ESKİCİ VE OĞULLARI

• 19 Eylül 2020 Cumartesi 19:36:21

Romanlarında modern kenti anlamlandırmaya, şehirde var olmaya çalışan alt sınıfı ele alan Orhan Kemal, ‘’Eskici ve Oğulları’’ n da değişen ekonomik koşullar nedeniyle şehirdeki orta halli bir esnaf ailesinin ekmek parasını ırgatlığa dönerek sağlamaya çalışmasını işlemiştir. Adana’da eskici dükkanı olan Topal eskicinin iki oğlu vardır. Bekar oğlu zaten yanında çalışıyorken evli olan oğlu da işten çıkarılınca babasının dükkanında çalışmaya başlamıştır. Eskici huysuz bir adamdır ve küçük dükkanın bu kadar kişinin boğazına bakamayacağını söyler durur oğullarına. Artık işlerde daha kesattır. Karşı tarafına kendisiyle aynı işi yapan Arnavut bir göçmen gelip yerleşmiştir. İnsanlar artık ayakkabılarını, tamir işlerini ona götürürler. Topal eskici buna anlam veremez. Bu ‘’deyyus’’ Arnavut daha ucuz fiyat verip bütün müşterileri kendisine bağlamıştır. Oysa Topal eskici Trablusgarp’ta bacağını bu memleket için vermiştir ama şimdi zaman değişmiş, bunların anlamı kalmamıştır. Ticaret ve rekabet devri içinde bunların önemi yoktur.
Babalarının aksi tavrına ve iğnelemelerine dayanamayan iki kardeş çareyi pamuk ırgatlığı yapıp para biriktirmekte bulurlar. Bir yaz bütün aile kenetlenip pamuk toplayacak ve sonra şehirde iş kuracaklardır. Bu umutla bütün zorluklara rağmen Çukurova’nın cehennem ateşinin içinde bir tarlaya yerleşirler. Ancak doğa şartları, sıtma, açlık yakalarını bırakmaz. Ölüm sınırına yaklaşan aile, topladıkları pamukların parasını işverenden alamazlar. İşveren toplanan pamuk miktarını az bulur, açlık, sıtma onun umurunda bile değildir. Hele ki yeni makinelerle bunun çok daha üstünde ürün elde edilmektedir. Sağlıklarıyla birlikte umutlarını da kaybeden aile, yeniden şehrin yolunu tutar. Topal eskici çocukları için asla satmam dediği dükkanını satar, ailesini bir araya toplar. Roman evin kızının ve damadının fabrikada iş buldukları haberiyle sonlanır. Toplumsal değişimler ve yalın bir Çukurova gerçekliği Eskici ve ailesi üzerinden okura sunulur. Eskici ve ailesinin şehirde yoksullaşması, sonra ırgatlaşması, ardından da proleterleşmesi ekonomik ve sınıfsal dönüşümün romana yansıtılmasıdır.