Aslında hayvanat bahçelerinde, özel önlemler altında insanlarla ilişkilerinin sınırlandırılması gereken bir takım mahlûkatla günlük hayatın her safhasında karşılaşmak mümkün. Bunlar kendi dünyalarında bizden farklı bir dil kullandıklarından, bizim kullanmakta olduğumuz lisan doğal olarak iletişim için yeterli olmaz. İşte Filoloji denilen ve dilbilimi, kelime sevgisi gibi isimlerle anılan bilim dalı burada devreye girer.

Şimdi hayal edelim. Sokakta kendi halinizde yürüyorsunuz. Karşı istikametten gelen bir yaratık sizin yer düzlemi ile kurmuş olduğunuz 90 derecelik açıyı bozup 180 derece seviyesine getiriyor. Tam durumu kavramaya çalışıp, bir özür beklerken bir de bakıyorsunuz ki size çarpan şey (Özellikle şey diyorum) annenizin cinsel hayatı ile ilgili daha önce hiç duymadığınız şeylerden söz ediyor ve bir takım iddialarda bulunuyor. Bu durumda kalkıp kendisine, sarf ettiği sözlerin yanlışlığını anlatmaya çalışmak, toplum içinde kötü sözleri kullanmanın ahlaki boyutundan bahsetmek, abesle iştigal olacaktır.

İşte burada yabancı dil bilmenin önemi ortaya çıkar. Eğer kendi bildiğiniz dilden konuşursanız anlaşamayacağınız kesindir. Ne demişler; “Bir lisan iki insan!” İleride bu olayla ilgili travma yaşamamanız için o an sarf edeceğiniz birkaç cümle hayati öneme haizdir. Yabancı dil dediysem öyle İngilizce almanca falan değil, ana dilimizin tam içinde olan ama gerçek anlamından çok üzerine yüklediğimiz başka anlamlarda kullandığımız kelimeler yeterli olacaktır. Öyle ki sonuçta fiziken biraz örselenseniz bile iç dünyanızda büyük bir ferahlık hissedeceğiniz kesindir.

Çocuklar küçükken bir gün ellerinden tutup Ankara’daki hayvanat bahçesine götürdüm. Amacım onlara doğamızı paylaştığımız diğer canlılardan gerçek örnekler gösterip, bilgilendirmek ve bilinçlendirmekti. Jetonlarımızı atıp hayvanat bahçesine girdik. İlk sağa döndüğümüzde az ileride iki ayı ile karşılaştık. Biri kafesin içinde diğeri dışında… Kafesin içinde olan son derece efendi ve saygılı bir şekilde uzanmış, güneşlenirken diğeri eline aldığı bir sopa ile içeriye uzanmaya çalışıyor ve HAAAA, HOOOOO gibi bir takım sesler çıkarıyordu. Ben daha önce gördüğüm bu türü tanıyordum ama çocuklar ilk kez karşılaşıyordu. Onlara ayıların ikiye ayrıldığını, bir kısmının doğal kürkü olduğunu ve yaşam alanlarına müdahale edilmediği sürece zararsız olduklarını, diğerlerinin ise bize benzer kıyafetler giyip, aramızda dolaştıklarını ve ne zaman ne yapacaklarının kestirilemeyeceğini anlatarak babalık vazifemi yaptım. Su Aygırı’nın havuzuna geldiğimizde kafes tellerinin içindeki tuğla ve taş parçalarının, bu hayvanla iletişim kurmaya çalışan bazı mahlûkat tarafından kullanılan araçlar olduğunu anlatmam çok zor oldu tabi ki… Benim dönemimdeki çocukların yabancı turistlerin tepkisini ölçmek için onlara taş atmasından bahsetmedim haliyle.

Dilimizde öyle kelimeler var ki, fonetiği anlamının çok önünde yer alıyor. Gerçek anlamı bit yavrusu olan ama ilişkilerinde tutarsız, kaypak insanlar için kullanılan “yavşak” mesela… Bu kelimenin yerine ne koyarsanız koyun aynı etkiyi yapmayacaktır. Dil yaşayan bir varlıktır ve yaşadığı coğrafyanın kültürünü ortaya koyar. Aynı kelimenin farklı kültürlerde farklı algılanması bu yüzdendir. Örneğin ülkemizde kolunu kapıya çarpan bir vatandaşımız, derhal kapının annesi ile cinsel ilişkiye girdiğini veya girmek istediğini beyan ederek duyduğu acıyı hafifletme yolunu seçerken, bir başka coğrafyada bu durum hiçbir anlam ifade etmez. Zira insanların değil, nesnelerin hata yapabileceğine inanılan bir coğrafyada yaşıyoruz. Trafik lambalarını şehri güzelleştirmek için konulmuş dekorasyon malzemesi sanmamızda, yaşanılan kazaların arabalardan kaynaklandığını düşünmemiz de bu yüzden olsa gerek. Bir de özellikle yaşlılarımız bir insanın Türkçe bilmemesinin imkânsız olduğuna inandıklarından mıdır bilinmez, yabancılarla konuşurken seslerini yükseltirler. Böylece anlaşılacaklarına inanırlar.


En uzak mesafe ne Afrika’dır,
Ne Çin, ne Hindistan.
Ne seyyareler, ne yıldızlar geceleri ışıldayan…

En uzak mesafe iki kafa arasındaki mesafedir,
Birbirini anlamayan…