bela bartok: "türk müziğinin kaynağını yanlış yerde aramışım... büyük hatam olmuştur."165- 2020

• 8 Ekim 2020 Perşembe 00:38:38

bela bartok: "türk müziğinin kaynağını yanlış yerde aramışım."
büyük müzik dehası sıradan insandır neticede.
türk müziği üzerine tetkikatler yapmış büyük müzik düşünürüdür.
türk müziğini anlayamadığını söylemiştir.
türk müziği varlığı ve bütünlüğünü bilemediğini söylemiştir.
metod hatası yapmak akademisyenlerin bir hastalığı mı diyelim.
yine de bilimsel bilgiyi onlara borçluyuzdur.
anadolu müziğini merkezi asya’da aramış ve öyle sanmıştır.
büyük müzikolog müziğin bize sosyal bilimlerde iyi metod aparatımız olduğunu gözönüne almalıydı.
müzik ile ve ya onun yardımıyla analiz yapabiliyoruzdur. bunu bilmemiştir.
merkezi asya’da ki türk müziğin kendisi bizatihi sentezdir... öyleki hint, çin, afganistan, moğol, ve türklerin kattıkları.
azerbaycan gibi mekan başka yerlerde olan türkler zaman olarakta birtek zamanda zuhur etmiş değildirler.
türkler çok zaman , çok mekanlı bir millet ve medeniyettir.
japonyaya mı, çine mi aklı gitmiş bartok’un?
türkler ve yahudiler çok mekanlı çok zamanlı medeniyettir ki yöntemini değiştirmeliymiş bartok?
anadolu müziklerini sivas, muzaffer sarısözenle maraş, erzurum, trabzon gezerek türk müziğini merkezi asyaya bağlıyabileceğini sanmış bartok ve büyüklüğünü göstermiş: yanlış yöntemini itiraf etmiştir.
azerbaycan müziğine baktığınızda hint, çin, arap, akdeniz, kuzey kıpçak, bizans, hitit, yahudi, moğol, ve illaki fars bileşkesini görmek olursunuz.
bir sentezdir türk müziği ve öyle bir sentez ki... çok zamanlı, çok mekanlı bir sentezdir.
steve hawking:
" patatesi aramıştım fakat bezelye ve diğerleri varmış,
tek bir zaman kavramı aramıştım, ’çok zamanlar’ varmış."
bağlam içinde seneler önce bir genç amerikalı andy idi sanırım...
türkler üzerine çok kitap okumuş ve türkiye’ye gelmişti.
kitaplardan onun zihnine doğma türk imgesi...kısa bacaklı ve vücudun kalan kısmıyla bacaklar eşitmiş.
at binmekten bacaklar kısa kalıyoormuş.
çekik gözlü olurmuşlar.
"nerde bu türkler?" soruyordu.
andy gibi bartok müziğin ve toplumların zaman içerisinde diğer şeylerle bireş olduklarını hesaba katmamış.
herşey sentezlenir...
tarihsel bütünlük zamanın hepsidir.

yalçıner yılmaz
akçansa güzel sanatlar lisesi
uzman görsel sanatlar lisesi öğretmeni
çanakkale
09-10-2020