Yanlış Alarm

• 22 Şubat 2021 Pazartesi 17:50:27

Yanlış Alarm

"Big data" büyük veri kaynağı ve verilerin işlenmesi.

Veri toplama ile kaynak, büyümeye başlar! Veri toplama, mevcut kayıtlardan da olabilir; özellikle gözlem ile de olabilir! Sonuçta her türlü kaynak, veri toplamaya yarar! Kaynaklar, sosyal medya, internet, güvenlik ve mobese kameraları; AVM kayıtları olabilir! Tarihsel sürecin ve genetik özelliklerin incelenmesi de var!

Verilerin, verimli hale getirilmesi, işlenmesi de sürece dahil. Veri tabanları oluşturup bunları, bazı ticari ve sosyal faaliyetlerde kullanmak mümkün.

Veri tabanı oluşturmak, herkesin bireysel deneyimlerine dair bilgilerin hafızaya kaydı gibidir. Bebekler çevrelerinden gözledikleri veya deneyimle elde ettikleri verileri, genetik aktarımla aldıkları verilerle harmanlar! Bazı hayvanlarda ve bitkilerde de vardır. Aşılama ve suni tohumlama gibi veri eklentileri yapılabilir hatta genetik olarak da veri değiştirilebilir! Hatta hafızalı maddelerde de vardır! Şekli bir etkiyle bozulsa bile etki ortadan kalkınca eski haliine gelen maddeler (termostat) var!

"Big data", büyük veri kaynağını kandırmak mümkün mü?
İlk bakışta çok kolay zannı var ama işin aslı öyle değil. Yani kolay değil! Algoritma öyle "Tıkır" işliyor ki aldatma olsa da hemen tamir ediliyor! Aldatma bile big dataya hizmet ediyor! O dahi bir "Veri" olarak değerlendiriliyor! Bir örnek vereceğim; yabancı bir firma, erkeklerin kullandığı cinsel sağlık ürününü piyasaya sürmeden önce anket yaptırmış! Ürünün, 3 boyu var; büyük, orta, kısa! Ankete verilen cevaplara göre "Büyük" olan ürüne talep fazla olacak! Ürün piyasaya sürülüyor ve "Büyük" olanların çoğu elde kalıyor! Yani orta ve küçük olanlar, daha fazla satıyor! Big data, şu kanaate varıyor! Orta ve küçük, fazla satıyor ama erkeklerde bir "Büyüklük" kompleksi var! Yani istatistikle desteklendiğinde, başka bir veri daha kazanılmış oluyor! "Kompleksli erkekler", bu veriye uygun planlama elbet yapılacaktır yani zaaf değerlendirilecektir!

Benzer yanlış alarmlar neler olabilir? Hayvanseverler, toplumun mevcut imkanlarından daha fazla desteği ve ilgiyi isteyebilirler! Sosyal konularda da benzer şekilde fazla hassasiyet geliştirilebilir! Bildik haber kaynaklarında sıkça görülen sorunların çözümüne yönelmek yerine yan yollardan popüler uğraşlar hedeflenebilir! "Yanlış alarm" kapsamında değerlendirilecek öyle hassasiyetler var ki! Hiç karşılaşılmayacak bir şey için endişelenmek gibi! Olmayan veya gelecekte olması muhtemel olarak sunulan şeyler için alarmlar verilebilir! Birisi çıksa, Dünya’yı yok edecek bir göktaşını, yolundan çevirdiğini söylese ve bunun için minnet ve alkış istese; ücret de isteyebilir! Burnu uzamaz!

Yanlış alarm, yanlış davranışa neden olur! Birisi diyor ki; "Bana, hödük muamelesi yaptılar!" Big dataya gönderdiğin verilere bak istersen! "Büyük" talep eden erkekler gibi yanlış veri göndermişsen, "Hüdük" muamelesi gerekebilir! Yanlış veri, yanlış karşılığa neden olur! Abartılı ve yanlış veri üretiminin, abartılı ve yanlış sonuçları da olacaktır!

Son tahlilde; yanlış alarm, yanlış tepkiye neden olur! Etki- tepki yasası gereği, alarma göreceli tepki oluşur! Yanlış alarmla yaşamaya alışmış toplumlar, istatistik ve big data-büyük veriyi, aldatacaklarını sanır ama aldanan kendileri olur! Çok basit; "Yakınan, aldanandır!"

Saygılarımla,

Ahmet Bektaş