ŞEYH ŞAMİL
Şeyh Şamil 25 yıl boyunca devam eden Kafkasya-Rusya savaşlarında Rus ordularını perişan eden büyük bir halk kahramanıdır. Ömrünü esaret altında bulunan Kafkasya topraklarını kurtarmaya adamıştır. Türkiye tarafından Kafkasya Kartalı olarak adlandırılmaktadır. Şeyh Şamil 1797 yılında Dağıstan’ın Gimri köyünde doğdu. Bölgede önemli bir din adamı olan Şeyh Cemalettin Gazi Kumuki’den dersler aldı. At binme ve kılıç kullanmada üstün becerilere sahipti. Güçlü bir vucut yapısı olan Şamil, aynı zamanda güreş ve atıcılıkta da kendini geliştirdi.
30’lu yaşlarına kadar tefsir, hadis, fıkıh, edebiyat, tarih, fen gibi birçok alanda öğrenim gördü. O dönemde Rus esareti altında Kafkasya’yı kurtarmak için Dağıstan’da başlattığı özgürlük mücadelesi kısa zamanda birçok bölgeye yayıldı. Diğer esaret altında yaşayan milletleri de bir araya getirerek Rusya İmparatorluğu’na büyük darbeler vurdu. Kafkasya’da yaşayan Türkler Şeyh Şamil’i başlarına lider olarak seçtiler. Döneminde baruthaneler, tophaneler, silahhaneler yaptırarak dağınık halde bulunan ordusunu güçlendirdi ve düzenli bir hale getirdi. Ayrıca ülkesinde adaleti ve refahı artırmak için çalışmalar yaptı.
Şamil Ruslara karşı her zaman en önde çarpışmış gerçek bir liderdi. 25 yıl boyunca Ruslara ağır kayıplar verdirmiştir. Fakat bu mücadelede kısıtlı olan askeri gücü ve imkânları tükenmiştir. Ahulgo tepesinde sayıları 10.000’i aşkın Rus ordusuna 3.000 adamıyla 80 günden fazla dayanarak tarihe geçmiştir. Bu direnişte Şeyh Şamil hanımı Cevheret hatunu, oğlu Said’i, kız kardeşi Mesedo’yu şehit verdi. Savaşı kaybedeceğini anlayan Şamil, Ruslar’la ateşkes anlaşması yaparak teslim olur. Esir olarak Rusya çarına götürülür. Burada cesaretiyle imparatorun dahi hayranlığını kazanır. Bunun yanında Rus Çarı ile yaşamış olduğu şu diyalog oldukça meşhurdur: Bir gün Rus Çarı Şeyh Şamil’i yemeğe davet eder. Şeyh Şamil’in iştahlı bir şekilde yemek yediğini gören Rus Çarı, yanındakilere; “Korkarım bu adam bizi de birazdan yer.” diye söylenir. Şeyh Şamil bunu duyunca, “Korkmayın dinimizde domuz eti yemek haramdır.” cevabını verir.
1 ay boyunca Rus sarayında esir olarak kalan Şamil önemli esirlerin tutulduğu Kaluga’ya gönderilir. Esaretin 10. yılında hac vazifesini yerine getirme isteği kabul edilir. Çar tedbir olarak oğlu Muhammed Şefi’yi rehin alır ve hac sonrası tekrar gelip teslim olmasını ister. Buradan ilk olarak İstanbul’a gelen Şeyh Şamil o dönemin Osmanlı padişahı olan sultan Abdulaziz tarafından sarayda ağırlanır. Halk bu kahramanı görebilmek için saray önlerine koşar. Daha sonra hac görevini yerine getirmek için Mekke’ye gelir. 74 yaşlarına gelen ve yorgun düşen Şamil 4 Şubat 1871 yılında vefat etti. Kabri Medine’de Cennetül Baki mezarlığındadır.

Dağıstan’da doğdu; adı Şamil’di,
Herkes onu bildi; Kafkas Kartalı.
Mükemmel yetişti, o bir kâmildi,
Rus’a karşı geldi Kafkas Kartalı.

Dini konularda birçok ders aldı,
Silah kullanmakta hüneri kaldı,
Kafkas diyarına bir haber saldı,
Büyük destek buldu Kafkas Kartalı.

Özgürlük uğruna çıktı dağlara,
Önderlik eyledi nice sağlara,
İsmini bıraktı kalan çağlara,
Nice şanlar aldı Kafkas Kartalı.

Aklından geçeni açık söyledi,
Hürriyet düşündü, onu yeğledi,
Çeyrek asra yakın cihat eyledi,
Rus’a korku saldı Kafkas Kartalı.

Karşısında vardı koca canavar,
Kafkas Dağlarıysa aşılmaz duvar,
Gelen hücumları korkusuz savar,
Öyle kılıç çaldı Kafkas Kartalı.

Seksen gün sürmüştü son direnişi,
Şehitler içinde; oğlu ve eşi,
Yine doğmamıştı zafer güneşi,
Sulhta karar kıldı Kafkas Kartalı.

Esaret hayatı on yılı aştı,
Hacca gitmek için epey uğraştı,
Sonra izin çıktı, dağları aştı,
İstanbul’a geldi Kafkas Kartalı.

Osmanlı sultanı, misafir bildi,
Bütün bir ahali görmeye geldi,
Şamil’in gönlünden kederi sildi,
Yola revan oldu Kafkas Kartalı.

Kâbe’ye ulaştı, çadırın kurdu,
Tavafını yaptı, vakfeye durdu,
Medine olmuştu onun son yurdu,
Son uykuya daldı Kafkas Kartalı.


Sabri Koca

tebriklerimle....

Biz ki Çerkes’lerin; Ata’sıdır o
Bütün Kafkasya’nın rotasıdır o
Kafkasların ölmez, Bekasıdır o
Öze bağlı kaldı, Kafkas Kartalı............ Kardelen-1