bir tür köy düğünü havasındaki neşeli bir türküye dönüştürüyor. Aynı zamanda tirşiğin yöredeki kültürel değerini, insanı iyileştiren sembolik gücünü de şakayla karışık yaşatıyor.

Genel olarak metin:
• Eğlenceli
• Yöresel
• Abartıdan beslenen
• Halk şiiri ritmine sahip
• Kültür mirasını mizahla koruyan

Çok hoş bir martaval örneği olmuş.

Tebrikler

Saygılarımla hocam🧿🖊️🙏🌿
Halit Durucan
Halit Durucan, @halitdurucan
8.12.2025 20:42:33
5 puan verdi
Büyüklerimiz hep söylerdi şu ot şuna iyi geliyor denirdi ve adı "koca karı" ilacına çıkmıştı. Esasında tüm kimyasal ilaçlar otlardan/nebatlardan yapılıyor. Şiiriniz Tirşik aşımız üzerinden türlü sıkıntılara iyi geldiği ironik bir biçimde dile gelmiş. Tebrikler Celil hocam. Saygılar selamlar
CEMRE_YMN
CEMRE_YMN , @cemre-ymn
8.12.2025 20:22:04
5 puan verdi
Yerel lezzetimiz 'Tirşik'i adeta bir mucize doktor ilan eden, esprili ve akıcı dizeler okudum. Tirşiğin faydalarını sayarken kullandığınız 'Kabızlık, ishale takla attırır' ve 'KOAH’a kahkaha atarak güler' gibi abartılı ifadeler, şiire harika bir mizah katmış. Özellikle güncel konulara (Corona, Covit) dokunmanız ve sağlık dertlerinden evliliğe kadar geniş bir yelpazeyi işlemeniz çok başarılı. Tirşiğe adeta bir destan yazmışsınız! Yöresel kültürü ve esprili dili harmanlayan, neşeli ve takdire şayan bir eser. Kaleminize sağlık!"
hüzünlükent
hüzünlükent, @huzunlukent1
8.12.2025 19:33:04
5 puan verdi
Andırın doktoru diye satılır bizim memlekette
Maraşımızda
Annem çok güzel yapardı...


Kaleminize yüreğinize sağlık
Ali Rıza  Coşkun
Ali Rıza Coşkun, @alirizacoskun
8.12.2025 18:31:10
5 puan verdi
Bu şiir, halk kültürünün mizahi ve abartılı anlatım gücünü çok canlı bir şekilde ortaya koyuyor. “Tirşik” adı verilen yöresel yemeğin şifa kaynağı olarak sunulması, Anadolu’nun sözlü geleneğinde sıkça rastlanan bir motif: gündelik hayatın içinden çıkan bir yiyecek ya da bitki, şiirsel bir dile bürünerek adeta mucizevi bir ilaç gibi tasvir ediliyor.

Dikkat Çeken Unsurlar
- Tekrar ve ritim: “Andırın doktoru, tirşiğim benim” nakaratı, şiire hem türkü havası hem de güçlü bir ritim kazandırıyor. Bu tekrar, halk edebiyatında sıkça kullanılan bir yöntemdir.
- Abartı sanatı: Tirşiğin kabızlıktan kansere, KOAH’tan kısırlığa kadar her derde deva gösterilmesi, mizahi bir abartı tekniğiyle hem eğlendiriyor hem de yöresel inançları yansıtıyor.
- Toplumsal eleştiri: “Zengin, yoksul tüm ahali pişirir” dizesi, tirşiğin halkı birleştiren ortak bir değer olduğunu vurgularken; “Aspirin, vermidon onu kıskanır” ifadesi modern tıpla geleneksel şifa anlayışını karşı karşıya getiriyor.
- Dini ve kültürel göndermeler: “Çiğ yenirse kavuşturur Mevlâ’ya” gibi dizeler, halkın şifa anlayışını dini bir bağlamla bütünleştiriyor.

Genel Değerlendirme
Bu şiir, halk şiirinin mizahi, abartılı ve tekrarlarla güçlenen yapısını çok iyi yansıtıyor. Tirşik, burada yalnızca bir yemek değil; aynı zamanda bir kültürel sembol, bir “doktor” olarak kişileştirilmiş. Şiir, hem yöresel kimliği koruyor hem de okuyanı gülümseten bir ironi taşıyor.

Kaleminize sağlık; “Tirşik Martavalı” hem bir halk türküsü tadında hem de mizahi bir destan gibi okunuyor. Okuyucuya, Anadolu’nun şifa ve mizah dolu kültürünü hatırlatan güçlü bir eser olmuş.
Aşık-ı boğaz
Aşık-ı boğaz, @asik-ibogaz
8.12.2025 18:21:50
5 puan verdi
Yılan pancarı (Tirşik) bitkisi çok kızacak çorbasıda ama ben onun terbiye edilmişiyim diye savunma yapacak. Muayene odasının kapısına mı assam her şeyi çorbadan beklemeyin tedavi olun diye. Yerel mirası yansıtan yönü yanında şiir harika olmuş tebrikler hocam saygılarımla.
neneh.
neneh., @neneh-
8.12.2025 18:19:11
5 puan verdi
Anlamlıydı ve muhteşemdi.Önemli konuları ota -torta bağlamak da üstümüze yok ellehem.İlaçlar gibi pahalı da değil.Dağlarda bedavadan toplanır .Mevzu çok önemli olunca tirşik imdade yetişir.Üstadı selamlıyorum.Sağlıcakla.Saygıyla.

" Bilmediğimiz- tanımadığımız otları dikkatli tüketelim.Fayda yerine zarar verebilir. "
Ahmet Coşkun 1
Ahmet Coşkun 1, @ahmetcoskun1
8.12.2025 17:49:45
5 puan verdi
Hastaneleri kapatalım
gerek kalmadı
hoştu coştu
yüreğine sağlık usta...
Dosteli_
Dosteli_, @dosteli
8.12.2025 17:46:03
Maşallah doktorumuzun 10 parmağında 10 marifet:)) Güzeldi hotu yine
© 2025 Copyright Edebiyat Defteri
Edebiyatdefteri.com, 2016. Bu sayfada yer alan bilgilerin her hakkı, aksi ayrıca belirtilmediği sürece Edebiyatdefteri.com'a aittir. Sitemizde yer alan şiir ve yazıların telif hakları şair ve yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Sitemiz hiç bir şekilde kâr amacı gütmemektedir ve sitemizde yer alan tüm materyaller yalnızca bilgilendirme ve eğitim amacıyla sunulmaktadır.

Sitemizde yer alan şiirler, öyküler ve diğer eserlerin telif hakları yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. Ayrıca sitemiz Telif Hakları kanuna göre korunmaktadır. Herhangi bir özelliğinin kısmende olsa kullanılması ya da kopyalanması suçtur.
ÜYELİK GİRİŞİ

ÜYELİK GİRİŞİ

KAYIT OL