Yöntem Üzerine Konuşma

Hiçlik du?şu?ncesinin kendisi, hiçliği du?şu?nen bir du?şu?ncenin olması nedeniyle bertaraf edilir. Hiçlik, mutlak surette hiçlikle anlaşılabilecek bir şey değildir. Ona eklenen bir şeyin olması gerekir ki, anlamı varsa şayet, kavranabilsin. Bu du?şu?nce, her tu?rden nihilizmin aşılması için temel teşkil eder ve akli olanı akli olmayandan, irrasyonelden ayırmanın ölçu?tu?nu? verir bize. Sadece epistemolojik ya da ontolojik değil, politik bir işleve sahiptir.Hegel, Felsefe Tarihi Üzerine Dersler adlı eserinde, “gerçekten var olan hiçbir şey ya da o şeyin mu?kemmelliği, varlığın original nedeni olarak Hiçliğe sahip olamaz; çu?nku? hiçlik herhangi bir şeye yu?klenebilseydi du?şu?nceye de yu?klenebilirdi, o zaman da ‘ben hiçim çu?nku? du?şu?nu?yorum’ diyebilirdim” alıntısını yapar Descartes’tan ve ekler: “Descartes burada bir ayrım çizgisine, bilinmeyen bir ilişkiye varır; neden kavramı ortaya çıkmıştır ve bu bir du?şu?nce olsa da belirli bir du?şu?ncedir. Spinoza bunu açıklarken şöyle der: ‘Kavrayışlar daha az ya da daha çok gerçeklik içerirler, ve bu uğraklar du?şu?ncenin kendisi kadar açıktırlar, çu?nku? yalnızca du?şu?ndu?ğu?mu?zu? değil, nasıl du?şu?ndu?ğu?mu?zu? de söylerler.’”