RUBAİLER- DENEMEŞiirin hikayesini görmek için tıklayın Rubai, kendine özgü bir ölçüsü olan, 4 dizelik ( mısralık ) bir divan edebiyatı nazım biçimidir. Tam bir anlam ifade eden, kendine özgü bir ölçüsü olan, dört dizelik bir nazım biçimidir. Rubailerde birinci, ikinci, dördüncü dizeler uyaklı, üçüncü dize ise serbesttir. İki beyitlik kıtalar biçiminde yazılmış rubailer de vardır. Her dizesi birbiriyle uyaklı rubailere “rubai-i musarra” ya da “terane” adı verilir. Rubainin, aruzun hezec bahrinden 24 kalıbı bulunur. Bunlardan; mef’ûlü birimiyle başlayan 12 kalıba “ahreb”, mef’ûlün birimiyle başlayan öbür 12 kalıba da “ahrem” denir. Kalıpların sonu “fâül” ya da “fa” birimiyle biter.
Özellikleri: 1. Kafiye düzeni aaxa ya da aaaa biçimindedir. 2. Rübailerde aşk, şarap, dünyanın türlü nimetlerinden yararlanma, hayatın anlamı ve hayat felsefesi, tasavvuf veölüm gibi konular işlenir. 3. Rübai diğer nazım şekillerinden farklı olarak özel bir ölçüyle yazılır. 24 kalıbı vardır. 4. Rübaide ilk iki dize fikrin hazırlayıcısıdır. Asıl söylenmek istenen düşünce 3. veya 4. dizede ortaya çıkar. 5. Genelde mahlasız şiirlerdir. 6. Rübai Edebiyatımıza İran Edebiyatından geçmiştir. 7. Rübai’nin en büyük şairi İranlı Ömer Hayyâm(XII yy)’dır. Türk edebiyatının en usta şairleri Kara Fazlî, Azmizâde Haletî, Nâbî ve son dönemde de Yahya Kemâl’dir.
RUBAİ-1
Yap önce içinde yolculuk kendini bul Yol sanma uzun geçer zaman faydasız pul Dün geçti yarın bilinmiyor “an” da yaşam Var yok da döner bu dünya çal haydi davul Mef ’û lü / me fâ’î lü / me fâ’ î lü / fâ ül RÜBAİ-2 Bülbül gülsüz, güneşse günsüz olur mu Neysiz mey, ağzında hiç tütünsüz olur mu Mevsimler geçse sevda vuslatı bekler Ah sevdam böyle aşk düğünsüz olur mu mef’ û lün /fâ’ i lün/ me fâ’ î lü /fâ ûl RÜBAİ-3 Dostun güle benzerse dikenler acıtmaz Bir ayna, ışıktır sana yollar sapıtmaz Dostun acı söylerse sakın küsme dinle Ser postu hemen gün ve güneştir soğutmaz Mef ’û lü / me fâ’î lü / me fâ’ î lü / fâ ül değerli dost harabeye çok teşekkür ederim bu güzel kartı için... |
Selam ve DUA ile.