DİKKAT ET DOSTUMŞiirin hikayesini görmek için tıklayın Bir insanı iğnelemek maksadıyla, bir sözü karşıt anlamını düşündürecek biçimde kullanmaya tariz diğer adıyla iğneleme sanatı denir.
Sözcük anlamıyla dokundurma”,”taşlama”,”taş atma” demektir. Terim olarak; bir sözün görünürdeki anlamının tam tersi amaçlanarak kullanılmasıyla gerçekleştirilen mecazlı anlatımdır. Tarizde mecaz-ı mürsel ve kinayedeki ilgiler yoktur. Tarizin güzel olması söyleyişteki inceliğe bağlıdır. Tariz sanatı tamamen kullanılarak yazılan şiir örnekleri çok azdır edebiyatımızda. En meşhurlarından birisi; Ters Öğüt destanıdır. Bir örnek olması açısından: Ters Öğüt Destanı Bir nasihatim var zamana uygun: Tut sözümü, yattıkça yat uyanma! Meşhur bir kelamdır: Sen kazan sen ye! El için yok yere ateşte yanma! Her nere gidersen eyle talanı, Öyle yap ki ağlatasın güleni. Bir saatte söyle yüz bin yalanı, El bir doğru söz söylerse inanma! Ananın erine çağırma peder, Evvel ahır sana kötülük eder. Kemlik et elinden geldiği kadar, Sakın iyilik edip düşman kazanma. Kime iyi desen darılır, söğer, Merhamet zamanı değildir meğer. Yanında birini kesseler eğer, Bir hançer de sen vur, sonra utanma! HUZURİ Yeni bir ortak çalışma yapalım diyorum. Oldukça zorlanacağımıza eminim. Kuralları listelersek: 1- 6+5 hece sayısıyla yazılacak 2- “Dikkat et dostum” redif olarak kullanılacak 3- Kolaylık olması açısından kafiye yarım olabilir. (P) harfi kullanılacak. 4- Atasözlerinden yararlanabilirsiniz, tam tersini kastetmek şartıyla. 5- Kurallara uymayan çalışmalar kabul edilmeyecek. 6- İki dörtlükten fazlası alınmayacak. Kolay gelsin arkadaşlar. Sanırım Sadri Alışık’ın filmlerde bir sözü vardı; Aferim oğlum Ahmet, sen bu yolda devam et.” Yaptığı kötü şeyler için aslında kızıyor, “Ulan sen ne yapıyorsun, yaptığın yanlış, doğru yola gir artık.” Demek istiyor ama tariz sanatını uygulayarak sanki takdir eder gibi söz söylüyor. Tarizde iğneleme olduğu gibi alay da göze çarpan bir özelliktir.
|
Az yaşa, çok yaşa sonundur ölüm
Ahiret vahimdir yaparsan zulüm
Günahından arın kurtulsun halin
Sermayedir sevap, dikkat et dostum