SÜMERBANK.

• 22 Ekim 2022 Cumartesi 08:23:33

SÜMERBANK VE TARİHÇESİ.
Dünya sanayi tarihinde olduğu gibi Türkiye Cumhuriyeti de ekonomisini güçlendirmek için tekstile yöneldi. Sıfırdan ayağa kalkmak zorunda olan ülke ekonomisinin en büyük dayanaklarından birisi Sümerbank oldu.
Türkiye’nin ’’Sanayi Mektebi’’ Sümerbank; tüzel kişiliği ve özel kanunda belirtilen sınırlar çerçevesinde bağımsızlığı olan, sorumluluğu sermayesi ile sınırlı, sermayesinin tamamı devlete ait, iktisadi alanda ticari esaslara göre faaliyette bulunmak üzere özel hukuka tabi, sanayi ve teknoloji bakanlığına bağlı iktisadi devlet teşekkülüdür. 11 Temmuz 1933 yılında Mustafa Kemal Atatürk tarafından ’Sümerbank’ ismi verilmiştir.
Sümer İsmi Nerden Geliyor?
Sümerolog Profesör Doktor Muazzez İlmiye Çığ, bu sorunun yanıtını çeşitli kaynaklarda açıklık getiriyor.
‘’Atatürk’ün okuduğu dış kaynaklı tarih kitaplarında; Sümer dilinin Türkçeye benzediği Sümerlerin 6000 yıl önce Asya’da, Irak’ın güneyine, Dicle ve Fırat nehirleri arasına yerleştikleri anlatılıyordu. Sosyal adalete çok önem veren Sümerler, aynı zamanda üretken bir ekonomiye sahipti. Ekonomik faaliyetlerin merkezi mabetlerdi. Mabedin ve halkın tarıma dayalı ürünleri dış ülkelere satılıyor, oralardan ülkede bulunmayan taş, maden, tomruk satın alınıyor; bunların bir kısmı işlenerek tekrar satılıyordu. Ekonomiyi idare eden mabetler aynı zamanda bir tür banka işlevi görüyordu. Halk onlardan borç alabiliyordu. ‘’[1]
Tarihin ilk bankacılık sistemi, bir vefa göstergesi olarak yeni oluşumun ismi oldu.
Anadolu’nun dört bir yanında kurulan Sümerbank işletmeleri sanayileşmenin yanı sıra kuruldukları bölgeye ulaştırdığı fiziksel ve sosyokültürel imkanlarla erken Cumhuriyet döneminin “toplumsal modernleşme” hedefine de katkıda bulunmuştur. İşletme çalışanları için yapılan konutlar, kütüphane, tiyatro ve spor alanları gibi sosyal imkanlar Sümerbank yerleşkelerini modern birer yaşam alanlarına dönüştürmüştür. Bu yerleşkelerin etrafına kurulan mahalleler, hammadde taşıma amaçlı yapılan kara ve demir yolları Sümerbank işletmelerinin kurulduğu bölgelerde topyekûn bir kalkınma getirmiştir. Sümerbank, döneminin koşullarında kumaş, iplik, ayakkabı gibi temel tüketim ihtiyaçlarını ülkenin pek çok noktasında ulaşılır kılmıştır.
Sanayileşen Cumhuriyet Türkiye’sinin belkemiğini oluşturan temel üretim birimleri Sümerbank tarafından faaliyete sokulmuştur. Sümerbank fabrikaları iç piyasaya yönelik üretim birimleri olarak konumlandırılması dolayısı ile ithal ikamesi Sümerbank’ın gelişim stratejisini oluşturmuştur. Sümerbank, nispeten gelişmiş Batı ile Anadolu’nun gelişmemiş vilayetleri arasındaki uçurumu kapatmak için, sanayi projelerini bütün Anadolu’ya dağıtarak Kayseri ve Malatya gibi merkezlerde fabrikalar kurmuştur.