salmanlı'ya İlişkin Bir Halk Öyküsü

• 4 Temmuz 2015 Cumartesi 22:43:36

Bi Adamınan bi gadının çocuu olmuyomuş. Bir yaşlı gadının yanına getmiş. Amma gadın özünde devimiş. Dev yaşlı gadın donuna girmiş imiş maarim(meğer).

Dev demiş ki:

-Aar(eğer) gız olurusa benim, oolan(oğlan) olurusa sizin.

-Oldu, demişler adamınan gadın.

Dev bir almayı iki bölüp birini gadına birini adama vermiş. Almayı yemişler.Sonunda gızları olmuş. Bu gızı devden sahlamak uçun(için) ad goymamışlar. Çocuu gıyz deyin çaırıyolar ımış.Bir gun gız lalasıyınan(dadısı) bahcede dolaşırıken dev gormüş.


-Senin adın ne demiş.

Gız:

-Benim adım yoh demiş. Dev de:

-Senin adın Nazire demiş.

Soona dev gızı yemek için houff deyin derin bir soluh almış. Gız:

-Dev beni yiyecek demiş.

-Döşüme(göğsüme) yel durdu ondan, demiş.

Nazire , gorhmuş evden gaçmış. Yolda gatrancılara dek gelmiş. Gatrancılar gızın yüzünü gatranınan boyamışlar.Gatrancılar bu gızı bir düüun evine gotürmüşler. Maarim, bu evde bir beyin oolunun düuunü varımış. Gız kullükdaa(hayvan gübreliği) ekmek ufahlarını yiyomuş.Bunu goren birisi gıza yemek getirmiş. Soona gızı yumuşlar(yıkamışlar). Gızı goren guvaa(güvey) gelininen evlenmekten caymış. Demiş ki:

-İlle de bu gızı alırım.

Gızı almış, evlenmişler.Bir de çocuhları olmuş. Evlerinde yaşarlarıken bir gun dev evi bulmuş. Bir halı donaana(kılığına) girmiş. Bi yandan da :

-Bu halı beyin evine yaraşır başkasının evine yaraşmaz, deyin baıırımış.

Gız halıyı elleyince yumuşak oluyomuş halı. Oolan elleyince sert oluyomuş.

Gız:

-Alah, demiş.

Oolan:

-Almıyah, demiş. Halıyı almamışlar.

Bir gun de beşik donaana girmiş. Beşiıi(beşiği) almışlar. Çocuu beşaa(beşiğe) yatırınca çocuh ağlıyomuş. Beşikden alıp başga yere goyduhlarında susuyomuş. Beşiıın dev olduunu anlayınca bey beşiıi yahmışlar. Dev gendi olup ordan gaşmış.

Bey, aslan dut gaplan yırt demiş,

Ortuya bi aslan çıhmış, bir gaplan. Aslan dutmuş, kaplan da devi yırtınca. dev gaçıp canını gurtarmış.

Gız da gorhudan evden gaçıp bir kavağa başına çıhmış oturmuş. Dev bir cingan(çingene) donağına girip kavaan dibine varmış.
-Nası çıhdın oruya ,demiş.

-kavaa aal(eğil) dedim, kavah aaldi ben de çıhdım, demiş gız.

Dev kavağa aal demiş, kavah aalmiş dev de gızın yanına çıhmış. Gıza bir inne batırmış. Gan sıçrayınca gız bir guş olmuş uçmuş.

Devi cingan gızı kılığında gorünce bey ille de bu alırım demiş. Gızı beye almışlar. Guş olan gız beyin evinin bahcesinde bir dala gonmuş.

-Cingan kızını aldın mı? demiş.

-Aldım, demiş bey.

-Siinana(sine) sardın mı? demiş gız.

-Sardım demiş Bey oğlu.

-Konduğum dallar gurusun, demiş gız gonduğu dallar gurumuş.

Guşu dutmah uçun dallara gatran çalmışlar(sürmüşler). Guş dala yapışmış. Bey guşu dutmuş,kesmiş, çocua yedirmişler, çocuh guşu yiyince uruf uçmuş getmiş.

Uruf yeniden gız olmuş. Getmiş yaşlı bir gadının evine hizmedci olmuş. Gız demiş ki:

-Bir at alah(alalım) demiş.

-Neyinen besleyiciik(besleyeceğiz) atı ekinimiz yoh? demiş bey.

-Alacıın, deyi söylemiş gız.

Atı almışlar. Gız bulaşık sularını yere dokuncük(dökünce) yerde çayır biter imiş. Bu çayırı ata veriller imiş.

Bey bu atı gormüş, bu atı bana verin demiş. Amma, at kimseyi yanına goymaz ımış.

Bey:

-Bu atı nasıl beslediniz? demiş

-Bi gız var,o besledi, demiş.

Bey, gıza atın yanına var demiş , amma gız da evin eşiınden ahırın eşiıne kadar altın döşerse atın yanına varırım demiş.Bey altın döşemiş. Gız altın terlıini(terliğini) geymiş, atın yanına varmış.

Gız bu kızı bana vermiş demiş gadına. Gadın gızı vermiş. Bey de ata binmiş, gızı da arhasına bindirip getmiş.


Bu Öykü Yozgat’ın Yerköy İlçesi Salmanlı Köyü’nde Türkmenlerden Fitnet ILGAZ’dan derlenmiştir.