CUMHURİYETÇİLİK NEDİR?

• 12 Kasım 2014 Çarşamba 17:47:36

Cumhuriyetçilik, devletin siyasi rejimi olarak millet egemenliğine dayalı, Cumhuriyet yönetimini benimsemek, onu korumak ve yaşatmaktır.
Atatürk’ün tanımlamasına göre;’Türk Milletinin karakterine ve yapısına en uygun idare, cumhuriyet idaresidir.’Cumhuriyetçililğin en başta gelen niteliği, Atatürk’ün ’Egemenlik’ ilkesinde yansımaktadır. Atatürk’e göre; “Milli egemenlik öyle bir nurdur ki, onun karşısında zincirler erir, taç ve tahtlar yanar yok olur”.
Atatürk, milli egemenlik ilkesini üç kelime ile özetlemiştir.’ Milli egemenlik; milletimizin namusudur, şerefidir, hasiyetidir.’
23 Nisan 1920’den, 29 Ekim 1923 yılına kadar yeni Türk devletini, Milli Egemenlik ve demokrasi esasları çerçevesinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Hükümeti yönetmiştir.
20 Ocak 1921’de kabul edilen Anayasa’nın birinci maddesinde;“egemenlik, kayıtsız,şartsız milletindir” esası yer almıştır.“Millet Hakimiyeti” terimi ve Cumhuriyetin altyapısı, daha 19 Mayıs gününden itibaren aşama aşama hazırlanmıştı. Amasya Genelgesi, kongreler, özellikle de Türkiye Büyük Millet Meclisi’nin açılışı, egemenliğin millete verilmesi yolunda atılmış büyük adımlardı. Fakat Kurtuluş Savaşı sırasında Mustafa Kemal, yönetim şeklinin açıkça belirtilmesini sakıncalı bulmuştu. Çünkü bağımsızlık savaşı devam ediyordu ve kamuoyu da buna hazır değildi. Saltanat yanlıları yüzünden birlik ve beraberliğimiz bozulabilirdi.
1 Kasım 1922’de Saltanatın kaldırılması ile Cumhuriyet yönetimine geçişin yolu açılmış oldu.Böylece Cumhuriyetçilik ilkesi; TBMM’nin açılışı(1920), Saltanatın kaldırılması (1922), ve cumhuriyetin ilanı (1923) aşamalarından sonra gerçekleştirilmiştir.
Cumhuriyetçilik, demokrasiye -herkesin kanun önünde eşitlik prensibine, seçme ve seçilme, temel hak ve özgürlüklere- yer verilmış ve demokrasi bilincini yerleştirmeyi ve geliştirmeyi amaç edinmiştir.Millet egemenliğine dayanır.Yöneticileri halkın oyu ile seçilir.
Cumhuriyetçilik, milli bağımsızlığa ve ulusal egemenliğe büyük önem verir. Çünkbağımsızlık ve milli egemenlik olmadan, cumhuriyet veya demokrasi gerçekleştirilemez.
Cumhuriyette bir anayasa ve kanun üstünlüğü anlayışı vardır.Cumhuriyete candan bağlı bir birey; anayasa ve yasalara, Anayasada belirtilen demokratik, laik, sosyal ve hukuk devleti kurallarına uyar.Cumhuriyetin temel niteliklerini bir yaşam biçimi haline getirir.
Cumhuriyetin sürekliliğini arzu eden Atatürk, onu Türk Gençliğine emanet etmiştir.
Atatürk ilkeleri içinde en çok saldırıya uğrayan ilke laiklikten sonra cumhuriyetçiliktir.
Atatürk, “Millî Mücadele”nin başından hayata gözlerini kapayıncaya kadar; halkın içinde kalmış ve her şeyi halk ile beraber yapmıştır”

Cumhuriyetçilik İlkesi doğrultusunda yapılan başlıca inkılaplar:
-TBMM’nin açılması
-Saltanatın kaldırılması
-Cumhuriyetin ilanı
-Siyasal partilerin kurulması
-1921 ve 1924 Anayasalarının hazırlanması
-Kadınlara seçme ve seçilme hakkının tanınması
-Ordunun siyasetten ayrılması
-Türk Parasını Koruma Kanunu’nun çıkarılması olarak özetlenebilir.