BÜYÜKKABACA KASABASINDA 1917 YILINDA BELEDİYE TEŞKİLATI KURULMASI HAKKINDA BELGELER

• 13 Aralık 2020 Pazar 17:28:36

Dr. İbrahim KARAER

NOT: Kaynak gösterilmeden alıntı yapılamaz

Büyükkabaca, Isparta ili Senirkent ilçesine bağlı bir kasabadır. Büyükkabaca kasabası, 1917 yılında Kabaca-i Kebir adı ile Uluborlu kazası Senirkent nahiyesine bağlı yaklaşık 400 haneli büyük bir köy idi. Uluborlu kazası idare heyeti 28 Mart 1917 tarihli toplantısında; Kabaca-i Kebir köyünde nüfusun artması ve halkın nahiye ve kaza merkezine müracaatlarında zirai faaliyetin zarar görmemesi için belediye teşkiline karar vermiştir. Bir numaralı belgedeki bu karar, Uluborlu Kaymakamı, Kadı, Mal Müdürü Vekili, Tahrirat Katibi ve iki aza tarafından mühürleri ile imzalanarak gereği için Isparta sancağı mutasarrıflığına gönderilmiştir. Konya Valiliği, Kabaca-i Kebir köyünde belediye teşkili ile ilgili 9 Mayıs 1917 tarihli 2 numaralı yazıya Isparta sancağından gönderilen mazbatayı ekleyerek Dahiliye Nezaretine iletmiş; Dahiliye Nezaretinden Konya vilayetine gönderilen 21 Mayıs 1917 tarihli 3 numaralı belgede, Uluborlu kazasına bağlı Kabaca-i Kebir köyünde belediye teşkilinin uygun görüldüğü bildirilmiştir.

Büyükkabaca köyünde belediye teşkilatının kurulması kararının 9-21 Mayıs 1917 tarihleri arasında 12 günlük sürede çok süratli bir biçimde alındığını görüyoruz. Ancak, Büyükkabaca köyünde 1917 yılında belediyenin kuruluş işlemlerinin tamamlanarak faaliyete geçip geçmediği / faaliyete geçmiş ise, hangi tarihe kadar faaliyet gösterdiği konusunda elimizde bilgi yok.

27 Aralık 1952 tarih ve 25702 sayılı kararla Büyükkabaca köyünde ikinci defa belediye teşkilatı kurulmuştur.

Kabaca-i Kebir köyünde 1917 yılında belediye teşkili ile ilgili Cumhurbaşkanlığı Osmanlı Arşivinde bulunan belgeler ve transkribeleri aşağıda sunulmuştur.

Belge 1
COA DH.UMVM-87
Isparta Sancağı Mutasarrıflığı Canib-i Alisine
Saadetlü Efendim Hazretleri
Uluborlu kazası mülhakatından Kabaca-i Kebir karyesi dört yüz haneye karib olması ve böyle galebalıkli (kalabalık) bir köyde mahsulatına ika’i hasar (zarar, ziyan) olunmak ve tanzifata (temizliğe) reaya olunmak gibi ve emsali ahval için mensub olduğu nahiyeye ve merkez kazaya müracaattaki müşkülat-ı adiyesi umur-ı zirai zatiyelerini telef ve tatil ve tehir bais bulunması hasebiyle belediye teşkilini ihtiyacı hasıl etmekte olduğu karye-i mezkur halkının maruz kaldığı envaı müşkülata çaresaz olmak üzere ol babdaki müsaade-i mahsusa dairesinde karye-i mezkurede bir belediye teşkiline müsaade-i celile-imutasarrıfileri maruzdur ol babda irade efendimiz hazretlerinindir.
Fi 28 Mart 333 (28 Mart 1917)
Uluborlu Kaymakamı Kadı Tahrirat Katibi Mal Müdürü Vekili
Mühür Mühür Mühür Mühür
Aza Aza Aza Aza
Mühür Mühür
Karara iki aza mühür basmamıştır.

Belge 2
COA DH.UMVM-87
Konya Vilayeti Mektubı Kalemi
Nu. 287
Dahiliye Nezareti Celilesi Alisine
Maruz-ı çakerinameleridir
Uluborlu kazasının Kabaca-i Kebir karyesinde belediye teşkiline dair Isparta sancağından gönderilen mazbata leffen arz ve takdim kılınmış olup emr ü ferman hazreti veliyül emrindir.
9 Mayıs 1333 / 17 Recep 1335 (9 Mayıs 1917)

Belge 3
COA DH.UMVM-87
Evrak Kaydı
Dahiliye Nezareti Umur-ı Mahalliye-i Vilayet Müdüriyeti
Konya Vilayeti Aliyesi
9 Mayıs 333 (9 Mayıs 1917) tarihli 286 numaralı tahrirat-ı alileri cevabıdır. Uluborlu kazası mülhakatından Kabaca-i Kebir karyesinde hane ve nüfusunun kesreti hasebiyle belediye teşkil edilmiş olduğu anlaşıldığından karye-i mezkurede belediye teşkiline muvafık görülmüştür efendim.
21 / 5/ 333 (21 Mayıs 1917)