Edebiyat

• 12 Ağustos 2023 Cumartesi 17:03:49

"Edebiyat", sözcük olarak; Arapça kökenli bir sözcüktür ve "edep" sözcüğünden gelmektedir.

"Edep" terbiye, ahlak, demek, bazen bu sözcük, asil ve yüce şeylere bağlılık fikrini de karşılıyor.

Edebiyatımızda, günümüz anlamında bu sözcüğü kullanan ilk sanatçı İbrahim Şinasi’dir.

Tanzimat dönemi sanatçısıdır; İbrahim Şinasi "toplumu kalkındırmak ve yüceltmek amacı taşıyan edebiyat, edep dışı sıradan sözcüklerle yapılamaz" der.

Yani ona göre, "edebiyatta kaba söz ve şakalar yoktur, kötü sözcükler yoktur" yapılmamalıdır.

Ahlaksızlığın ve çirkinliğin edebiyatta "ol-ma-ma-sı" gerekir çünkü edebiyat "edep" kökünden geliyor, yani ahlak terbiye kökünden geliyor.

Ahlak kavramı, kültürel ,dini dünyevi felsefi topluluklar tarafından insanların öznel olarak çeşitli davranışların doğru veya yanlış iyi veya kötü olup olmadığını belirleyen bir yargı ve ilke sistemidir.

Ayrıca, birey tarafından baskın görülen ve herkesin bu baskın kurallara tabi olmasını istediği davranışların bütünüdür.

Ahlak kelimesi Arapça kökenli bir sözcük olup kişinin yaradılış huy gibi karakteristik özellikleri anlamına gelmektedir.

Ahlakın öldüğü ve ahlaklı olmanın gerektirdiği niteliklerin ortak adı "erdem" dir.

Felsefe, erdem terimi için ,ahlaksal olarak iyiye yönelmesi diyebiliriz.

Örnek olarak, insan en yüceliğe ulaşmak ister, ancak bunun için "erdemli" olması gerekir.

Erdemli kişi ,ahlakın tüm gerekliliklerini yerine getirerek, bu yolda ilerler ve en yüceliğe böyle ulaşır.

Peygamber efendimiz şöyle buyurmuştur:
“Beni Rabbim terbiye etti ve bana güzel bir edep verdi ,edep zahir ve batının dış ve için terbiye edilmiş halidir, bir kimse zahir ve batınını terbiye ederse o kimse edip ve edepli olur, bir kimse kendini sünnetin edeplerine uydurursa Allahu Teala o kimsenin kalbini marifet nuruyla nurlandırır.”

Habib olan Peygamberin emirlerine, fiillerine ve ahlakına uymaktan ve onun edeplerini yaşamaktan daha şerefli bir mertebe yoktur.

Bunları yapmak ,sıradan insanı habip- lik mertebesine çıkarır.

Selam ile dua ile, kalın sağlıcakla...


Semra EROĞLU Şiirleri sevdiren kadın