ESENÇAY KASABASI../ Müzeyyen KESKİN

• 23 Ocak 2021 Cumartesi 12:59:21

ESENÇAY KASABASI
----------------------------------
Amasya İli, Taşova ilçesine bağlı buçaklardan bir tanesidir.

Esençay Kasabası tarihi kazılardan anlaşıldığı üzere birçok medeniyetler gelip geçmiştir.
Eski adı Bidevi olan Kasabamız; 1967 de belediye olmuştur. İsmi de Esençay olarak değişmiştir. 1992 nüfus sayımında 2340 olarak tespit edilmiştir.

Geçim kaynağı tarıma ve hayvancılığa dayanmaktadır. Fakat tarımdaki ekonomik düşüş. Genç nüfusu dışarıya yönlendirmiştir. Tarım ürünleri olarak tütün, buğday, nohuttur.

Bir ilk ve orta öğretim okulu vardır. Güvenliğini askeri karakolla sağlanmaktadır. Kasabanın tam ortasından çay geçmektedir. Denizden yüksekliği 505-657 m arasındadır. Düz engebesiz bir ovaya yerleşmiştir.

Kasabanın tam ortasında belediye binası, karşısında büyük cami, kahvehaneler ve dükkanlar vardır…… mahalleden oluşur.

Cengiz hanın torunlarından, Çeltek han savaşta burada şehit düşmüştür ve türbesi buradadır. Ayrıca bilim adamlarından İbni – Kemal de buralıdır. Bir çok özelliklerinin yanı sıra şairdir de.

Kasabayı güney yükseltide Sakarat dağı uzantıları yer alır. Hacıdere mevkiden yada şahin yaylasından inerken kasabamızı seyrettiğimizde; arkamızda yeşil ve gür ormanları, hemen önümüzde ovanın muntazamlığı göze çarpmaktadır. İrili ufaklı tepeler en belirgini kuşuf tepsi göze çarpmaktadır. Kıvrıla kıvrıla giden ve Esençay’ı Taşova’ ya bağlayan kara yolu. Yemyeşil tütün tarlaları ve sarı başaklardan oluşan ekin tarlaları insanı, haşhaş tarlaları büyülemektedir. Karadeniz iklimi hakimdir.

Evler yine Karadeniz evleri ahşaptan ama son zamanlarda beton ve ahşapla yapılmakta ve iki katlıdır. Genellikle ataerkil aileye hitap eder. Gelenek ve göreneklerine bağlıdır

Yaşanası bir beldedir. Hava kirliliği olma ihtimali hiç yoktur.

Günümüz çağında birçok güzel yenilikler olmaktadır. İnsanlığa, güzelliğe, yaşama dair güzel şeyler olmaktadır.

Her sene Şahin Yaylası Festivali şenlikleri kutlanmakta. Bütün yurt içi ve yurt dışındaki yeni nesillerin bir birlerini tanımaları kaynaşması için geçmişinden kopmaması için sponsorlarımız, derneklerimiz ve belediyemizin çalışanlarının gayretleriyle gerçekleşmektedir.

3-5 bin kişinin katılımı ile tv çekimleri, radyolar, yarışmalar, çekilişler, hediyeler, şarkılar türküler, sanatçılar şiirler, oyunlar gök mavi, yer yeşil, insanlar şeker tadında tam bir bayramda bayram yaşanmaktadır. Rabbim bu güzellikleri nazarlardan korusun.

Kasabamızda düğünler 3 gün sürmektedir.

Yemeklerimizden yoğurtlu soğuk çorbalarımız, sıcak çorbalarımız, yaprak sarmamız, tarhana çorbası, keşkeklerimiz sini börekleri, özellikle de her mahallede en az 2 tane ekmek pişirme fırınları vardır. İnsanlar sırası ile ekmeklerini pişirirler. Örneğin yağlı ekmek ve cevizli, haşhaşlı pağaaç denilen nefis ve mis gibi kokularıyla inanılmaz iştah kabartmaktadır.

Esençay’ın merkezinde çeşme vardır. Hemen hemen her mahallede 1-2 çeşme bulunmaktadır. Artık belediyelik olması nedeniyle de her eve su gitmektedir.

Yakıt olarak çok ormanlık olduğu için odun ve kömür kullanılmaktadır. Yaşlı sayısı fazladır. İnsanları candan ve samimi güler yüzlüdürler. Maneviyata önem vermektedirler.

Evet böylesi doğa harikası yerde doğup, büyüyüp de şair olmamak elde değildir. Kasabamızda yine şairlerimiz bulunmaktadır. Sanatçılarımız bulunmaktadır. Daha çok genç nüfus sağlık ve eğitim yüksek okulları okumaktadırlar.

Kasabamızın daha bir çok şeylere ihtiyacı vardır. Dilerim siyasiler ve değerli iş adamlarımız buraya yatırım yaparlarda bu cennet olan kasabamız daha da cennet içi cennet olacaktır. Haydi sayın büyüklerimiz göz ucuyla değil de yürekten bakın lütfen bu eşsiz yere.

İnsanca yaşamanın gereğidir, paylaşmak, yardımlaşmak. Sevinçlerimizi, üzüntülerimizi tüm Esençaylılara sağlık huzur ve mutluluklar diliyorum. Daha nice şenliklerde birlikte olmak dileklerimle.

Müzeyyen Keskin
Amasyaşat Başkanı
GÜL ESENÇAY ../ Müzeyyen KESKİN
*
Ormana yaslanan, şirin masalsın.
Esençay köprüden, bakıp geçesin
Çerçici, Katullu, Kayaluk, Çelteksin,
Amasya Taşova’da gül Esençay.
*
Pek eycedü hele gece, gündüzü,
İnişlü, çıkışlu, ovası düzü,
Löküsle ışıldar, yazının yüzü,
Amasya Taşova’da gel Esençay
*
Çift minareleri, süzülü göğe,
Ezenle salunu, sığırla, düğe,
Şükür, sabırla el, açılu göğe.
Amasya Taşova’da yel Esençay..
*
Çeneyi dön heri, ahana okul,
Eğitim, kültür de, baş öncü ol kul
Ar, hizmet, birlik olsun bize yul
Amasya Taşova’da sel Esençay..
*
Esbaplar yunakta yıkanu yunu,
Değirmendere de, çekerler unu,
Hacıdere de dur, iç soğuk suyu,
Amasya Taşova’da bel Esençay..
*
Çeltek Han’a hem mevt, mevtaya oku,
Sevgiyi eccük de, höşgörü doku,
Şahin Yaylasın’da sevdalar o/ku
Amasya Taşova’da bil Esençay..
*
Kızlar pınarına, elikler iner,
Fırına komşular, keşiğe girer,
Ellam Esençay’cun, çağ ışkın sürer,
Amasya Taşova’da bul Esençay..
*
Bıyıl heri yansın, sinsin ateşi,
Kurulsun düğünler, aşboğaz tepsi,
Serilsin çehizler, gül bi danesi,
Amasya Taşova’da kul Esençay..
*
Amasya Sevdası serdüp geliyo
Yedi ilçeyi de, katıp geliyo,
Keskin Ozan sevda ekip geliyo,
Amasya Taşova’da yol Esençay..
*
Müzeyyen KESKİN
Amasyaşat Başkanı
20.08.2020/ ESENÇAY

NOT: Esençay ağzı ile bir şiir yazmaya çalıştım inşallah olmuştur. Beğeninize sunulur.

KELİMELER;
Eycedü: Güzeldir
Löküs: Lüks lambası
Çene: Köşe
Ahana: İşte, orada
Yul : kaynak, çay, su pınarı, kaynağı, gözü
Celtek Han:Cengiz Hanın torunu, Esençay da şehit düşmüş halk dilinde çeltek baba olarak bilinmektedir.
Mevt mevta: ölüm, ölü.
Elikler : Dağ keçisi yaban
Eccük : çok az, azıcık,
Keşik: halk dilinde sırayla yapılan iş sıra nöbet.
Ellam: Sanırım, anlaşılan, demek ki
Bıyıl : Bu yıl sene
Sinsi ateşi: Geceleyin, ateş çevresinde, genç erkeklerin davul, zurna eşliğinde oynadıkları bir halk oyunu.
Bi danesi: Bir tanesi
Çağ: zaman parçası, vakit. Ayrıca Amasya dilince bulaşık yıkanan yer.
Yazı: Geniş alanda tarlalar.
Sertmek: Koşmak
Esbap : Elbiseler.
Yunak : Çamaşır yıkanan yer terme