Mobbingle başa çıkmak için haklarınızı bilin.

• 16 Mart 2014 Pazar 00:44:52

Medeni cesaretsizlik neye hakkınız olduğunu bilmemekten kaynaklanır! Bu yüzden önce haklarınızı öğrenin ve bu konuda bilinçlenmeye çalışın. Sadece mobbing için değil; düşük bir tutar ise paranızın üstünü istemekten vazgeçerken; bir ürün satın almadan önce fiyatını sormaktan vazgeçerken; tiyatro ya da konserde beğendiğiniz bir sahneyi alkışlamaktan çekinirken; sınıfta anlamadığınız yeri sormak için tereddüt ederken vb. daha pek çok durumda neye hakkınız olduğunu bilin.

Anayasalarda temel hak ve özgürlüklerle ilgili özel bölümler vardır. İnsan hakları evrensel bildirisi ve pek çok psikolojik tedavi yöntemlerinde de. Mobbing bütün insan haklarını yerlebir eden, hadsiz ve zorba insanlarca uygulanan bir çeşit yıldırma taktiğidir. Bu yüzden mutlaka nelere hakkınız olduğunu çok iyi bilin ve hem haklarınızı hem sınırlarınızı koruyun. Haklarınızı koruduğunuz için size bencil ve kaprisli gibi sıfatlar yapıştırılmak istenecek. Sakın bunlara aldanmayın çünkü bu, bir çeşit ters psikoloji taktiği. "Bana böyle demesinler" korkusu yaratarak kendinizi savunmaktan vazgeçmeniz amaçlanmıştır. Yani yine aynı strateji: Baskı uygulayarak davranışları yönlendirme çabası!

Kendinize sormanız gereken soru şu: BUNA HAKKIM VAR MI?
Eğer yanıt "evet"se gerisine aldırmayın. Hiç kimse sizi kanunda ya da şirket sözleşmesinde suç olarak tanımlanmayan bir davranış için suçlayamaz. Onların sürekli konuşuyor olmalarını dikkate almayın çünkü siz gerçekten bir hata yapmış olsanız içi öfkeyle kaplanmış o insanlar zaten bunun için derhal disiplin sürecini işletir ve sizi olabilecek en ağır şekilde cezalandırmaya çalışır. Bu yüzden psikolojik baskıya yenilmeyin.

Sizin gücünüzü ve potansiyelinizi, başarabileceklerinizi bildikleri için karşınızdalar ve psikolojik baskıyla sizi yönlendirme çabası içindeler. Amacın bu olduğunu fark edin ve aslında size somut birşey yapamayacaklarını bildikleri için pasif-agresif bir tutum içinde çabaladıklarını düşünün.

Bir birey olarak nelere hakkımız var?

Anayasada suç olarak tanımlanmamış, başkasının size maddi ve/veya manevi tazminat davası açmasına anayasa tarafından izin verilmeyen herşeye hakkınız var. Size baskı yapılmak istendiğinde anayasaya bakın. İlgili kanunları bilmek sizi güçlü kılacaktır. Özellikle de iş hayatındaysanız, iş kanununu sakın ihmal etmeyin. Ben temel hak ve özgürlüklerimiz konusunda kesinlikle bilinçli olmamız gerektiğini düşünüyorum.

Ben ilk aklıma gelenlerden bir liste yapmayı denedim:

Kendi hayatınızı yönetme ve kendi kararlarınızı alma hakkınız var.

Başkasının sizin hayatınıza müdahale etmesine ya da sizin adınıza karar vermesine izin vermeme hakkınız var.

İstediğiniz insanlarla arkadaş olma, kendinizce değerli olanı seçme hakkınız var.

Size sinsice ima edilen, teklif edilmek istenen rüşvet vb. çirkinlikleri kabul etmeme hakkınız kesinlikle var.

Hata yapma, mükemmel olmama hakkınız var.

Güveneceğiniz insanlarla arkadaş olma, diğerlerini uzaklaştırma hakkınız var.

Üzülme, pişman olma, fikir değiştirme, DEĞİŞME hakkınız var. Verdiğiniz bir karardan vazgeçme hakkınız var ve bunların hiçbiri sizi yalancı yapmaz.

Mahremiyetinizi koruma hakkınız var.

Kendi değer ve ölçütlerinizle, davranışlarınızı yönlendirme hak ve özgürlüğünüz var.

Kendi değer sisteminizi, sizin için geçerli bir düzen olarak görme hak ve özgürlüğünüz var.

Başkalarının, isteklerinize ve ihtiyaçlarınıza saygı duymalarını bekleme hak ve özgürlüğünüz var.

Korkma, üzülme, hüzünlenme vb. hakkınız var.

Hiçbirşey yapmadan oturup, istediğiniz gibi dinlenme ve eğlenme hakkınız var.

Başarılı olmayı, zengin ya da ünlü olmayı, herkes tarafından sevilmeyi, yalnız olmayı, bol ödüllü bir kariyeri, ilahlaştırılmış bir rock yıldızı olmayı, Abel Ödülü almayı istemek gibi daha pek çok hakkınız var. Üstelik haklarınızı kullandığınız için kimsenin sizi yargılamaya hakkı yok! Birileri sizi yargılamaya çalıştığında, buna hakkı olup olmadığını düşünerek de yolunuzu bulabilirsiniz!

Kilit soruyu unutmayın: Buna hakkım var mı?

Ben, kafam karıştığı zamanlarda kendime hep aynı cümleyi tekrarlarım çünkü bunun iyi bir kriter olduğunu düşünüyorum. Size de tavsiye ederim:

Anayasada suç olarak tanımlanmamış, başkasının bana maddi ve/veya manevi tazminat davası açmasına anayasa tarafından izin verilmeyen herşeye hakkım var. Kimseye zarar vermediğim sürece tüm haklarımı kullanabilir ve özgürce seçim yapabilirim.

Bir sonraki yazı: Mobbingde psikolojinizi nasıl korursunuz?

Doğan Cüceloğlu - İçimizdeki Çocuk
Gülcan Arpacıoğlu - Özgüvene Dayalı İletişim ve TAT Atölyesi