" İLHAN AYVERDİ HANIMEFENDİ’nin muazzez varlığına "

Okumayı söktüğüm ilk güne andı vardı,
Annem, armağanını çeyizinden çıkardı.


Gözleri dolu, dolu sırrını dile verdi,
Bu kitap, yüreğimde, ukde kalmıştı dedi.


Orhan Şâik Gökyay’ın manzum şâheserinde,
Atam Korkut boy boylar, soy soylardı yerinde.


Annem her hikâyeyi tıknefes dinliyordu,
Yiğitler zorda kalsa vah çekip inliyordu.


Alp-baturlar yerine oğlunu koymaktaydı,
Ana tutsak düşende kırk öfke duymaktaydı.


Anladım, Burla Hâtun Annemde yaşıyordu,
Tıpatıp benzer endam, gezip dolaşıyordu...


O günün anısıyla Rahmetliyi anardım,
O’nun diliyle O’nsuz konuştukça yanardım.


Yıllar sonra bu öksüz ana gibi yâr buldu,
Deryâ-dil özveriyle sonsuz bahtiyar oldu...


İlhan Ayverdi Hanım Türkçemizi denklemiş,
Sabrının gergefinde rengârenk örneklemiş.


Ar-nâmus timsâlinin göznuru, alınteri,
Nane kokusu sarmış bu muhteşem eseri.


Eyy Anaların hası, gönlümüz tahtındasın!
Canından can kattığın Türklüğün bahtındasın!


Bildim ki, öz oğlunum Annem Siz’de yaşıyor,
O’nun ümmi sevdâsı bilginizden taşıyor!


Geç bulduk, erken gitme, kusurumuzu affet!
Ne olur Anneciğim, dil hakkını helal et!

YUSUF BİLGE

" ULU ÇINARIN TÜRKÜSÜ- 6. ŞİİR "

* Şiirin Hikayesi

iLHAN AYVERDİ , ömrünü "Misalli Türkçe Sözlüğü" hazılamaya adamış bir anıt insandır. Kubbealtı yayınlarından çıkan bu esere şair ve yazarlar ne kadar metfun olsa azdır. Bu şiir o eserin ortaya çıkmasında büyük emeği geçen Hanımefendi’ye 13 Mayıs 2007 Anneler günü armağanı olarak yazılmıştı.

Özgeçmişi

24 Ekim 1926’da Akhisar’da doğdu. 06 Kasım 2009’da İstanbul’da vefat etti. Baba tarafı Dağıstan, anne tarafı Rumeli asıllıdır. Ailesi, 93 Harbi sırasında topraklarını terkedip önce Bursa’ya sonra Ödemiş’e yerleşmişti. Babası Murat Tolun Bey, Kurtuluş Savaşı yıllarında Galip Hoca diye bilinen Celal Bayar’ın silah arkadaşıdır; Kurtuluş Savaşı’nda Akhisar Cephesi Kuva-yı Milliye Kumandanı olarak görev yapmıştır, İstiklal madalyası sahibidir.

İlhan Hanım, posta müdürü olan babasının Akhisar’a tayininden sonra dünyaya geldi; ilk ve orta tahsilini aynı yerde tamamladı. Akhisar’da lise olmadığından lise tahsili için İzmir’e gitti ve 1943 yılında İzmir Karataş Lisesi’nden mezun oldu.

Hastalık sebebiyle iki sene ara verdiği öğrenimine İstanbul Üniversitesi Edebiyat Fakültesi Türk Dili ve Edebiyatı Bölümü’nde devam etti. Türk tarihinin ilk edebiyat profesörü olan Ali Nihad Tarlan, edebiyat tarihçisi İsmail Hikmet Ertaylan, Prof. Mehmet Kaplan’ın öğrencisi oldu. Gazeteci yazar Ahmet Kabaklı sınıf arkadaşıydı ve dostlukları ömürboyu devam etmişti.

Fakültede öğrenci iken bir yandan da İstanbul Milli Eğitim Müdürlüğü’nde memur olarak çalıştı; çalıştığı dairede tanıştığı Mehmet Örtenoğlu Dede’nin irşadı bütün hayatını etkiledi. Mehmet Dede vasıtasıyla yazar Samiha Ayverdi ve Samiha Hanım’ın hocası Kenan Rıfai (Kenan Büyükaksoy) ile tanıştı. Üniversite öğrenimini 1949 yılında tamamladı.

Edebiyat öğretmeni olan İlhan Hanım, sırası ile Anarat Higutyan Ermeni Orta Okulu, Galatasaray Lisesi, Zoğrafyon Rum Lisesi (1951-1955), Saint Joseph Lisesi ve Saint Michel Fransız Lisesi’nde görev yaptı. 1960 yılında ise Çapa Eğitim Enstitüsü’nde bir süre öğretmenliğe devam etti; aynı yıl öğretmenlikten ayrıldı. Öğretmenliği bıraktıktan sonraki hayatını, dernek çalışmaları, özel kültür falaliyetleri ile doldurdu.

8 Ekim 1959 günü Samiha Ayverdi’nin erkek kardeşi mimar-mühendis-müteahhit Ekrem Hakkı Ayverdi ile evlendi. Eşinin Anadolu ve Rumeli’de gezerek 20 yıllık bir çalışma sonucu dört ciltlik Osmanlı Mimari Eserleri adlı kitabını meydan getirmesinde katkıda bulundu.

1966-1982 yılları arasında Türk Kadınları Kültür Derneği’nin başkanlığını yaptı.1970’li yıllarda Kubbealtı Cemiyeti’nin kuruluşuna Samiha ve Ekrem Hakkı Ayverdi ile birlikte başkanlık etti, cemiyetin isim-annesi oldu. Bu cemiyet, Kubbealtı Akademisi Kültür ve Sanat Vakfı adıyla vakfa dönüşünce, vakfın başkanı oldu. Kubbealtı Mecmuası’nın yayımlanmasında, vakfın yayın, seminer, konferanslar, musiki çalışmaları ve çeşitli sosyal faaliyetlerinde eşi Ekrem Hakkı Ayverdi ve Samiha Ayverdi ile aktif rol oynadı.

Misalli Büyük Türkçe Sözlük:

1976 yılında, Kubbealtı Vakfı’nın yayımlamaya karar verdiği Misâlli Büyük Türk Lugati’nin hazırlanması ve yazılması işini üstlendi. Bu eser üzerinde 28 yıl aralıksız çalıştı ve 2004 yılında tamamladı. 13. yüzyıldan günümüze kadar Türk dilinin envanterini çıkaran ve binlerce misalle donatılan bu eser, Kasım 2005’te yayımlandı. İlhan Ayverdi, bu eser ile Türkiye Yazarlar Birliği tarafından 2005’te dil alanında “Yılın Yazarı” seçilmiştir.

İlhan Ayverdi’nin 80. yaşını kutladığı 2006 yılında Kubbealtı Neşriyat tarafından hayatından kesitler sunan bir kitap hazırlanmıştır. "İlhan Ayverdi: Bir Hayat Bir Lûgat" adlı 99 sayfalık kitap, 80. Yaşına Armağan alt başlığını taşır; Zeynep Uluant ve Aysel Yüksel tarafından hazırlanmıştır. Hakkında yazılan ikinci kitap ise, İsmet Binark’ın yazdığı "Bir İhlas Abidesi İlhan Ayverdi" adlı eserdir.

34 yıl emek verdiği, Misalli Büyük Türkçe Sözlük O’nun Türk Milletine en önemli mirasıdır.

06 Kasım 2009 Cuma günü 83 yaşında hakka yürüdü. Ertesi gün Merkezefendi Camisi’nde kılınan öğle namazının ardından Merkezefendi Mezarlığı’nda toprağa sırlandı. Ruhu şad mekanı Uçmağ olsun...