KİTAP
MÜZİK
ATÖLYE
- 1772 Okunma
- 7 Yorum
- 3 Beğeni
Kadın Şairler
İşte yine uyumam için hiçbir neden yok.
Uyanmam için de.
Tezer Özlü
Soylu bir karanlığa göz yumarsan prenses olursun dedim kendime. Pencereyi açıp karanlığa bıraktım kendimi. İlk önce alışmam zaman aldı. Sonra karanlıktaki derin ayrıntıları seçmeye koyuldum. Karanlığı kanıksadıkça artık aydınlığı yavaş yavaş fark edebiliyordum.
Virginia’nın kitabı için ’modern zamanın en yaratıcı feminist yaklaşımı’ diye söz etmişler. Bana kalırsa usturuplu bir realistlikle, titizlikle dokumuş satırları. Bunun yancılıkla veya ötekileştirmeyle hiçbir ilgisi yok. Kadın şair ve yazarların bir eli kahve fincanında, bir eli kalemin çıkardığı şenlikte, güllük gülüstanlık hallerde yazdıklarını düşünmüyorum. Yazdığım süreler boyunca bunun zorluklarını hep yaşadım. Bahsi geçen üçlünün elde edilmesi öylesine zor ki! Hem paranız olacak, hem boş zamanlarınız olacak, hem de kendinize ait bir odanız olacak ve üstüne üstlük tüm bunlara ek olarak devasa bir hayal gücünüz, elle tutulur fikirleriniz, pratik bir zekanız ve ciddi manada ilham kaynaklarınız olacak ki, yazabileceksiniz. İşte bunlar çok zor sahip olunabilecek şeyler. Günümüzün hayat standartlarında bile yaşamını idame ettirmek hayli zor. Devam edebilmek, kendi ayaklarının üzerinde durabilmek için para kazanmak gerekiyor. Para kazanmak elbette kişisel zamanı emiyor. Kendine zaman ayırmak istiyorsan parasız sadece birkaç adım öteye gidebiliyorsun. Paran olsa zamanın, zamanın olsa paran olmuyor. Yazık ki her ikisi de gerekiyor. Hem kelimeler de öyle yarım saatlik molalarınızı değerlendirmek için hali hazırda beklemiyor. Geniş zamanlar lazım, dar zamanlara sıkıştırıp ziyan etmemeli kelimeleri.
Kadın şairleri, kadın yazarları seviniz! Çünkü kelimelere bu yetenekli dokunuşları, içlerinde giz kalmış en büyük övünçtür onlar için. Eli kalem tutan kadınları lanetlemeyiniz ve yazdıkları sancı dolu satırlara dudak bükmeyiniz. İncinen, kendisiyle alay edilen kadınların küskünlüğü pek bir hazin olur. Yazmak ki büyük cesaret işidir. İçini bir başka içe açabilmek, hele ki kadınsan, hem de toplumda sürekli odak noktası haline gelen bir objeysen derdini izah etmek çok güçtür. Onların bu hevesini kursaklarında biriktirmeyiniz.
Gerçek şairler ebruli bir kelebek gibi insanların arasında dolaşırlar. Erkek veya dişi bunun hiçbir önemi yok. Hayat fazlasıyla renksizdir. Onlar anlara ve anılara renk verir. Edebiyatın yalnızca erkekler tarafından yapılmadığına defalarca şahit oldum. Edebiyat yapmak, seslerini duyurabilmek için hayatını mahvedenleri okudum. Sancılarına şahit oldum, gözyaşlarına dokundum satırlarda ve acılarına kefil oldum. Bir kadın ya da bir erkek niçin son verir hayatına diye çok düşündüm. Yazan insanların hep farkındalık hastalığına tutulmuş özel insanlar olduğunu biliyordum. Bu farkındalık onların yaşam gücünü adeta içlerinden söküp alıyordu. Düşüncelerin içinden çıkamadıklarında, onların içinde boğulmaya başlıyorlardı. Amansız bir yazma sıtmasına tutulup, tüm bedeni, kalbi ve beyniyle kelimelerin içinde yok oluyor ve göz göre göre ölüme teslim oluyorlardı.
Sylvia’nın ölümünün ağırlığını yıllar sonra bile, onunla aynı dönemlerde yaşamamış olmama rağmen halen üzerimden atabilmiş değilim. Elbette onu ölüme sürükleyen şey yazmak değil, kadınsal içgüdüleriydi. Fakat yazdıklarıyla yüzleştiğinizde es geçilemeyecek kadar büyük izler bırakan bir kalemi olduğunu sezeceksiniz. Bu kalemin gücünün ölüme olan güçsüzlüğüne hep şaşırdım. Bir kadın her şeyden vazgeçiyorsa mutlaka geçerli sebepleri vardır. Yazdıklarını okuduğumda hep aynı hislere kapıldım. Nilgün Marmara’da aynı yolların izini sürmüştü. Hepsi de hayata küsecek yaştaydı. Aşamadıkları duvarlar günleri örmüştü. Oysa yaşayacak kadar çocuktu kalpleri.
Sonra Tezer Özlü ve sonra Didem Madak girdi hayatımızın ortasına. Onlar diğerlerinden farklıydı. Seçmedikleri bir ölümle yüzleşeceklerdi. Ne acıdır ki, ah’larını çok sonra duyacaktık. Diğerleriyle ortak noktaları da buydu aslında. Hepsinin feryadını çok sonra duyduk. Yıllar sanki uzaklaştıkça, ahlar daha netleşti, duyulur oldu kulaklarımızda. Frida şair değil ressamdı. Ama o da farklı değildi hemcinslerinden. Ölüme koşmayı istemese de zoraki bir sona mecbur kalacaktı. Kaleme aldığı az sayıda satırlarda aynı hezeyanlardan, aynı buhranlardan ve aynı hayal kırıklıklarından süzüldüğüne şahit olacaktık. Sanatla iç içe olanlar, hayatı da bir sanat eserine dönüştürürler. Şimdi onları anlıyor ve acılarını bölüşüyoruz. Derman bulmak için çok geç olduğunu bilmek üzüntümüzü çoğaltıyor. Bu kadınlar az geliyor dünyamıza. İyi ki de az geliyor. Bencilce düşünüyor ve yanılıyor olabilirim fakat binlercesi olsaydı efsane olamazlardı sıradan hayatlarımızda.
fulya/temmuz2014
YORUMLAR
okudukça akıp gitti. güzel bir yazı olmuş. emeğinize sağlık.
İlk okuyuşum daha evveldi. Ama nedense bir türlü doğru zamanı bulamadım. Söz konusu intiharsa ve bu intihar edenler kadınsa hele susmak olmazdı. Tabii ne kadar dursak da anlayamayız neden intihar ettiklerini onların? Ölüme karşı başkaldırmak mıdır bunun adı, yoksa pes etmek mi? Henüz buna cevap vermek erken diye düşünüyorum. Öncesi bizim için korkutucu zira. Sonrası bize ağır. Bazen sanatın intiharı meşru eden bir tavrı vardır diye kendime sormuyor değilim. Beni intihar ettiler. Öyle ki şairlerin de bir çok mısraında intihar ediyorum, intihar edeceğim. İntihar intihar…geçmesinin sebebi başka ne olabilir ki. Ve o kadınlar. Yani intiharı saçlarına bağlayan nam-ı diğer kadınlar. Anlamak için biraz duralım mı?
Slyvia Plath’ın şiirlerinde intihar’ı neden arıyor gözlerimiz? ‘’Yine yaptım, on yılda bir beceririm bunu ben’’…’’bu konuda iddialıyım sanırım.’’ Sonra kendini gaz odasına kilitleyerek ölüme gidişi. Bunu göze alabilecek kaç ademoğlu var ki. Günah. Günahsa günah. Tanrıya erkenden kavuşmaktır biraz da bunun öteki adı desem ne kadar küfre girerim acaba. Senin için senden varlığıma son veriyorum ey rab! Peki beni kaç kişi anlayacak bundan ötürü? Sorarım, şiirleri sonraki şairleri etkileyen bir şair’in intiharı’ kaç kişiyi etkiler. Yok sayabilir miyiz bu olasılığı? İntihar’ı deliliğe benzetirim. İnsan önce delirir, sonra intihar eder. İntihar bir mertebedir, herkesin harcı olmadığı gibi haddi de değildir. Yaşamdan vazgeçmek delilik değildir de ne?-bu cümlenin altındaki kırıntıları toplamadan okumayalım, zira yanlış anlamalara mahal vermiş oluruz-. Ve deli olmak günahlardan arınmak değil midir? Delileri anlamak güçtür. Kadınlar. Seni çok iyi anlıyorum. Çemberin içindeyiz. Ya da dışındayız. Dolayısıyla kendi etrafımızda dönerken derdimizi de anlatamaya çalışırız. Bu yüzden aynı şeylerden bahsederiz. Tek bir din vardır tek bir mesaj vardır gibi. Demek istediğim, yeni bir şey yoktur. Her şey öncekilerin izahıdır.
Sanırım nesirlerin daha bir deli şiirlerinden. O yüzden elimden geldiğince okumaya çalışırım. Eksik veya tam. Hatta bunun şarkısı bile var. o da bizde kalsın. Üst katta biraz gürültü çıkmış sanırım. dikkat kedi çıkabilir!
Yine de aman intihar bizden uzak olsun, diyelim.
toplum bazen her ne kadar ötekileştirse de yine de hep iyi ki kadınım ve iyi ki yazıyorum, yazmaya çalışıyorum dedim kendi kendim..
çok duygulandırdınız Fulya Codal..
sevgiler...
Öyle haklısın ki Fulya' cım.
Kadın yazar veya özellikle şair neden az ülkemizde deniyor. İşte senin parmak bastığın noktalar görmezlikten geliniyor.
Yüzlerce yıl da geçse kadınlar sancılı anlardan geçecekler. Çünkü öyle çok ki birikmişlikleri...
Ötekileştirilen varlıklarız, her yerde. Cesurca yazanı taşlarız, vayy kadın nasıl böyle yazar vs. diye.
İyi ki azlar evet, onlar mücevher gibi parlamaktalar biri de sensin canım.
Öperim kaleminden, çok çok güzel ve özel bir yazı idi... <3
Anlaşıldı, artık takip edeceğim bir kalem daha var ve iyi ki de var.
Tebrik ediyorum Fulya Hanım. Selâm ile...
Kesinlikle nir öncekinden mükemmel profesyonelce kaleme alınmış bu yazı. Bunu daha da tebrik ediyorum Fulya. Yazmak sana cok yakışıyor
Az olanın değerliliği noktasında katılmak mümkün yazana. Fakat az olanın azlığının sürmemesi gerekiyor. Kadın-erkek biçimli ayırımlar, sosyal ilişkilerden insani iletişimlere dek pek çok yönde kendisini gösteriyor. Karşı cinsin iletişicileri, birbirlerinin medeni halleri bağlamında dahi kategorize ediyorlar. Zira evli bir erkeğin yalnız bir kadınla iletişim kurması, yalnız bir kadın şöyle dursun bir kadınla iletişim kurması hayra yorulmuyor. Ne acı ki, hemcinslerim arasında bu savı doğrulayacak olumsuzlukların içine giren pek çokları var. Hal böyle iken kadın ve erkeğin yaşam bölüşeni ve bileşeni olduklarını vurgulamak da yetemeyebiliyor. Kalem tutup kelime üretmeyi becerebilen kadınlar için de tüm bunlar söz konusu. Fakat el birliği ile üstesinden gelinebilinecek sıkıntılar bunlar. Dışarıda kalan kalemiyle üretmek isteyen kadın değil, o kadını üretmekten alı koyan unsurlar ve insanlar olmalı kesinlikle ve kadın yazan sayısı artmalı. Kadın yazan sayısının artması, kadın yazar sayısını da arttıracaktır çünkü. Kutladım yazıyı.
