Türk-İslam âlimleri serisi – 38
ZEHRAVİ
D. 930 – Ö. 1013

Endülüs’te yetişen meşhur tıp âlimi,
Asıl ismi; Halef bin Abbas ez-Zehravi,
Künyesi; Ebü’l Kasım diye biliniyor,
Zehra’da doğduğundan denilir Zehravi.

Kurtuba üniversitesinde okumuş,
Tıpta derinleşip söz sahibi olmuş,
Garp’ta Ebü’l Kasis, Bukasis, Al-Zahavivs,
Batı tıbbına da pek çok katkısı olmuş.

Müslüman cerrahların babası denilir,
Cerrahiye önem veren âlim bilinir,
Cerrahiyi ilim dalı yapan kişiymiş,
Ameliyat yapıp aletler keşfetmiştir.

Avrupa tıbbına katkısı çok büyükmüş,
Bazı yaralara dağlama yaparmış,
Dünyaca ünlü “Telif” adlı eseri vardır,
Okullarda ders kitabı diye okutulmuş.

Din ve fen ilimlerini de tahsil etmiş,
Eczacılık alanında da çok çalışmış,
Aletlerini “Medinet-üz-Safra” temizler,
Kanserin tedavi yollarını bilirmiş.

Onun kanser tedavisi halen geçerli,
Onun her cerrahi yöntemi ilk dendi,
Böbrek taşı ameliyatını yapmış,
O diş cerrahisine de öncülük etti.

Kadın hastalıklarına çare aramış,
Çocuğun ters doğumuna müdahale etmiş,
İlk kez Alman Walker bunu yaptı denilir,
Oysa kolpeurynter aletini o yapmış.


Medinet-üz-Safra: Bakteri temizleme özelliği olan bir madde.
Kolpeurynter: Doğumda kullanılan bir alet.
Havsala: Kalça boşluğuna verilen ad.

Şair, Araştırmacı, Yazar: Abdullah Yaşar Erdoğan