Adıyaman, Malatya, Elazığ, Erzincan ve Tunceli gibi Doğu ve Güneydoğu Anadolu bölgelerinde varlık gösteren Balyan aşiretinin, bölgede geniş bir coğrafyaya yayılmış olan Balaban aşiretiyle hem isimsel hem de tarihsel bir bağlantı içinde olduğu düşünülmektedir.
1. İsim Benzerliği ve Varyasyonlar
Balyan ve Balaban: Tarihsel kayıtlarda ve bölgesel konuşma dilinde isimlerin zamanla değişime uğraması veya farklı telaffuz edilmesi yaygındır. Bazı kaynaklar doğrudan "Balaban Aşireti (Baliyan)" şeklinde bir isimlendirme ile bu iki aşireti tek bir çatı altında toplamaktadır. Bu durum, Balyan adının, Balaban adının bölgedeki fonetik bir varyasyonu olabileceği tezini güçlendirmektedir.
2. Ortak Yerleşim ve Göç Yolları
Malatya Merkezi: Balaban aşiretinin ana yerleşim ve aşiret bilincinin geliştiği merkezlerden biri Malatya-Yazıhan olmuştur. Balyan aşireti mensuplarının ise yoğunluklu olarak Adıyaman ve Malatya bölgelerinde yerleşik olması, iki grubun aynı coğrafi havzada tarih boyunca iç içe yaşadığını göstermektedir.
Adıyaman ve Elazığ: Balyan aşiretinin bir kolunun Adıyaman'ın Gölbaşı yöresine Elazığ'dan geldiği belirtilirken, Balaban aşiretinin de Tunceli, Sivas ve Erzincan gibi yakın vilayetlere yayılmış olması, ortak bir göç ve yayılım rotasını işaret etmektedir.

İnançsal ve Kültürel Kimlikte Birliktelik
Aşiretlerin kimliğini belirleyen en önemli unsurlardan biri olan inanç ve kültürel yapılar, Balaban ve Adıyaman Balyan aşiretleri arasında net bir örtüşme göstermektedir.
1. Alevi/Kızılbaş Kimliği
Horasan Kökeni: Balaban aşireti Horasan kökenli bir Kızılbaş-Türkmen aşiretidir. Balyan aşireti de kaynaklarda Horasan kökenli ve Alevi inançlı bir aşiret olarak tanımlanmaktadır.
Ocak Bağlılığı: Adıyaman ve Malatya bölgesinde yerleşik Balyan aşireti mensupları, Ağuiçen (Ağuçan) Ocağı talibidir. Bu ocak, Alevi-Bektaşi inancının Anadolu'daki ana merkezlerinden biridir. Balabanlılar da Hacı Bektaş-ı Veli halifelerinden Seyyid Ali Sultan'a (Kızıldeli Sultan) bağlı bir Alevi-Bektaşi topluluğudur ve bölgede diğer Alevi pirlerine/dedelerine bağlanmışlardır. Bu ortak Alevi kimliği, kültürel bir akrabalığın en büyük kanıtıdır.
2. Türkmen Kökeni ve Dilsel Durum
Türkmen Kimliği: Balaban aşireti, Oğuzların Afşar boyuna mensup bir Türkmen oymağıdır. Balyan aşireti mensupları da kendilerini tarafımıza Türk olduklarını iletmişlerdir. Bu beyanlar, her iki aşiretin de temelinde aynı Türkmen köklerine dayandığını göstermektedir.
Kürtçe/Zazaca Konuşma: Adıyaman bölgesindeki Balyan aşireti mensuplarının gündelik yaşamda Kürtçe konuşması, bu aşiretin yerel coğrafyada dilsel asimilasyona uğradığını gösterir. Benzer şekilde, Balabanlılar da yaşadıkları Tunceli, Erzincan ve Sivas bölgelerinin sosyokültürel yapısı dolayısıyla Türkçenin yanı sıra Zazaca bilmektedir. Dilin değişimi, aşiretin köken kimliğini değiştirmediği gibi, aynı coğrafi baskı altında ortak bir kültürel süreci yaşadıklarını gösterir.

Tarihi Rol ve Siyasi Duruş
Her iki aşiret de Türkiye yakın tarihinde benzer siyasi duruşlar sergilemiştir.
Cumhuriyet'e Bağlılık: Balyan aşireti, Cumhuriyet'in ilkelerine en sadık ve Atatürk'e bağlı aşiretlerden biri olarak tanımlanır.
Şeyh Said İsyanı: Balaban aşireti, Türkiye Cumhuriyeti'ne karşı örgütlenen Şeyh Said İsyanı'nın bastırılmasında yer almıştır. Adıyaman/Malatya Balyan aşireti ile ilgili bazı söylemlerde ise, aşiret reislerinin bu isyanda Şeyh Said'i teslim olmaya ikna etmeye çalıştığı belirtilir. Bu durum, her iki grubun da erken Cumhuriyet döneminde merkezi hükümete yakın bir duruş sergilediğini ve bölgedeki isyanlara karşı pozisyon aldığını göstermektedir.

Sonuç
Mevcut veriler ve bölgesel tarih bilinci, Adıyaman'daki Balyan aşiretinin büyük olasılıkla Horasan kökenli Balaban aşiretinin bir kolu veya bu aşiretle güçlü bir kültürel ve inançsal birliktelik sergileyen bir devamı olduğunu işaret etmektedir. İsim benzerliği, ortak Horasan/Alevi kökeni ve Malatya-Adıyaman coğrafyasındaki yoğun yerleşim, bu iki ismin temelde aynı büyük Türkmen ocağından geldiği tezini kuvvetlendirmektedir.