NEVŞEHİR ili KOZAKLI ilçesi KANLICA Köyü

• 24 Nisan 2024 Çarşamba 06:17:32

NEVŞEHİR ili KOZAKLI ilçesi KANLICA Köyü

A- KANLICA’NIN BİLİNMEYEN GEÇMİŞİ HAKKINDA; Yöre konutlarının yaslandığı Türbeli tepenin altında farklı yerlerden iki giriş kapısı bilinen mağaranın iç duvarlarındaki oyulmuş malzemelik tekerliklerde ateş yakıldığına dair ateş isi ve küllerine rastlanması…
Tepe eteğinin boş alanlarından birine ev yapmak için yapılan kazıda insan kemiklerine rastlanması yörenin çok ama çok eski yerleşim yeri olduğu anlaşılmaktadır.
B- YÖRENİN İSMİ
1) Yörenin eski isminin; sonradan gelenlere karşı, akla gelmeyen çekincelerden midir?
Mevcut ahaliden ilki bilinen gurubun geçmiş hakkındaki ilgisizliği… Yörenin eski adı bilinmemektedir.
2) Bin sekizyüzlü (1800’lü) yıllardan günümüze dek yaşayanlar arasında dilden-dile / nesilden-nesle belde ismi “KANLICA olarak süregelmiştir.
C- KÖY AHALİSİ
1) Köyün yerlisi; köyde mevcut olduklarını bildiğimiz “KÖYLÜLER” diye tabir ettiğimiz köylülerimizin bu yöreye ne zaman geldiklerine dair duyum ve kayıtlı bilgi mevcut değil…
2) Köylüler dediğimiz köylülerimiz köyde yaşamlarını sürdürürken ilk gelenler; çocukluğumuzda atalarımızca dilden dile aktarılan; Bin sekizyüzlü (1800’lü) yıllarda Çukurova (Osmaniye- Kadirli) bölgesinden gelen, Türk kökenli Türkmen, Farsak, Avşar ve Arap kökenli yedi (7) arkadaş grubu olduğu bilinmektedir.
3) Yozgat’ın Çayıralan yöresinden gelen 2.ci grup Demirbilek, Gülcan soy isimliler ve akrabaları…
4) Yöreye 3.cü. Gelen grup; Adana / KOZAN (Sis Bölgesi) çıkışlı olup önce Yozgat’ın Çandır İlçesi Kozan Köyüne (Şahruh Bey Kışlasına) yerleşmiş KABUKÇUOĞLU soy isimliler yöre yönetimiyle hasbihallerinde;
Kanlıca’ ya kendileri gibi Adana tarafından gelen Akkoyunlu Türkmenleri olduğu duyumu ile tanışır ve istiareler neticesi “ eğitimli ve toprak dilinden anlayan” Kabukçuoğlu soy isimli beş (5) kişilik akraba grubu Kanlıca’ ya / yörenin Köylü ile Türkmen grubu arasındaki, boşluğa yerleşirler.
Hasan Hoca diye anılan merhum Hasan KABUKÇUOĞLU köyün çocuklarına okuma-yazma öğreterek eğitimlerine katkı sunarken; diğerleri BOĞAZLIYAN yönetimiyle kurdukları ilişkiden faydalanarak, Kanlıca ve civarındaki verimli toprakların tapu kayıtlarının kendi üzerlerine düzenlenmesine bakarlar ve %90 başarırlar.
5) Yöreye, Adana / Ceyhan tarafından geldiği söylenen 4.cu ve son gelen ASLAN, KAFALI, NESLİHANOĞLU soy isimli akraba gurubu da yerleşim alanının ortasındaki boş alana yerleşirler.
D- KUYU BAŞI OLAYI VE KÖYÜN ADI
Bin sekizyüzlü (1800’lü) yıllar öncesi yerleşiklerin etrafına konumlandığı içme suyu kuyusundan başka içmelik suyu bulunmayan yerleşkeye; ilk gelen Türkmenler; kendilerinden önce hayvanlarını düşünmüş olmalılar ki; içme suyuna uzak ama Irmak’a yakın yerleşir ve içme suyunu da söz konusu kuyudan temine yönelirler.
Türkmen guruplarından; Ermeni kökenli yerleşiklerin yerleşkesi ortasındaki içme suyu kuyusundan su almaya gittiklerinde, su almaya gelmeyin sesler yükselir ve KARASARIOĞLU Hacı Mustafa’nın oğlu Hacı (Mehmet) Efendiden torunu Hacı Rıza Efendi’nin kuyudan içme suyu almaya gittiğinde öldüresiye dövülür ve olayın seyri değişir…
1) KUYU BAŞI OLAYI; (Yerleşkede; Yerleşikler ile ilk gelen YEDİ Türkmen gurubunun bulunduğu evrede)
Adana / Kadirli yöresinden gelen yedi ( 7) arkadaş grubundan biri olan KARASARIOĞLU Hacı Mustafa efendi; Dere Mahallenin karşısındaki adını taşıyan Mağara’ya ( HACI ELİ’NİN inine) geçici olarak yerleşir.
KARASARIOĞLU Hacı Mustafa bilahare; dört (4) oğluyla birlikte, şu anki Dere Mahalle dediğimiz semte / Türbeli tepenin eteğine ev yaptırıyorlarken; İçlerinden Hacı (Mehmet) Efendinin, oğlu Hacı Rıza Efendi’nin öldüresiye dövülmesini içine sindiremediğini fark eder.. Olayın büyümemesi için ona REZERV yeri olarak belirlediği İstasyon bölgesinin Karasenir Köyü yönündeki (sonradan Hatip Kabukçuoğlu’na verilen) in bölgesine ev yapmasını önerir. Hacı (Mehmet) Efendi bunu kabul etmez ve babasından ve kardeşlerinden ayrılarak yerleşkenin / köyün orta yerine, Kuyuya yakın boş alana, yerleşik Ermenilerin geçiş yolu kenarına ( şu anki Yeni Mahalle’deki Caminin üst tarafına düşen alana) ev yaparak yerleşir ve olayı takiple fırsat kollamaya başlar.
Kuyu çevresinde bulunan yerleşik kimi Ermeni büyükleri su vermemekte direnen çevresine; yapmayın-etmeyin dese de çoğunluk su vermeme taraftarında yer alır ve su vermeme engelini sürdürür…
İçme suyu verilmeyen Türkmenler birliği su kuyusunun başına giderler ve dövüş başlar. Su vermeyiz diyen taraftan / yerlilerden ölen ve yaralanan olur. Kuyu başında oturan yerleşik Ermeni kökenliler zamanla yöreyi ter eder, başka yerlere göçerler.
2) YERLEŞKENİN ADI; KANLICA
İlk gelen yedi (7) arkadaş grubundan ayrılıp çevresi alanlara (Yılanlı / Üç obalar, Ekiçye, Yabanlı / Kaçkışla vs.) yerleşenlerle ve diğer topluluklarla hasbihallerde/ konuşmalarında
-Ölen olmuş, yaralanan olmuş? -Desene KAN aktı… - Olay KANLI… -KANLI kuyu… Kanlıca oldu… Gibi söyleşilerden yörenin adının KANLICA olarak kaldığı söylentisi büyük olasılık…
3) KUYU BAŞI OLAYINA ve KÖY İSMİNİN KONMASINA SEBEP OLUŞTURAN DÖVÜLMENİN GERİSİNDEKİ HÜZÜN…
Çocukluğunda kuyudan içme suyu getirmek için giden ve kuyu başında öldüresiye dövülen Hacı Rıza Efendi büyür ve evlenir. İlk eşinden çocuğu olmaz. İkinci kez, Avanos yöresinden; yaylalara gidiş-gelişlerde tanış oldukları Yörüklerden / Türkmenlerden birinin kızıyla da evlenir ama bu evlilikten de çocuk olmaz…
Hacı Rıza Efendi, su yüzünden kuyu başında dövülmesi kaynaklı olduğu bilinciyle kadere boyun eğer ve köy halkının kendine karşı sempatisini de dikkate alarak;
Irmak kenarına yerleşik köyün, ırmağın karşı tarafına geçişlerdeki çileye üzülür ve Irmak’ın / Karasu’nun farklı yerlerine arabaların ve hayvan sürülerinin de geçebileceği iki köprü,
Bozkırlarda otlayan hayvanların içmesi için “Hacı Rıza’nın Çeşmesi” adını taşıyan havuzlu çeşme ve Köylülerin desteğini de alarak köyün ortasına havuzlu çeşme yaptırır.
(1867-1940)-Ali Osman KARACA dedemiz; ağabeyi olan Hacı Rıza’ Efendinin çocuklarının olmayışına üzülürken kendini tatmin adına hayırseverliğe yönelmesiyle de gururlanarak iki oğlundan birine (1899-1985)-HACI Karaca ( Alinin / Alliğin Hacı) diğerine de (1917-1991) RIZA Karaca ( Alinin / Alliğin Irza) ismini verir.2018-ANKARA 2018-ANKARA

DERLEYİCİ: Hıfzı KARACA (T. C. Kültür Bakanlığı Halk ve Kalem Şairi)

KAYNAK
1) Nesilden nesle bilgi aktarımı
a) Merhum Av. Burhanettin Kabukçuoğlu,
b) Memili Ağa/ Kabukçuoğlu hanesindeki (1970) 80-90 yaşlarındaki teyzeler.
c) Şiir yazma ve araştırma amaçlı gittiğim Kadirli, Kozan ve Adana gezimde edindiğim bilgiler.
2) Türk Tarih Kurumu + Osmanlı arşivi
3) 166441.homepagemodules.de/t675f52-KOZAN-KoeYueNueN-TARIHCESI.htm