BARIŞ MANÇO

• 30 Haziran 2019 Pazar 17:20:42

31 Ocak 199’da, saat 22.30’da yitirdiğimiz Barış Manço, 2 Ocak 1943’te, Üsküdar’da İsmail Hakkı Bey ile Rikkat Uyanık’ın oğulları olarak dünyaya gelmişti. Annesinin klasik Türk müziği sanatçısı olması, onun müziğe yönelimine hem etken hem bilinç katıcı olacaktı. Kendi kendine gitar çalmayı öğrenen Manço, aynı zamanda bir piyano hocası olan annesinden de piyano dersleri alıyordu.

Galatasaray Lisesi’nde, henüz 15 yaşındayken, arkadaşlarıyla ’’Kafadarlar’’ isimli ilk grubunu kurdu. 1962’de ilk 45’lik plağını ’’Harmoniler’’ grubuyla birlikte kaydetti. 1963’te ise otostop yaparak Paris’e gitti. Amacı burada Güzel Sanatlar Akademisi’nde okumaktı. Bir süre sonra maddi sıkıntılar baş gösterince, Belçika’da yaşayan ağabeyinin yanına gitti. Ara sıra Paris’e de geçen Manço, burada bit plak şirketiyle anlaşarak dört parçadan oluşan bir mini albüm yaptı. İngilizce, Fransızca, parçalardan oluşan bir mini albüm, 64’te TRT radyosunda program yapan Engin Arman’a ulaşmıştı. Arman bu albümü sunarken, ismi ’’Barih Manso’’ diye telaffuz etmişti. Çünkü, bu albüm Fransız bir müzisyenin olsa gerekti.

Hollanda’da başına gelen bir trafik kazası sonucu, yüzünde bir kesik izi kaldı. Bu izi örtsün diye o uzun bıyığı bırakmıştı. Buna saçlarını uzatıp, giysilerini kaftan halini alması eklenince ortaya Manço modeli çıktı.

Türkiye’ye dönen Manço, 67’den 69’a kadar ’’Kaygısızlar’’ grubuyla çalıştı. ’’Kaygısızlar’’ın kadrosunda, Mazhar Alanson ve Fuat Güner gibi isimler bulunuyordu. Fransa’da ’’Trip’’ isimli parçayı yaptılar. Kaygısızların Avrupa’da ses getirme çabasına yanaşmayışları, Barış Manço’nun yabancı bir topluluğa gitmesine sebep oldu. İngiliz Jonathan Glemser, Tunuslu baterist Mounir, Kafkasyalı basçı Onkan’dan kurulu bir grup dört ayrı ülke kültürünü de kaynaştıran bir yapıdaydı. ’’Dağlar Dağlar gibi unutulmaz bir parçanın da çıktığı bu dönemden sonra ’’Moğollar’’ dönemi başladı. 1971’de başlayan bu birliktelikten. ’’ İşte hendek işte deve’’, ’’Katip arzuhalim’’ gibi klasikler doğacaktı.

Moğollar’ın davulcusu Engin Yörükoğlu’yla birlikte yurda döndüklerinde, ’’Kurtalan Ekspres’in temeli de atılmış oldu. . Celal Güven, Ohannes Kemer, Özkan Uğur ve Fuat Güner ile çatılan ilk kadro, 72’de ’’Ölüm Allahın Emri’’, ’’Gamzedeyim Deva Bulmam’’ 45’liği ile tanındı.

O dönemde albümler, çıkan 45’liklerin bir araya toplanmasından oluşurdu ve Manço’nunda ’’Dünden Bugüne’ ’isimli böyle bir LP’si vardı.

Ama o, Batı’daki rock grupları gibi, albüm için stüdyoya girip, bütünlüklü işler çıkarmak istiyordu. Bu düşünceyle, 1975’te senfonik yapılı rock denemesi olan’’2023’’ albümünü piyasaya çıkardı. Albüme ismini veren enstrümantal parça, Cumhuriyet’in 100. yılına ithafen bestelenmişti. Aynı albümde yer qalan ’’Baykoca Destanı’ da başarılı bir rock operasıydı.

Dünyaca ünlü müzik firması ’CBS’’ ten gelen teklife depreşen dünyaya açılma hayalitle, kendini Belçika’da buldu. Bir yıl boyunca Kurtalan Ekspres’le Avrupa’da kamp kuran Manço, albümünü tamamladı. Türkiye’de ’’Nick The Chopper’’, Avrupa’da ’’Baris Moncho’’ adıyla 18 ülkede yayınlanan bu albümün tanıtımı için ünlü hard rock grubu ’’Rainbow’’ un İngiltere konserine ’’ön grup’’ olarak çıkacakken, Manço’nun hastalanması sonucu, Avrupa’da kariyer yapma şansı kaybedildi.

Manço, 79’da yaptığı ’’Yeni Bir Gün Doğdu’’ ile yurda iyi bir dönüş yaparak, 70’li yılları tamamladı. 80’li yıllarda ise ’’Sarı Çizmeli Mehmet Ağa’’ parçasının da etkisiyle, 7’den 77’ye seslenmesini amaçladı.

Son yıllarında, Japonya’da 16 şehri kapsayan bir turne yaptı. Bugün tüm dünyada tanınan Barış Manço, yaşadığı yere bağlı, özgün ve evrensel olabilen biriydi. Profesör Doktor Erol Manisalı, ’’Attila İlhan’la 1000 saat’’ adlı kitabında İlhan’a ’’Barış neden sevildi?’’ diye soruyor. Attila İlhan’ın cevabı net: ’’ İthal değildi, taklitçi değildi.’’