EZBERCİLİK

• 29 Nisan 2007 Pazar 21:04:25

EZBERCİ BİR HABER

Gazetelerde sizlerde okumuşsunuzdur. “Kur’anı Kerim’i bir bilgisayar programı yardımıyla bir yılda ezberledi”. Bu çocuğumuz on yaşındaymış. Büyük olasılıkla dördüncü
sınıf öğrencisi. Bu haberde bilgisayarın faydası mı, ezberciliğin faydası mı öne çıkıyor pek belli değil. Bir şey çok belirgin çocuk kendiliğinden bu işi yapmamış yönlendirilip,şartlandırılarak
kullanılmış.
İkinci haberimiz gene bu yıl içinde verilmişti işitsel ve görsel basından. Bakanı ve vekilimizi ağlatan “istiklal
Marşı” ezberlenmesi olayı. Bu çocuğumuzun yaşı da yanılmıyorsam dört
beş civarındaydı. Yani bu çocuğumuz okuma yazma dahi bilmiyor. Bu çocuğu-
muz on kıtalık ve Arapça, Farsça tamla-
malar, sözcükler soyut kavramlarla dolu
bir şiiri dört yaşında bir çocuğa ezberle-
terek söyletmenin mantığı sizce nedir acaba. İlköğretimde programda olmasına karşılık çocuklar dördüncü,beşinci sınıf
ta öğreniyorlar İstiklal Marşını . Okuyan
ezberlettirilen çocuk (ezberlettirilen diyorum çünkü o yaşlarda hiçbir çocuk kendi isteği ile ezberlemez anlamadığı, anlamını çözemediği bir şiiri.) okuduğu
şiirden ne anladı,anlamını biliyor mu bir sormak gerekirdi.
Ya o çocuğu kullananlar ne yaptıklarının bilincindeler mi? Çocuğu sömürdükleri
nin , kullandıklarının, haklarını ihlal ettiklerinin bilincindeler mi?
Bence elbette farkındalar. Ülkemizde o kadar çocuk sömürüsü,çocuk hakları ihlali var ki bunlar onların yanında pek esamisi okunacak şeyler değil ama bizi ilgilendiren olayların eğitim ile ilgili yönleri.
Bu çocukları kullananlar böylece devlet büyüklerinin gözüne girecekler, tanınacak
lar. Bu tanınmalarını çıkara dönüştürecek
ler, milliyetçiliği körükleyip tırmandıra
caklar biraz daha.
Medya için de geçerli aynı şeyler ve artısı
İzleme oranlarını artırıp daha fazla reklam alabilmek uğruna televizyonlar bu olayı defalarca verdiler. Bakın ne harikalar yetiştiriyoruz diyerek onurlanıp,
gururlanıp daha şovenleştiler. Bilimsel,araştırıcı,çağdaş eğitime karşılık
olarak herkese ezberciliğin ne kadar harika bir şey olduğunun mesajlarını verdiler. Çocukların ezber ile nasıl başarılı olduklarının reklamını yaptılar.
Burada çocuğun duyguları, düşünceleri, hakları olan bir canlı ,bir insan olduğu gerçeğinin bir yana itilerek kayıt yapılması gereken boş bir teyp ve ya video kaseti, boş bir cd olduğunun varsayıldığından hiç bahsedilmedi.Karşı çıkan olmadı. Olduysa da onları vermediler, duyurmadılar.
Bu iki örnekte de çocukların anlamını bilmedikleri kendilerine anlam ifade etmeyen,soyut ve uzak kalan şeyleri ezberleyip söylemelerinin bence kayıt yapıp dinlemekten başka anlamı yok. Yani ezberleyenlere bir yararı yok.
Yukarıda bahsettiğim iki olayın ortak yönlerine gelince; İkisinde de çocuklar anlamını bilmedikleri bir şeyi ezberleyip söylüyorlar. Daha doğrusu bunu yapmala
rı sağlanmış birileri tarafından.İkisi de basında öne çıkartılarak kullanıldı. Ezber
cilik övülüyor. Çocuklar reklam aracı olarak kullanılıyor. Çocuklar sömürülü
yor. Daha çoğaltılabilir ama aradaki fark asıl benim değinmek istediğim nokta.
Kur’anı Kerim’i ezberleyen çocuğun bir bilgisayar ve bilgisayar programından
yararlanmış olması.
Her alanda sömürü ağının içine ne kadar batmış olduğumuzun göstergesi olması bir yana ,radikal İslamcıların can düşma
nı, büyük şeytan ABD ve müttefiklerine bu bilgisayarları ve programlarını kullanara
rak ne kadar destek olduklarının farkında değiller galiba. Kazandırdıkları bu parala
rın ne kadarı kendilerine Filistinlilere, Irak’a, Afganistan’a, Lübnan’a top, füze
tank, mermi kısaca ölüm olarak dönecek, kaç çocuğun yaşamını yok edecek? Onu da düşünmemişler. Onların düşündüğü ezberciliğin yararlı olduğunu kanıtlamak ve kendileri için küçük çıkarlar sağlamak. Bunu yapanlar radikal İslamcılar ve milliyetçiler. Yani bilimsel , çağdaş eğitime karşı olanlar. Bu tesadüf mü sizce?
Burada asıl tartışılması gereken bilgisayarın Ezber amacı ile kullanılmış olması. Yani amacının dışında kullanılmış olması.
Yazının bilinmediği yıllarda,okuma yazma bilmeyen insanların kullandığı bir yöntem ezberleme. Kağıt,kalem yok okuma yazma bilmiyorsunuz ne yapacaksınız gelecek kuşaklara bir şeyleri unutmadan aktarabilmek için? Ezberlemek o zaman işinize yarar.
Dengebejlik bu kurumlardan biri. Halk ozanlığı da öyle. Burada verilecek en iyi örneğin eskiden kutsal kitapların ezber
lenmesi olacağını düşünüyorum çünkü ülkemizde bu gelenek hala inatla sürdürülmeye devam ediliyor. Okuma yazma bilmeyen bir din adamı ne yapacaktır , tek çözüm yolu ezberlemek.
Yazılı kaynak bulamıyorsanız gene çözüm yolu olarak ezber gündeme gelebilir. Başkalarına değiştirip istediğiniz gibi yorumlamanın bir yolu da ezberden geçiyor . Ama günümüzde bu saydıklarım geçersiz. İstemediğiniz kadar basılı malzeme bulabilir, istediğiniz dilde kitap edinebilirsiniz ve herkesin bunlara ulaşımı çok kolaydır. Bunların ötesinde bilgisayar denen bir alet ile dünyanın neresinde olursa olsun bir bilgiyi bulup size sunabilir ve kocaman kocaman binaları doldurabilecek sayıdaki kitabın içerdiği bilgileri saklayarak hizmetinize sunabilir.
Örnek demiştim ; Din kitaplarından Kur’
anı Kerim derlenip bir araya getirilene kadar önce ezberlerde bulunan,daha sonra ise derilerin , kemiklerin, ağaç kabuklarının üzerlerine yazılmış paramparça bir metinden ibaretti. Böylesi durumlarda ezberin elbette önemi vardır ama ya şimdi?
Kitapların, internetin, bilgisyarın, kütüphanelerin bilginin çağında çocuklara hiç anlamadıkları bir dilden kitaplar ezberlettirmenin ne anlamı vardır? Ne kadar doğrudur?
Normal olarak bilgisayar insanları ezberden kurtarmak için vardır. Bilgileri çözümlemesine, yorumlamasına, kullanmasına yardım için vardır.
Onların taze belleklerin gereksiz şeyler ,kullanmayacağı şeyler ile doldurmak için değil.
Bilgisayar,ın bir düğmesine basarak insanlığın binlerce yıldır biriktirdiği bilgi hazinesinin içine dalarak donanırsınız. Ezberleyerek kendi dimağınızı köreltme
niz için değildir bilgisayar.
Hele hele anlamadıkları,bilmedikleri bir şeyleri ezberletmek için bilgisayar gibi bir aleti kullanmak bilime küfür etmekten farksızdır bence.

Hürdoğan AYDOĞDU
Ağustos 2006 Ankara