ULUBORLU KAZASINDAKİ VAKIFLAR H.1262-1266 (M.1845-1850)

• 24 Ekim 2021 Pazar 12:10:59

Dr. İbrahim KARAER

ÖZET

Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivinde bulunan EV.d. 12970 numaralı, H.1262-1266 (1845-1850) tarihli evkaf defterinde Uluborlu kazasında 20 vakıf kayıtlıdır. Bu vakıflardan 8 tanesi kaza merkezinde, 12 tanesi ise köylerde bulunmaktaydı.

***

Uluborlu Kazası Merkezindeki Vakıflar ve Beş Yıllık Gelirleri:

1- Bahçe Cami-i Şerifi Evkaf hasılatı: 1.879 guruş (soğan ve iskelen a’şarı 250 guruş)
2- İshak Fakih Paşa Zaviyesi hasılatı: 1.844 guruş (soğan ve iskelen a’şarı 397 guruş)
3- Bülbül Cami-i Şerifine Meşrut Alemdar Zaviyesi hasılatı: 3.395 guruş (soğan ve iskelen a’şarı 217 guruş)
4- Sultan Alaeddin Cami-i Şerifin Evkaf hasılatı: 2.600 guruş (soğan ve iskelen a’şarı 355 guruş)
5- Emrem Cami-i Şerifin Evkaf hasılatı: 1.020 guruş (soğan ve iskelen a’şarı 183 guruş)
6- Efendi Sultan Evkaf hasılatı: 577 guruş (soğan ve iskelen a’şarı 139 guruş)
7- Evliya Paşa Zaviyesinin hasılatı: 893 guruş (soğan ve iskelen a’şarı 216 guruş)
8- Hacı Hoca Ahmed Mescid-i Şerifin Evkaf hasılatı: 294 guruş (soğan ve iskelen a’şarı 110 guruş)

Uluborlu Kazasına Bağlı Köylerdeki Vakıflar ve Beş Yıllık Gelirleri:

1- Senirkent karyesinde Elperekzade Cami-i Şerifin Evkaf hasılatı: 1.579 guruş
2- Senirkent karyesinde Şeyh Ahmed Zaviyesi hasılatı: 822 guruş
3- Senirkent karyesinde Ahi Hüseyin Zaviyesi hasılatı: 855 guruş
4- Senirkent karyesinde Kabal Mescidi Şerifin hasılatı: 398 guruş
5- Yassıviran karyesinde Zekeriya Dede Zaviyesi hasılatı: 824 guruş
6- Yassıviran karyesinde Cami-i Şerifin Evkaf hasılatı: 3.197 guruş
7- Yassıviran karyesinde Baba Gargın Zaviyesi hasılatı: 3.221 guruş
8- Yassıviran karyesinde İmam Hasan Hüseyin Şerifin Evkaf hasılatı: 636 guruş
9- Garip karyesinde Gargula Zaviyesi hasılatı: 5.592,5 guruş (soğan ve iskelen a’şarı 234 guruş)
10- Kabaca-i Kebir’de Çaylak Kuyusu Evkaf hasılatı: 3.513 guruş
11- Bisse karyesinde Bula Hatun Zaviyesi hasılatı: 4.785 guruş
12- Kabaca-i Sagir’de Cami-i Şerifin hasılatı: 625 guruş (soğan a’şarı 223 guruş)

Uluborlu kazasındaki vakıfların gelirleri genel olarak arpa ve buğday öşründen oluşmaktadır. Kaza merkezi ile Garip ve Kabaca-i Sagir (Küçükkabaca) köylerindeki vakıf gelirleri arasında soğan ve iskelen öşrü de yazılmıştır. Bu yıllarda Uluborlu kazasında önemli miktarda soğan yetiştirildiği anlaşılıyor.

Defterde, Yassıviran (Yassıören ) köyünde yazılan İmam Hasan Hüseyin Şerif Vakfı dikkat çekicidir. Bu vakıf adına ilk defa bu defterde rastladık. Ayrıca Garip köyündeki Gargula Zaviyesi ile Senirkent köyündeki Kabal Mescidi Vakfıyla ilgili yazım hatası olduğunu düşünüyoruz. Çünkü diğer vakıf defterlerinde, bu iki vakıfla ilgili herhangi bir kayıt yoktur. Uluborlu şehrinde Kargu Lala Medresesi mevcut olup, Garip köyü gelirleri bu vakfın gelirleri arasında sayılmıştır. Uluborlu şehrinde Kabal Mahallesi ve bu mahallede Kabal Mescidi Vakfı bulunmakta idi. Dolayısıyla 12970 numaralı evkaf defterinde Senirkent ve Garip köylerinde yazılan bu iki vakfın, Uluborlu kaza merkezinde bulunduğunu söyleyebiliriz.

SONUÇ

Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivinde bulunan EV.d 10248 numaralı ve 18 Nisan 1836 - 19 Nisan 1848 tarihli vakıf defterinde Uluborlu kazasında 35 vakıf kayıtlı olmasına rağmen, 1845- 1850 tarihli EV.d. 12970 numaralı evkaf defterinde 20 vakıf kayıtlıdır. Vakıf sayısındaki bu düşüşün sebebi hakkında herhangi bir şey söylemek zordur.

KAYNAKLAR
- Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivi yer nu. EV.d 12970

NOT: Kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz.

Dr. İbrahim KARAER
e-mail: [email protected]