GÜLCE EDEBİYAT AKIMI
*********************************
NAZIM TÜRÜ : TOKMAK
**********************************


1-Şairin kendisi veya yakınlarını-dostlarını hicvedeceği bir nazım çeşididir.

2-Hece vezninin çok değişik ölçü-kalıpları bir şiirin bünyesinde toplanmıştır. Batı edebiyatının "sone" si ile bizim Halk edebiyatrımızın "koşma" sının bir araya getirilmesi gibidir.
İstenirse her kuplenin son mısraı tamamen bağımsız olabilir.

3-Hece-ölçü ve kalıpları büyükten küçüğe vaya küçükten büyüğe doğru da dizilebilr ve çok değişik şekillerde TOKMAK türü şiirler yazılabilir.

4-Dörtlüklerdeki kafiye yapısı şairin isteğine bağlıdır.

5-Örnek bir TOKMAK NAZIM TÜRÜ’NÜN ŞEMASI ŞÖYLEDİR.(Şair dilerse bunun tersini, değişik ölçü ve kafiyelerle de yapabilir. Önemli olan, hece-ölçü- kalıplarının artan ve azalan dizilişlerinin, sıralanışının bozulmaması; daha önemlisi, geleneksel şiirimizde tek bir ölçü-kalıpla başlayıp şiir bitimine kadar devam eden sistem, burada, çeşitli ölçü ve kalıplar bir araya getirilerek oluşturulmuş olmasıdır.)

--------------------------(4+4+5=13 Hece)-----a
--------------------------(4+4+5=13 Hece)-----b
--------------------------(4+4+5=13 Hece)-----a
--------------------------(4+4+5=13 Hece)-----b

--------------------------(4+4+5=13 Hece)-----b
--------------------------(4+4+5=13 Hece)-----b
....................................................(4+4+5=13 Hece)-----b

*

---------------------(6+6=12 Hece)-------c
---------------------(6+6=12 Hece)-------d
---------------------(6+6=12 Hece)-------c
---------------------(6+6=12 Hece)-------d

---------------------(6+6=12 Hece)-------e
---------------------(6+6=12 Hece)-------e
................................................(6+6=12 Hece)------e

*

-----------------(6+5=11 Hece)--------f
-----------------(6+5=11 Hece)--------g
-----------------(6+5=11 Hece)--------f
-----------------(6+5=11 hece)--------g

-----------------(6+5=11 Hece)--------h
-----------------(6+5=11 Hece)--------h
............................................(8+5=11 Hece)-----h

*

-------------(5+5=10 Hece)-----ı
-------------(5+5=10 Hece)-----k
-------------(5+5=10 Hece)-----ı
-------------(5+5=10 Hece)-----k

-------------(5+5=10 Hece)-----m
-------------(5+5=10 Hece)-----m
.......................................(5+5=10 Hece).......m

*
---------(4+5=9 Hece)----------n
---------(4+5=9 Hece)----------o
---------(4+5=9 Hece)----------n
---------(4+5=9 Hece)----------o

---------(4+5=9 Hece)----------p
---------(4+5=9 Hece)----------p
...............................(4+5=9 Hece)........p

Elveda bile demeden çekip gittin ansızın
Bilmiyorum günahım ne idi, anlayamadım?
Yürekten seven insan, bu kadar olur mu zalim?
Cinayete kurban gittim sanki; ağlayamadım..
Kurudu ağzımda dilim, yükseldikçe gururun
Yaram kanadı bin yerden, tutup, bağlayamadım..
...............Git, hadi git, kömür gözlüm bakma sakın ardına
...............Kim bakmış ki sen bakasın sevenin feryâdına;
...............Yolun açık olsun, dolsun ışıltıyla günlerin...

Dokunmadım tenine, kokunu hissetmedim
Garkoldum acılara, yürek dağlayamadım..
Düştüm aşkın ırmağına, yüzme nedir bilmezken
Sürüklendim durmadan, bir gün çağlayamadım.
Göstermelik tebessüm, canım-cicim demedim;
Süslenmiş söz gerekmiş, onu sağlayamadım..
...............Git, hadi git, geceler, benim olsun geceler
...............Taş, duvar, çelik, beton, kapansın pencereler;
...............Hasretin var şuramda, hasretin öyle derin...

Ilık mı acep nefesin, söyle bileyim
Gördüm, gece saçların var, dalga dalgadır.
Düşmedi hiç yastığıma, saçından bir tel
O halde, söyle, yaptığın bu ne kavgadır?
Anlamsız bir çelişkidir kırılır ayna
Bu kadar basit midir, yıkılır hal-hatır?
...............Git, hadi git, sakın bakma geriye!
...............Bu kahrolası takvim, senden bana hediye
...............Yalancıymış, ezberlettin, zeytin gözlerin..

Neler yaşadık biz, neler gördük gülüm;
Değişmedi asla, mukaddes: Sevdadır..
Ağaran saçlara iyice bak, tanı
Bir değirmen taşı dönüyor yıllardır.
Sevdiysek yürekten, sustuysak sabırdan
Güldürmez goncası dostun; ağlatır...
...............Hüznümüzü kader saydık, yazı dedik
...............Düşü gerçek sandık, vuslatı bekledik..
...............Yüreklere çizdik resmini sözlerin...

Mustafa CEYLAN