453- kura çoruh aras havzası ile kafkasya kültürü-ard. öyk

• 3 Nisan 2015 Cuma 01:55:32

Ardahan, Kars ağırlık üzere buralar kültür yaşamı için her kafadan bir ses çıkıyor derler ya. Herkes görüşünde serbesttir. Dilediğini söyleyebilir. Ve söylemektedirler de. Benim yıllarımı verdiğim bu olgulara yıllarımı verdiğimi söylemeyeceğim. Yıllardır garip garibanca bu konuları düşündüm. Kendim için düşündüm. Kişisel bir irdelemeden öteye gitmez düşünmelerimdir bunlar. Kafkasya’lı olduğumdan gurur duyduğumu falan söylemiyorum. Ben sadece bir anlam aradım yıllarca. Ben neyim? Ben kimim? Ben nereden geliyorum? Nereye gidiyorum? Nietzche’nin o meşhur düsturudur hani bilirsiniz: Genealogia... benim Kafkasya muammasına seyrim arzularla dolmuş taşmışsa dahi imkanların olanaksızlığıyla hep ama hep rötar etmek kısmet olmuştur talihsizlik yakasından düşmemiştir rahat bir ummana dalmaya. Ne yazık ki hilafsız ikrardır söylediğim itiraflar. Demir perde Posof’ta ilkokul beşinci sınfta karşıma çıktı. Beşinci sınıfta öğrenciyim ve bizim Gürcistan’dan geldiğimizi babam, annem söyleyip duruyordu. Gürcistan’ı mukaddes şeyden bahseder gibi değinmiyorlar mıydı benim çocuk ruhum mazağını çıkarıyordu. Sevgiden sembolize yapılmış kolye gibi göğsüme kalbime aklıma ruhuma asılı kaldı bu arzu.
Ardahan son Kafkasya toprağı olarak Anadolu’ya sokulmuş uyku gibi karışıyordu. Ve Ardahan’nın hiç bir şeyi Kafkasya’dan ayrı değildi. Nüfusuyla, sosyal hayatıyla, ekonomi tarzıyla, üretim biçimiyle. Sovyetler bir rejim kurmuştu. Ne olursa olsun akşamdan sabaha Kafkasya uzamını değişteremiyecekti. Devrimden evvel hayat vardı. Bir de böyle düşünülebilirdi. Hayat baki kalırdı... hayat esastıysa neden Kafkasya bu kadar bozulmumağa uğratılmıştı. Balkanizasyon dedikleri şey Kafkasya’ya uygulanmıştı tarihi evvelden beri. Buraların insanları ayrımcılık bilmezdiler. Ayrımcılık sokulmuştu. Başarmıştılar mı? Türlü türlü cevap verilebilir bu soruya. Yetmiş iki buçuk insan çeşitinin yaşadığını insanlar söyler. Her şeye rağmen insanlar geçindiler. Geçim yaptılar. Uygar hayat usullerine Kafkasya halkı uydu ve modern devletlerin hayat tarzı gibi yaşadılar. İki köy yanyana yaşadıla r üç ev yanyana yaşarken evlerin biri hristiyan biri müslüman biri yahudiydi. Budistler hâlâ Kalmukya’da budist olarak yaşıyorlar. Hun Türkleri Kalmukya’da budist kimlikleriyle yaşamaktadır. ateşe tapanlar günü bugün Kafkasya’nın iklimi uyarınca yaşamaktadır. Türk boyları: Kıpçaklar, Terekemeler, Azeriler, Ahıskalı Türkler camiisiz camiili cemevli şii camiili yaşamaktadırlar. 12. yüzyılda Gürcü krallığı kiliseyi dünya işlerinden uzaklaştırmıştır. Rönesans ve laikliğin başlayışını tarihçi bir arkadaşımdan işittiğim laftır bu. Duyduğumu söylüyorum. Benim değil diyenin lafıydı bu.