***********************************
KOMŞULUK NEDEN ÖNEMLİDİR?
Komşuluk ilişkileri özellikle köy ve kasaba gibi küçük yerleşim bölgelerinde sosyal dayanışma açısından önemli olduğu gibi, ailelerin huzur ve güven içinde yaşamaları açısından da önemlidir. İyi komşuluk ilişkileri mutluluk ve sevincin paylaşılmasında, sıkıntı ve kederin göğüslenmesinde ayrı bir öneme sahip olduğundan fert ve ailelere toplum içinde destek olur. Dolayısıyla sosyal bünyeyi güçlendirir. Kötü komşuluk ilişkileri de sürekli rahatsızlık, güvensizlik ve yalnızlık hissi uyandırır. Kültürümüzdeki süzülmüş bir anlayışın ifadesi olan, "Ev alma, komşu al" özdeyişi, komşuluk ilişkilerinin her iki yönü açısından da son derece isabetli bir tesbiti dile getirmektedir. Yine dilimizdeki "Komşu komşunun külüne muhtaçtır", "Komşuda pişer, bize de düşer" gibi özdeyişler ve sık gelip gitmeleri anlatmak üzere, "komşu kapısına çevirmek" ve benzeri deyimler, komşuluk ilişkilerinin anlamını ve boyutlarını göstermek bakımından önemlidir.
KOMŞULUK İLE İLGİLİ ÂYET VE HADİSLER NELERDİR?
Sosyal dayanışma ve yardımlaşma açısından insana aileden sonra en yakın sosyal çevreyi komşular teşkil ettiği içindir ki, gerek Kur’an ve gerekse hadislerde komşuluk ilişkilerine titizlikle değinilmiştir.
Bir âyette ana baba ve yakın akrabalardan sonra, yakın ve uzak komşuya iyilik etmek, iyi davranmak tavsiye edilmektedir (en-Nisâ 4/36).
Peygamberimiz komşuluk hakları konusunda kendisine yapılan sıkı tavsiyeleri anlatmak ve komşuluk hukukuna dikkat çekmek maksadıyla, "Cebrâil bana komşu hakları konusunda öyle hükümler getirdi ki, bu gidişle her halde komşu komşuya vâris kılınır diye düşündüm" (Buhârî, "Edeb", 123) demiştir.
Peygamberimiz’in, "Komşusu elinden, dilinden emin olmayan kişi mümin sayılmaz" (Buhârî, "Edeb", 29) sözü, komşuluk ilişkisinin önemini ve ne kadar hassas bir konu olduğunu açık bir şekilde göstermektedir.
Yine Resûlullah’ın "Allah’a ve âhiret gününe inanan kimse komşusuna ikramda bulunsun" (Buhârî, "Edeb", 31) gibi sözleri de bu bağlamda değerlendirilebilir.
***********************************

ESKİ KOMŞULUKLAR NEREDE ŞİMDİ

Külüne muhtaçtı komşu komşunun
Eski komşuluklar nerede şimdi
Tadına bakardı herkes turşunun
Eski komşuluklar nerede şimdi

Bacası tüter mi diye bakardık
Biz her zaman hâl ve hatır sorardık
Gördüğü rüyayı hayra yorardık
Eski komşuluklar nerede şimdi

Komşular birlikte börek açardık
Neşeyle şen şakrak dolma sarardık
Ne güzel komşuyduk işe yarardık
Eski komşuluklar nerede şimdi

Taşınmış komşusu zili çalmadı
Evde yokum diyen hiç de olmadı
Komşuluk kıymeti bilen kalmadı
Eski komşuluklar nerede şimdi

Şimdiki komşular bilmez kimseyi
Yandaki komşuya bırak gitmeyi
Çekinir istemez toplu iğneyi
Eski komşuluklar nerede şimdi

Şerrinden komşusu emin değilse
Kendisi tok yatıp komşu aç bilse
Resûl diyor olmaz imâna gelse
Eski komşuluklar nerede şimdi

Evde yalnız ölür koku yayılır
Çilingir çağırıp kapı açılır
Gizli saklı orta yere saçılır
Eski komşuluklar nerede şimdi

Ev alma komşu al ne güzel sözdü
Komşuluk önemli her işte özdü
Sanki gönüllerde açan bir gözdü
Eski komşuluklar nerede şimdi

Şimdi hiç de komşu aranmaz oldu
Dağlarla bayırlar konutla doldu
İnsanlık komşuluk böyle yok oldu
Eski komşuluklar nerede şimdi

Sanma ki pandemi yüzünden böyle
Önce de öyleydi yalansa söyle
Virüs de bahane değil mi öyle
Eski komşuluklar nerede şimdi



Şükrü Atay

13 Ekim 2020 - KOCAELİ