Tuzlayınız Soğukta Şoklayınız Ya da Güneşte Kurutarak Saklayınız

• 8 Mayıs 2022 Pazar 00:11:47

Saklamanın metotlarından, muhafazanın şartlarından, bize kazandırdıklarından bahsedilecek bu yazıda. Farklı farklı saklama prensiplerine değinilecek. Birbirinden farkı nedir anlatılacak.
...

Soğukta saklama insanlığın varoluşundan beri olan bir şeydir ama buzdolabı henüz yenidir. Mazisi yakın zamandır. Olsa olsa belki yüz, çok çok yüz elli yıldır. Zaten çoğumuzun çocukluğunda evlerimizde buzdolabı yoktu. Buzdolabıyla birlikte mesela ocak ve fırın da yoktu. Ailemizde buzdolabı ve ocak ancak ortaokul ve lise yıllarından itibaren edinilebilmişti. İmkanı müsait olan ailelerde daha erken dönemde bu araç gereçler temin edilmiş olabilir. O yıllarda pahalı ve lüx olduğu kesindi. Zaten bu gibi cihazların alınması evde bir sevinç kaynağı olurdu. Özellikle evin hanımları bu durumdan çok hoşnut olurlardı. Çünkü bu sayede işleri kolaylaşırdı.
...

Dondurarak saklama muhafazanın önemli tekniklerinden birisidir. Kurutma bir başka metottur. Tuzlama, kavurma, konseve farklı farklı muhafaza işlemleridir. Tuz önemli koruyucudur. Tuzlanan ürün mikropların hücumundan ürünü korur. Bozulmayı engeller. En eski metotlardan birisidir. Kurutma ürünün suyunu kaçırarak saklama işlemidir ki yoğunlaşan ürünün muhafazası daha kolay ve uzun süre olur. Konserve de bir başka saklama işlemidir. Burda ürünün hava alması engellenmekte ve bu yolla mikroorganizma faaliyetlerine müsaade edilmemektedir. Bir başka metot da tatlandırmadır, şekerle muameledir.
...

Soğutucular yokken ürünler bu gibi yollarla muhafaza edilmekteydi. Sebzeler kurutularak saklanmakta, et yüksek tuz ayarında kavurma yapılmakta, peynir salça turşu bu yolla muhafaza edilmekteydi. Şekerle meyve muameleye sokularak reçel marmelat yapılmakta ve saklanmaktaydı.
...

Bu işlemler eskiden olduğu gibi günümüzde de uygulanmaktadır. Bu sayede ürünlerin en ucuz, kaliteli ve bol olduğu dönemde muhafazası sağlanmakta, az bulunduğu dönemde tüketilmesi yoluna gidilmektedir. Ciddi sektörel faaliyetler ortaya çıkmaktadır. Yatırım ve istihdam imkanları gelişmektedir. Bu yolla aile ekonomisine katkılar sağlanmaktadır. Besinler gıda değerleri muhafaza edilerek, bozulmaksızın tüketilmektedir.
...

Şu belirlemeyi de yapmakta fayda vardır yazıyla ilintili olarak. Soğutucular yokken besinler nasıl kısa süreliğine bozulmaksızın saklanırdı. Bir kere et günlük alınırdı. Sebze meyve çok çok bir kaç günlük düşünülürdü. Uzun süre saklanması gereken kuzeyde daha soğuk odada hazın denilen yerde muhafaza edilirdi. Küplere ve toprak kaplara konurdu. Plastikten mutlak uzak durulurdu. Süt yoğurt yapılır bir selenin altında saklanır, günlük yayık yayılırdı. Mutfakta bir tel dolap olur günlük kullanılacak olanlar orada saklanırdı. Sinekten böcekten haşerattan korunurdu. Bununla birlikte mahzen, kiler ve doğal depolar da bu amaçla kullanılırdı. Böylelikle ürünler bozulmaksızın bu metotlarla saklanırdı. Zayiatsız, israfsız, en iyi şekilde degerlendirilirdi.

Kemal GÜL
07.05.2022