GEYİK MUHABBETİ

• 5 Şubat 2012 Pazar 10:11:03

Tarihimizde Kolağası Resneli Niyazi adı ile bilinen kişi, bugün kullandığımız iki deyimin kaynağıdır. Bu deyimler:

"Geyik muhabbeti" ve

"Ne şehit, ne gazi, b… yoluna gitti Niyazi." dir.

Bakın deyimler nasıl doğmuş;

1873’te Resne’de doğan “Resneli Niyazi Bey”, fırtınalı kısa bir yaşam geçirdi.
Harbiye Mektebi’ni bitirip teğmen rütbesi ile 1879 Osmanlı-Yunan savaşına katıldı.
Savaşta büyük yararlık gösterip Üsteğmenliğe yükseltildi. Balkanlar’da ayaklanan Sırp ve Bulgar çetecilerle göğüs göğüse çarpışıp büyük şöhret kazandı. Vatanseverliği ve silahşorluğu, imparatorlukta muazzam hayranlık uyandırdı.

Her yerde evladı gibi sevdiği bir geyik ile dolaşıyordu.

İttihat ve Terakki gizli cemiyetinin devrim stratejisi doğrultusunda, 3 Temmuz 1908’de, Selanik’ten 200 fedaisi ile dağa çıkarak Sultan II. Abdülhamit’in istibdat rejimine karşı başkaldırdı.

Bu olay Avrupa ülkelerinde ve ülke içindeki azınlıklarda büyük yankı yaptı.
Adı, Enver(Paşa) ile birlikte "Hürriyet Kahramanı" olarak anılmaya başlandı. Balkan Dağlarından padişaha gönderdiği ağır ifadelerle dolu mektuplarla nam saldı. Meşrutiyetten sonra adına marşlar, şarkılar bestelendi.

Sultan Abdülhamit, 1878’de kaldırdığı I.Meşrutiyet rejimini, 23 Temmuz 1908’de yeniden ilan etmek ve Anayasa’yı (Kanunu Esasi) yürürlüğe sokmak zorunda kaldı. 24 Temmuz’da Meşrutiyet resmileşti.
II. Meşrutiyet’in sloganları “Hürriyet, Adalet, Eşitlik ve Kardeşlik” idi.
Bu slogan ve düşünceler, ne yazık ki imparatorluğun 10 yıl sonra yıkılmasını önleyemedi.

Resneli Niyazi Bey, “Hürriyet Kahramanı” unvanı ile dağdan şehre büyük gösteriler içinde indi. 31 Mart Olayı’nda, yanındaki fedailerle birlikte Hareket Ordusu’na katıldı ve İstanbul’a geldi.

İstanbul’un içinde serbestçe gezen geyiği, gazetelere konu oldu. Gazeteler siyaseti ve 31 Mart vakasını bir yana bırakıp, Resneli Niyazi beyin geyiğinden o kadar çok bahsettiler ki, bunun üzerine;

"GEYİK MUHABBETİ " deyimi doğdu.


İsyan bastırılınca Niyazi Bey Resne’ye geri döndü. İttihat ve Terakki Fırkasının ileri gelenleri siyasete girdikleri halde, Niyazi Bey siyasete girmeyip, Resne’de çiftle çubukla uğraşmaya başladı. Ama Balkan Savaşı patlak verince birlikleriyle beraber Cevdet Paşa ordusuna yeniden katıldı.

Balkan savaşından sonra, 17 Nisan 1913’te Arnavutluk’un Avlonya limanında İstanbul’a gitmek üzereyken İttihat ve Terakki Fırkası’nın kendisine gönderdiği koruması tarafından öldürüldü.

1913 yılı Nisan ayının 29’unda, yani 98 yıl önce Arnavutluk’un Avlonya limanına 8 kişi geldi. Sivil giyimliydiler. İstanbul’a kalkacak vapuru bekliyorlardı. İçlerinden biri bilet almaya gitmişti. Tam bu sırada üç el silah sesi duyuldu. İki kişi yere yuvarlandı. Birkaç el daha ateş edildiği görüldü. Herkes kaçışmıştı. Orada bulunanlar, kırçıllı bir paltonun içindeki sivil giyimli şahsı zar zor tanıdılar. Bu, Resneli Niyazi Bey idi.

İttihat ve Terakki’nin kendisini İstanbul’a sağ salim getirsin diye, İstanbul’dan gönderdiği koruma, Niyazi beyi öldürdü.
Acaba, İttihat ve Terakki ileri gelenleri Niyazi beyin İstanbul’a gelmesini istememişler miydi?

Niyazi beyin öldürülme sebebinin karanlıkta kalması ve kendi koruması tarafından vurulması nedeniyle, bu tarihten itibaren;

" NE ŞEHİTTİR NE GAZİ, B… YOLUNA GİTTİ NİYAZİ " deyimi, dilden dile dolaşır oldu.

Bekir GÜÇLÜER