"Ben Şairim vesselam toplum için yaşarım
Onların dertleriyle gece gündüz ağlarım"
Toplumcu şair, çağına tanıklık yapan, yaşanan olayları ve yaşadığı dünyayı doğru algılayıp doğru yorumlayan bir sanatçıdır. Bu bağlamda toplumcu şair, çağının tanığı, bir aydın, bir öğretmendir diyebiliriz. Böyle bir şair magazinle ne diye uğraşsın ki?
"Ahmet, Mehmet, Süreyya işim olmaz onlarla
Ben gönül kadınıyım aşkı dokur satarım
Bana ne kim ne yapmış dert değildir bunlar da"
Tek tek kişilerin özel yaşamları toplumu etkilemiyorsa kimle ne yaptıkları insan olan insanı da ilgilendirmez. Çünkü başka yapacak şeyi olmayanlar magazine takılırlar. Yoksa magazinlik dedi-koduların kime ne yararı olabilir ki? Üstelik aşk dokuyan bir yürek insanı, gönüller yapmak varken, insanlar arasında sevgi köprüleri kurmak varken; toplumsal savaşı sürüyor iken, tek tek kişilerin özel yaşamlarıyla neden uğraşsın, değil mi?
Toplumcu bir şair elbette kendisine yetmeyi de bilir. Üstelik kılıçtan keskin bir de silahı vardır: Kalem. Toplumcu şair kalemiyle toplumdan yana neler yapmaz ki?
Ben yıldız tutuşturur ışığıyla yatarım
Kalem benim elimde denizlerde yüzerim
Okyanusa uzaktan kaş göz eder süzerim."
"Ben yıldız tutuşturur ışığıyla yatarım" Sevgili Ayvazım budizede bir şair, kimseye muhtaç olmadan ve kimsenin yapamayacağını yapabilendir demek istiyor. Yıldız tutuşturup ışığıyla yatanlara ne mutlu!

Toplumcu şair, kimsenin tırmanmadığı dağları aşan, kimsenin düşmediği uçurumlardan düşendir. Yani bir bakıma bedel ödeyendir. Bir şair toplumcu olmanın bedelini ödememişse bilin ki o toplumcu şair değil, aksine mevcut düzenin yardakçısı ve o düzenin bir parçasıdır.
"Kimsenin gitmediği ne dağları aşarım
Bu yüreği aşk için kızgın mille dağlarım"
İnsanları seven, iyiden, güzelden yana çarpan bir yürek, iyinin, güzelin savaşını veren bir şair, toplumsal aksaklıkları, olumsuzlukları gördükçe içi yanar, yüreği acıyla dağlanır. Ama sadece yanmak yetmez. Toplumcu şair aksaklığı gidermek için yol da göstermelidir.
"Herkes biraz şairdir yürek sızısı yazar
Küçümsemem kimseyi bu işler beni bozar."
Güzel yürekli sevgili şairemiz gönül kırmadan ince ince de eleştiriyor. Yürek sızısını yazanı da kınamamak gerekir derken şiirin nasıl olması gerekiğini de yazıyor.
"Okuyunca siiri fırtınalar kopmalı
Yürekteki ibreler sağa sola sapmalı."
Şiirde duygular çağlamıyorsa ve okuyanda fırtınalar koparmıyorsa bu şiir değildir demek istiyor.

"Kimin haddine düşmüş kim bir hak vermiş sana" Bu dizede sanki eleştiriye tahammülsüzlük var gibi ama, bana öyle geliyor ki şairemiz, bu dizede yetersiz ama bilgiçlik taslayanların sataşmalarında, kırıcı yorumlarından söz ediyor yanılmıyorsam. Ne yazık ki öyleleri de var. Naçizane önerim, görmezlikten gelip geçiniz can şairem.
"Şair doğmak gerekir sonra olunmaz Hocam
Yürek işi Şairlik dersle alınmaz Hocam." Bu dizelerden de birine kırıldığı açıkça belli oluyor zaten.
"Durmadan söylüyorum ibret alsınlar bunu
Duygu olmayan şiir ancak ayak yalardı"
Duygu uyandırmayan sözlerin şiir olamayacaığını da "ancak ayak yalardı" sözleriyle, oldukça sert bir şekilde eleştiriyor.
"Şair demiş ya hani yürek işçisiyim ben
Para almam bu işten gönül sesi yazarım"
Burada Büyük usta Ahmed Arif'i anıyor. Ne yazık ki Ahmed Arif gibi "korkusuz, pazarlıksız" bir şair, bir daha gelmeyecek.

"Grev, isyan benimdir asiyimdir ezelden"
Ahmet Arif'i okuyan bir şair, mutlaka bir şekilden O'ndan etkilenmiştir. Sevgili şairemiz de "asiyimdir ezelden" derken işte bu Ahmed Arif'çe bir başkaldırıdır.
"Kazma kürek olmadan eylemleri kazarım
Ameleliktir işim gönle hece dizerim
Hakir görmeyin beni kalemimle ezerim."
Kazmasız küreksiz eylem kazıyan şair, gönül insanı olduğunu belirtirken kimse işimi hor görmesindiyor. İşini (şairliği) hakir görenleri ise kalemiyle ezeceğini söylüyor. Şairlik tam da budur. Yani şair; yürek işçisidir, alçak gönüllü bir öğretmendir. Aynı zamanda söz ustası, namus işçisi uslanmaz bir savaşçıdır. Ahmet Arif (ışık içinde yatsın) Ustaya saygılarımla. Ezelden beri asi olduğunu grevleri, isyanları ki bunların her biri haksızlığa uğrayanın, ezilenin yanında olmak, haksızlığa başkaldırmaktır. Bu asi yürekli gönül insanına saygılarımla...
Cumali Cumalioğlu