Ozan Dede Korkut (GÜLCE-BAHÇE)

Ozan Dede Korkut (GÜLCE-BAHÇE)

‘Hani övdüðümüz bey erenler
Dünya benim, diyenler
Ecel aldý, yer gizledi,
Fani dünya kime kaldý
Gelimli gidimli dünya
Son ucu ölümlü dünya…’

Ozanlarýn baþý ozanlar piri,
Doðumu ölümü neredir yeri,
Ne kadar yaþamýþ bilinmez biri;
Rivayet edilip söylene gelir.

Yaþadýðý yüzyýl bile belirsiz
Kimi der;
Peygambere elçi hanlara vezir
Kimi der;
Akkoyunlu dönemi…
Her söylence med-cezir.

Kopuzun telinde bir ulu ozan,
Türkün tarihine destanlar düzen,
Derleyip toplayýp Aytur’dur yazan,
Rivayet edilip söylene gelir.

Dedem Korkut’un boyu,
Hanlar haný Bayýndýr Han’la
Horasan’dan göçerek
Ulu daðlar, zor ýrmaklar geçerek
Kars-Aný’ya gelmiþtir,
Kaðýzman-Akçakale’yi yaylak,
Iðdýr-Sürmeli Karakale’yi kýþlak bilmiþtir.

Büyük destan bilgesi
Derler ki, Korkut Ata
Oðuz’un Bayat Boyundan,
Babasý Kara Hoca.
Dokuz ve on birinci yüzyýllar arasýnda,
Doðum yeri; Türkistan’da Sir-Derya.
Bir de oðlu olmuþtur, adý da: Ürgeç Dede
Türk elinin kocasý,
Dedem Korkut bir derya.

Her rivayet makbul bize
Devam edelim söze:
Bir evliya O, bir eren
Hazreti Muhammed’den hayýr dualar alýp
Yüce Oðuz halkýna O’dur Ýslam ilmini veren.
Dedik ya; bir söylence sadece
Belki de bir ekleme…
Oðuznameye göre:
Ýki yüz doksan beþ yýl yaþamýþ;
Ne bilen var ne gören.

Rivayet rivayet rivayet…

Türk kavminin atasý soyu kamlar soyundan,
En saygýn rivayette, der ki: Bayat boyundan.

Hayýr ve þerri bilen, kýlavuzdur her zaman,
Geçmiþten geleceðe kopuzu olur derman.
O gün ki töremizde hem ozandýr hem þaman,
Türk kavminin atasý soyu kamlar soyundan.

Türkmen Kazak ve Özbek Karakalpak Baþkurt’ta,
Bilinir Korkut Ata Türk’e vatan her yurtta.
Þölenlerle dillenir kültür kenti Bayburt’ta,
En saygýn rivayette, der ki: Bayat boyundan.

Tartýþýlmaz bir gerçek,
Gerçeði Hak bilir ancak.
Ancak destanlar söyler ki bize;
Bizim dilimizden bizim ilimizden,
Ýlimizden Bayburt çevresinde yaþamýþ.
Yaþamýþ ayný bölgede Oðuzlarla Kýpçaklar,
Kýpçaklarla Gürcülerle savaþlarý anlatýr Korkut Ata.
Korkut Ata, þayet yaþamamýþsa da Bayburt’a,
Bayburt’ta yüzyýllardýr destan destan dildedir,
Dildedir ihtiyarýnda gencinde erkeðinde kadýnda.

O Ulu kiþi
Bir dahidir bir bilge,
Oðuz elinde doðan güneþ
Hanlara beylere övgüler düzen,
Kavurur alevi, yanýp sönmeyen ateþ.

Birer birer anlatýr Türk kavminde töreyi,
Gaipten haber edip sezgi alýr gününde
Yol gösterir Oðuz’a gider kendi en önde,
Ýmana gelmeyene silah kýlar pireyi.

Desturudur doðruluk erce sözünde durur,
Gönlü birlikten yana büyük aþký vatandýr.
Güçlünün karþýsýnda hep zayýfý tutandýr,
Ölümü göze alýp olmayaný oldurur.

Esirgemez hürmeti aksakallý kocalar,
Danýþmaný zor iþin Türk’ün akýl danesi;
Çözümüyle þenlenir hanlar beyler hanesi.

Geçmiþini bilmeyen gelecekte bocalar,
Kýlavuz olsun bize yol göstersin atiye;
Haram lokma gibidir ele giden methiye.

Bakýn hele ne demiþ,
Dirse Han’a a beyler!
Yemez yiðit hakkýný,
Sözünü haktan söyler.

‘Hey Dirse Han beylik ver bu oðlana,
Taht ver, erdemlidir.
Boynu uzun yüðrük at ver bu oðlana,
Binit olsun, hünerlidir.
Aðýllardan on bin koyun ver bu oðlana,
Þiþlik olsun, erdemlidir.
Katarýndan kýzýl deve ver bu oðlana,
Yük taþýyýcý olsun, hünerlidir.
Altýn baþlý otað ver bu oðlana,
Gölge olsun, erdemlidir.
Omuzu kuþlu kaftan ver bu oðlana,
Giyer olsun, hünerlidir.’

Türk dünyasýnda kabul görmüþ
Efsanevi ululardan bir ilki,
Boy boylayan soy soylayan
Hem destancý hem ozan.
Þiiri nesre yakýn belki
Nesirleri þiire;
Kopuzu yeter ona,
Kim demez ki çaðlayan.

Töre onsuz ad koymaz yetiþen tahtsýz gezer,
Yiðitlik göstermeyen bir ömür bahtsýz gezer.

Hak eden alýr adý yapýlan bir törenle,
Eðlenir hanlar beyler en görkemli þölenle.

‘Ünümü anla sözümü dinle Pay Püre Bey,
Allah Teâlâ sana bir oðul vermiþ, uzun yaþatsýn.
Ak sancak kaldýrýnca Müslümanlar arkasý olsun.
Karþý yatan kara karlý daðlardan aþar olsa,
Allah Teâlâ senin oðluna güç versin.
Kanlý kanlý sulardan geçer olsa, geçit versin.
Kalabalýk kâfire girince,
Allah Teâlâ senin oðluna fýrsat versin.
Sen oðlunu ‘‘Bamsam’’ diye okþarsýn,
Bunun adý boz aygýrlý Bamsý Beyrek olsun.
Adýný ben verdim, yaþýný Allah versin.’


Birisine Boðaç der birine Bamsý Beyrek,
Yiðitsiz olmaz destan iþte bir örnek Segrek.

Bir ihanet si mgesi Kazan Han’ýn dayýsý,
Destan dedik ya sýk sýk tam on iki sayýsý.

Her birisi bir boy’un ayný Oðuz töresi,
Doðu Anadolu’muz Azerbaycan yöresi.

Basmýþ baðrýnda saklar Ortaysa Kazakistan,
Derler onsuz olur mu Türk yurdu Türkmenistan.

Ata Rahmanov’dan dört tane:
Ýðdir, Dýþoðuzlarýn Gever Hanlýðýna Karþý Savaþý,
Oðuzlarýn Melâllaþmasý, Korkut’un Kabri Kazýldý.
Nurmýrat Esenmýradov’dan iki:
Teke Muhammet, Salur Kazan ve Ýtemcek.
Derlenerek yazýlmýþ
Her biri ayrý destan;
Bunlarý da eklersek tam on sekiz edecek,
Yaþýyor gönül gönül yaþatacak gelecek.

Dedem Korkut iþte bu
Nerde Türk var orda var,
Balkanlardan Altay’a
Her boy kendinden sayar.

Tiyatroda filmde
Rastlanýlýr adýna,
Þiirlerde masalda
Doyulmuyor tadýna.

Öyle bir ulu ozan ünü dünyayý aþan,
Kazýlýrken görür hep nerde olsa mezarý.
Sonunda teslim olur ecel önünde koþan,
Sir-Derya’nýn aðzý der, rivayetin yazarý.

‘Hani övdüðümüz bey erenler
Dünya benim, diyenler
Ecel aldý, yer gizledi,
Fani dünya kime kaldý
Gelimli gidimli dünya
Son ucu ölümlü dünya.
Bu kara yer bizi de yiyecektir,
En nihayet uzun yaþýn ucu ölüm,
Sonu ayrýlýk!’

Kim ki sahip çýkarsa Ozan Korkut Ata’ya,
O da onun sahibi Hak düþürmez hataya.

Azerbaycan þairi Bahtiyar Vahapzade,
Ne diyor bakýn hele gönül olmuþ azade.

“Bir yerde ölüp beþ niye bin yerde mezarý
Çünkü kazýlýr her gün gönüllerde mezarý
Otlarda, çiçeklerde ve güllerde doðuldu
Bir yerde ölüp beþ niye bin yerde doðuldu
Efsane mi gerçek mi bu insan, ince insan
Varlý sesidir, kopmuþ o Türk’ün kopuzundan!”

Türkistan’da bir mezar bir mezarda Bayburt’ta,
Yaþayacak her daim varsa tek Türk bir yurtta.

Dua edeyim Han’ým:
‘Karlý daðlarýn yýkýlmasýn,
Gölgeli ulu aðacýn kesilmesin,
Taþkýn akan güzel suyun kurumasýn.
Yüce Tanrý seni kötülere el açtýrmasýn,
Koþar iken ak boz atýn tökezlenmesin,
Vuruþurken kara çelik öz kýlýcýn çentilmesin,
Dürtüþürken alaca gönderin ufanmasýn.
Aksakallý babanýn yeri cennet olsun,
Ak pürçekli ananýn yeri cennet olsun,
Son nefeste imandan ayýrmasýn.
Âmin diyenler tanrýnýn yüzünü görsün,
Ak alnýnda beþ kelime dua kýldýk, kabul olsun.
Allah’ýn verdiði umudu kesilmesin,
Derlesin toplasýn günahýnýzý;
Adý güzel Muhammed Mustafa yüzü suyu hürmetine baðýþlasýn,
Hâným hey!..’

Osman Öcal

Aytur: Dede Korkut hikâyelerini yazýya ilk geçiren olduðu rivayet edilen Akkoyunlu Ozan.

Sosyal Medyada Paylaşın: