Bu felsefi şiirde, kavramlaştırması bana ait olan “yarımşir” ve “soluklu noktamla” şiir tekniklerine ek olarak ; bilinen meta-şiir teknikleri birlikte denenmiştir.
Fotoğraf: Ferda,ca’nın geçen günkü şiirinde kullandığı bu resmin yazısı, bu şiire ilham oldu. İlham ve resmi kullanmama izin verdiği için kendisine teşekkür ederim.
Atın arkhesi koşmak , Bıçağınki kesmek .
Rüzgâr savrulur ( eser ? ) , bulut saklambaç oynar . - bazen saklanmaz -
İnsan hep arar, Tânra gelir, “sobe!” der . - Sen hep sobeleniyorsun -
Çiçek çat diye açar , çocukçocukça güler , oyuncak surat asar . - şaka şaka, güler -
(c) Bu şiirin her türlü telif hakkı şairin kendisine ve/veya temsilcilerine aittir. Şiirlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur.
Her bir dizesinde bir felsefi oyun ve sürreal bir evren kuruyor. İnsan, doğa, Tanrı ve nesneler arasındaki ilişkiler, hem mizahi hem de derin bir sorgulama biçiminde aktarılıyor. Şiirin ruhu, kaos, oyun, farkındalık ve unutma üzerine yoğunlaşmış.
Atın arkhesi koşmak Özgürlük, güç, hareket Her varlığın özsel eylemi vardır; insan bunu gözlemleyerek anlamaya çalışır. Bıçağın kesmek Sınırlar, ani değişimler, keskinlik Değişim ve sınırlar, yaşamın kaçınılmaz parçalarıdır. Rüzgâr savrulur Kontrol edilemeyen güçler Hayatın ve evrenin belirsizliği; insan pasif bir gözlemcidir. Bulut saklambaç oynar Kaçış, belirsizlik, oyun Evren bir oyun alanıdır; bazen görünür, bazen gizlidir. İnsan hep arar Arayış, bilinç, farkındalık İnsan sürekli anlam ve Tanrı arayışındadır. Tanrı “sobe!” der Oyun kurucu, sınayan güç İnsan sürekli yakalanır, sınanır; farkındalık bir oyundur. Çiçek çat diye açar Doğa, yenilenme, canlılık Doğa kendi zamanında açar; insan buna tanık olur. Çocuk güler Masumiyet, saflık Hayatın saf ve doğal yanını temsil eder. Oyuncak surat asar Yapaylık, insan müdahalesi İnsan yapımı ve doğallık arasındaki zıtlığı gösterir. Yıldız yanar / parlar Bilgelik, aydınlanma Farkındalık ve bilinç zaman zaman ortaya çıkar. Gölge kaybolur Cehalet, yokluk, belirsizlik Bilinç ve farkındalık ile yokluk sürekli bir değişim içindedir. Lamba yanıp söner İnsan bilgisi, yapay ışık İnsan bilgisi sürekli yanıp söner; kalıcı değildir. Çalar saat kendini çalar Zaman, kendini fark etme Zamanı anlamak güçtür; kendi düzenini kurar. Balık denizi unutur Doğadan kopma, yabancılaşma İnsan da Tanrı’yı veya kendi özünü unutabilir. Deli güler mahkemede Akıl, toplumsal düzen Toplumun akıl ve mantık ile kurduğu düzenin absürtlüğü. Şeytan yoğun bakımda Kötülük, kontrol kaybı Kötülük bile sınırlandırılır veya sınırlanır; evrensel düzen gözlemler. Tanrı bakar durur Evrensel gözlem, adalet İnsan unutur, yargılar ama evrensel düzen devam eder.
şiirleri yorumlarken bende bıraktıklarıyla çıkıyorum yola. şiirin sonundaki "unutan mı yargılar" sorusunda takıldı aklım. bence unutanın yargılamak gibi bir ayrıcalığı olmamalı. yazdığınız gibi Neyzen'in yolunu kaybetmesi, veya ana işlevini unutması bir saatin ve en çok ilgimi çekende deryada yaşarken farkında olmaması bir balığın o deryadan. evet unutan yargılamamalı, çünkü "unutmak" eylemi o gerçeği yok hükmünde saymakla eş değerdir. umarım yazdıklarımla konuyu iyice karıştırmamışımdır. tebrik ediyorum. saygılarımla
Neyzen Tevfik, birün çok sarhoşmuş. Evini bulamamış. Birine sormuş. O da "Neyzen Tevfik sensin" demiş. Neyzen de "Be adam, ben sana neyzen kim diye sormuyorum, evini soruyorum, demiş. O olaya telmih vardı. Unutan kim o ayrı bir yazımın konusu olcak. İlginize ve yorumunuza teşekkür ederim.
Neyzen Tevfik, birün çok sarhoşmuş. Evini bulamamış. Birine sormuş. O da "Neyzen Tevfik sensin" demiş. Neyzen de "Be adam, ben sana neyzen kim diye sormuyorum, evini soruyorum, demiş. O olaya telmih vardı. Unutan kim o ayrı bir yazımın konusu olcak. İlginize ve yorumunuza teşekkür ederim.
Atın arkhesi koşmak, bıçağınki kesmek Burada her şeyin doğasında olan bir “işlev” ya da “kaçınılmazlık” vurgulanıyor. At koşmadan, bıçak kesmeden düşünülemiyor. Varlıkların özüne dair kısa, keskin bir tanım.
Rüzgâr savrulur, bulut saklambaç oynar Doğa betimlemesi oyun metaforuyla yapılıyor. Rüzgârın savruluşu ve bulutun saklanıp ortaya çıkışı bir çocuk oyunu gibi kurgulanmış. Buradaki “oyunlaştırma”, varlığın aslında ciddi olmayan, akışkan yanına işaret ediyor.
İnsan hep arar, Tanrı gelir ‘sobe’ der – Sen hep sobeleniyorsun – İnsanın arayışı Tanrı’ya yöneliktir; fakat Tanrı, bir oyunun ortasında aniden beliren “sobe” gibidir. İnsan, kaçmaya çalışsa da hep yakalanır. Bu, hem mistik bir çağrışım hem de ironik bir dokunuş taşıyor.
Çiçek çat diye açar, çocuk çocukça güler, oyuncak surat asar – şaka şaka güler – Burada hayatın doğallığı ve saflığı vurgulanıyor. Çiçeğin açması ve çocuğun gülmesi doğanın en yalın tecellilerinden. Oyuncak ise insani yapaylık, “gülüyor gibi yapma” hâliyle bir karşıtlık kuruyor.
Yıldız yanar, gölge kaybolur, lamba yanıp söner Kozmik (yıldız), dünyevi (gölge) ve gündelik (lamba) imgeler art arda getiriliyor. Gece-gündüz döngüsü ve ışığın farklı kaynakları üzerinden varlığın gelip geçiciliği ima ediliyor.
Neyzen Tevfik adresi, çalar saat kendini, balık denizi unutur – insan da Tanrı’yı – Burada metaforlar daha keskinleşiyor. Neyzen Tevfik (deli-dâhi, aykırı bilge) kaotik adres olurken, çalar saat bile kendi işlevini yitirmiş gibi “kendini” çalıyor. Balığın denizi unutması, imkânsız bir durumun mecazı: İnsan da özünü, Tanrı’yı unutuyor. Bu, şiirin en çarpıcı eleştirilerinden.
Deli güler mahkemede, şeytan yoğun bakımda!! Tanrı bakar durur – unutan mı yargılar? – Son bölümde alaycı bir kaos var. Deli mahkemede güler; yani aklın olmadığı yerde adaletin anlamı sorgulanır. Şeytan’ın bile yoğun bakıma alınması, kötülüğün “hastalıklı” hâle gelişi. Ve en önemlisi, Tanrı yalnızca bakar; asıl sorulması gereken: İnsan Tanrı’yı unuttuğu hâlde, kim kimi yargılar?
Asıl mesaj:
Varlıkların bir özü vardır (arkhe).
İnsan bu özü unutmaya meyillidir.
Tanrı hep “orada”dır ama insan arayışında sürekli oyuna tutulur, yakalanır ya da unutur.
Unutan insanın yargılayıcılığı da tartışmaya açıktır.
Dolayısıyla şiir, varlık, Tanrı, insan ve unutuş üzerine ironik ve sorgulayıcı bir meditasyon gibi okunabilir.
Not: Yorumda yapay zekadan yararlandım, çünkü kafamdakileri düzgün cümleler haline getiremedim.
Elimde yayıma hazır bir yazı var başka konuda ama beğeneceğinizi umuyorum. Gece ya da yarın sabah yayımlarım. Belki önümüzdeki hafta içinde merak ettiğiniz sorunun cevabını başka bir yazımda okursunuz. Tekrar saygılar.
Yapay zeka sayfalar dolusu bilgi sunuyor, ben şiire uygun olan bölümlerini aldım zaten. Aslında merak ettim nasıl bir sonuç çıkacağını, kendi ilavelerim de var. Ben teşekkür ederim.
Yapay zeka bu şekilde yorum yapamaz. Zaten faydalandım demişsiniz. Yoğun bir emek harcamışsınız onun yazdıklarını özetleyip kısaltırken. Son bölümdeki çılgınlığı yapay zeka kavrayamaz. Onun için ayrı yazı ve şiir yazarım herhalde.
İlginize ve emeğinize sağlık. Çok teşekkür ederim. Saygılarımla.
Elimde yayıma hazır bir yazı var başka konuda ama beğeneceğinizi umuyorum. Gece ya da yarın sabah yayımlarım. Belki önümüzdeki hafta içinde merak ettiğiniz sorunun cevabını başka bir yazımda okursunuz. Tekrar saygılar.
Yapay zeka sayfalar dolusu bilgi sunuyor, ben şiire uygun olan bölümlerini aldım zaten. Aslında merak ettim nasıl bir sonuç çıkacağını, kendi ilavelerim de var. Ben teşekkür ederim.
Yapay zeka bu şekilde yorum yapamaz. Zaten faydalandım demişsiniz. Yoğun bir emek harcamışsınız onun yazdıklarını özetleyip kısaltırken. Son bölümdeki çılgınlığı yapay zeka kavrayamaz. Onun için ayrı yazı ve şiir yazarım herhalde.
İlginize ve emeğinize sağlık. Çok teşekkür ederim. Saygılarımla.
Edebiyatdefteri.com, 2016. Bu sayfada yer alan bilgilerin her hakkı, aksi ayrıca belirtilmediği sürece Edebiyatdefteri.com'a aittir. Sitemizde yer alan şiir ve yazıların telif hakları şair ve yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Sitemiz hiç bir şekilde kâr amacı gütmemektedir ve sitemizde yer alan tüm materyaller yalnızca bilgilendirme ve eğitim amacıyla sunulmaktadır.
Sitemizde yer alan şiirler, öyküler ve diğer eserlerin telif hakları yazarların kendilerine veya yetki verdikleri kişilere aittir. Eserlerin izin alınmadan kopyalanması ve kullanılması 5846 sayılı Fikir ve Sanat Eserleri Yasasına göre suçtur. Ayrıca sitemiz Telif Hakları kanuna göre korunmaktadır. Herhangi bir özelliğinin kısmende olsa kullanılması ya da kopyalanması suçtur.
Şiirin sahibi
Cevap Yaz
