Nevruz BayramıNEVRUZ BAYRAMINIZ KUTLU OLSUN Bu vesile ile sizlere Nevruz hakkında kısa bir bilgi ve bir şiir takdim ediyorum. Sevgilerimle. NEVRUZ Günümüzde dünyanın çeşitli ülkelerinde kutlanan Nevruz yeni gün anlamına gelmektedir. Nevruz Bayramı: Farslar, Kürtler, Zazalar, Azeriler, Anadolu Türkleri, Afganlar, Arnavutlar, Gürcüler, Türkmenler, Tacikler, Özbekler, Kırgızlar, Karakalpaklar, Kazaklar gibi ülkelerce her yıl 21 Mart günü Geleneksel YENİ YIL, yada doğanın uyanışı Bahar Bayramı olarak kutlanmaktadır. Yazılı olarak ilk defa, 2. Y.Y. da, Pers kaynaklarında, İran ve Bahai takvimlerinde yılın ilk gününü temsil etmektedir. İslâmi bir içeriği olmasa da bir şenlik olarak kutlanmaktadır. Bazı topluluklarda da 22 veya 23 Mart günlerinde bayram olarak kutlanır. Bu gün bayram nedeniyle tatil edilmiştir. Bahailer içinde kutsal bir gündür. Kürtlerde Nevruz Bayramının Kürt Mitolojisindeki DEMİRCİ KAWA EFSANESİ’ne dayandığına inanılır. Anadolu ve Orta Asya, TÜRK halklarında da GÖKTÜRKLERİN ERGENEKONDAN çıkışı anlamıyla Baharın gelişi olarak kutlanır. 2010 yılında Birleşmiş Milletler Genel Kurulu, 3000 yıldan beri kutlanmakta olan PERS kökenli bu şenliği DÜNYA NEVRUZ BAYRAMI olarak ilan etmiştir. 28 Eylül-2 Ekim 2009 arasında ABU DABİ de, hükümetler arası toplanan BİRLEŞMİŞ MİLLETLER Manevi Kültür Mirası Koruma Kurulu, Nevruzu Dünya Manevi Kültür Mirası Listesine dahil etmiştir. TÜRKLERDE NEVRUZ Orta Asya’da Nevruz bayramlarında geleneksel olarak pişirilen sümelek buğdaydan yapılan bir çeşit tatlıdır.Türklerin (Göktürklerin) Ergenekon’dan demirden dağı eritip çıkmalarını, baharın gelişini, doğanın uyanışını temsil eder. Doğu Türkistan’dan Balkanlara kadar tüm Türk kavimleri ve toplulukları tarafından, M.Ö. 8. yüzyıldan günümüze kadar her yıl 21 Mart’ta kutlanır.Türkiye’de bir gelenek,Türk Cumhuriyetleri’nde ise resmî bayram olarak kutlanırken, 1995 yılından itibaren Türkiye Cumhuriyeti tarafından Bayram olarak kabul edilen bir gün haline gelmiştir. Türk Takvimi’nde bir gün 12 bölüme ayrılır, her bölüme Çağ adı verilirdi. Bir çağ iki saat, dolayısıyla bir gün de 24 saattir. Her bir çağ ise sekiz Kehten ibarettir. Yılbaşı olarak gece gündüz eşitliğinin yaşandığı 21 Mart, Nevruz günü olarak kutlanır. Bu güne ve yeni yılın başladığı an’a Yılgayak denir. On iki Hayvanlı Takvim ve Melikşah ’ın Celali Takvimi’nde yılbaşı olarak belirlenen 21 mart, Divânü Lügati’t-Türk’te de ilkbaharın gelişi olarak belirtilir. Türk edebiyatı ve musikisine de Nevruz; Nevruz-ı Asl, Nevruz-ı Arap, Nevruz-ı Bayati, Nevruz-ı Hicaz, Nevruz-ı Acem ve Nevruz-ı Seba olarak girmiştir. Tarihte pek çok devlet tarafından bayram ve gelenek olarak kutlanmıştır.Selçuklu ve Osmanlı’da millî bayram olarak kutlanan Nevruz, Nevruziye adlı şiirlere ve şenliklerle ziyafet verilerek kutlanırdı. Özel olarak hazırlanan Nevruziye adlı macun Osmanlı döneminden kalan bir kültür olarak bu gün hâlâ Manisa’da 21 Mart’ta Mesir macunu şenlikleri yapılmaktadır. Alevi ve Bektaşiler arasında da kimi yörelerde eski takvime atfen Mart Dokuzu adı verilerek kutlanan Nevruz’da özel ayinler yapılırdı, yine Zerdüştler ve Yezidiler ’de 21 Mart’ı bayram olarak kabul etmişlerdir. NEVRUZ BAYRAMI Üç bin yıl öncesinden, sürüp gelen ünü var, Şan ve şöhretle dolu, övünç veren dünü var, Yeniden dirilişin, bugün bayram günü var, Kutlu olsun dostlarım, size nevruz bayramı. Ne mutlu yetiştik biz, yine bahar ayına, Davetliyiz hepimiz, kırda piknik toyuna, Türk, Azer, Kırgız, Kazak, tüm insanlık boyuna, Kutlu olsun dostlarım, size nevruz bayramı. Çoluk çocuk kız kızan, bu bayrama katılır, At koşturur yiğitler, atla cirit atılır, Tütsün diye ocaklar, çıra odun çatılır, Kutlu olsun dostlarım, size nevruz bayramı. Çiçek çiçek donansın, yurdumun dağı taşı, Hiç sönmesin ocaklar, yansın Türkün ataşı, Koy üstüne kazanı, kaynasın bayram aşı, Kutlu olsun dostlarım, size nevruz bayramı. Asırlardır kutlanır, Türkün bahar bayramı, Yörük çadırlarından, gelir yayık ayranı, Avazımız yükselsin, sesler sarsın dört yanı, Kutlu olsun dostlarım, size nevruz bayramı. Ali GÖZÜTOK 18 Mart 2009 |