EXPO 2028 Kapsamında Erişilebilirlik

• 5 Ekim 2022 Çarşamba 11:50:03

27 Eylül günü akşam saat 19:20 civarında Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan’ın sosyal medya hesaplarında “Tüm Malatyalılar için gurur verici bir müjdeyi sizinle paylaşmamıza çok az kaldı. Saat 22:28’de buradan açıklayacağız. Bekleyin!” diyerek paylaşımını görünce herkes gibi ben de merakla açıklayacağı müjdeli haberi bekledim.
Saatler 22:28’i gösterdiğinde ise Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan sosyal medya hesaplarında “EXPO 2028 MALATYA’DA! Hayırlı olsun.” diyen başkan Gürkan devamında ise “Malatya 2028’de Dünya’nın en prestijli organizasyonları arasında yer alan EXPO Dünya Bahçeleri Fuarı’na ev sahipliği yapacak. Malatya’nın kültür, sanat, turizm, bilimsel gelişim ve ticaret hayatına büyük katkılar sağlayacak olan EXPO 2028 hayırlı olsun.” diyerek müjdeli duyuruyu açıkladı.
Başkanımız Selahattin Gürkan’ın açıkladığı EXPO 2028 hakkında kısaca bilgi vermek gerekirse, kültür, tarih, eğitim, sanat, eğlence ve ticaret alanlarında bir olimpiyat olan EXPO, Uluslararası Sergiler Bürosu (BIE) tarafından gerçekleştirilmektedir.
Bazı kişiler normal bir kitap, gıda, tarım vb gibi fuar organizasyonu olarak algılamış olabilir. Bu şekilde düşünenler bilsinler ki yanılıyorlar. Çünkü EXPO organizasyonu dünya çapında bir organizasyondur. Ve yapılması, gerçekleşmesi öyle sanıldığı gibi kolay değildir. Belli kriterleri ve aşamaları geçmesi halinde gerçekleşmektedir.
Uluslararası Sergiler Bürosu (BIE) tarafından düzenlenen A1 Dünya Bahçe Bitkileri Sergileri, B Uluslararası Bahçe Bitkileri Sergileri, C Uluslararası Bahçe Bitkileri Gösterileri ve D Uluslararası Bahçe Bitkileri Ticaret Sergileri kategorilerinde 4 değişik EXPO bulunmaktadır.
EXPO 2028 Malatya ise B Uluslararası Bahçe Bitkileri Sergileri kapsamında gerçekleşecektir.
Bahçecilik EXPO’su Uluslararası Bahçe Bitkileri Üreticileri Birliği (AIHP) ile BIE’nin müşterek onayı ile hayata geçirilmeleridir. Başka bir deyişle, süreçte tek bir kurum değil, iki farklı kurum yetkilidir. Uygulamada, AIPH Konseyi projeyi benimsediği takdirde, BIE Genel Kurulu’nda ev sahibi ülkeye ve şehre etkinliği düzenleme hakkı verilmektedir.
Uluslararası kapsamında olan organizasyonlar 3 ile 6 ay arasında sürmektedir. Organizasyonların milyonlarca ziyaretçisi ve yenilikçi, eğitici ve eğlendirici yönlerinden dolayı bir anlamda bahçeciliğin Dünya EXPO’ları sayılmaktadır.
Tarım, bahçecilik ve peyzaj alanlarını canlandırmak ve bu alanlarda yenilikleri teşvik etmek için ortaya çıkmış olan bahçecilik EXPO’su aynı zamanda bahçecilik aracılığıyla şehirlerdeki yaşamın iyileştirilmesi, deneyimlerin paylaşılması ve dolayısıyla bölgesel kalkınmanın sağlanması gibi önemli görevler yüklenmektedir.
Bahçecilik EXPO’su alanları; şehrin yeşillendirilmesine katkısı, kurulan bahçeler, parklar ve kültürel alanları ve eğlenceli vakit geçirilmesini sağlayan faaliyetleri vasıtasıyla yaşam kalitesinin artmasına etki etmektedir.
1960 yılından itibaren farklı yıllarda farklı ülkelerin ev sahipliğiyle düzenlenen Bahçecilik EXPO’ları tüm dünyada büyük ilgi görmekte ve düzenlendiği kentin tanıtım ve turizmine büyük katkılar sağlayarak büyük yatırımlar çekmekte, altyapıları ve hizmet alanlarını geliştirmektedir.
Böyle dünya çapında büyük bir organizasyonun gerçekleştirileceği listeye Malatya’yı da yazdırmayı başaran Malatya Büyükşehir Belediye Başkanı Selahattin Gürkan ile emeği geçenlere teşekkür ediyorum.
Şimdi önümüzde bekleyen süreçte o tarihe kadar yapılması gerekenlerin de aynı kararlılıkla yapılabilmesi için ilimizdeki seçilmiş siyasiler ile atanmış idarecilerimiz başta olmak üzere tüm kamu kurum ver kuruluşlarının, sivil toplum örgütlerinin ve kenetlenerek ortak hareket etmesine geldi.
Gelelim EXPO 2028 kapsamında dünyanın dört bir yanından ilimize gelecek olan insanların birkaç aylık süre kapsamında yapılacak organizasyonlar sonunda her konuda memnun bir şekilde ayrılabilmelerini sağlamak adına neler yapılacağına. Gerek konaklama tesisleriyle, gerek şehir içi ulaşım araçlarıyla, gerek kapalı ve açık sosyal, kültürel ve sportif alanlarıyla kısacası her yönüyle çağdaş bir şehir görünümüne sahip engelsiz bir Malatya yaratılmadığı takdirde gelen konukların memnun ayrılacağına pek ihtimal vermiyorum.
EXPO 2028 kapsamında kısa, orta ve uzun vadede yapılabilecek erişilebilirlik ve ulaşılabilirlik çalışmaları kısaca şunlar olacaktır.
1-EXPO 2028 kapsamında organizasyonların yapılacağı tüm kapalı ve açık olan alanlar incelenerek tamamı standartlara uygun olarak erişilebilir hale getirilmelidir. Buna şu anki mevcut Mişmiş Park Fuar Merkezinin bulunduğu alanda dâhildir.
2-Organizasyonların yapılacağı alanlar ile Mişmiş Parktaki Fuar Merkezine ulaşım sağlayan tüm toplu taşıma duraklarındaki iniş-çıkış rampaları ve hissedilebilir yürüme yolları incelenerek standartlara uygun olarak erişilebilir hale getirilmelidir. Havaalanından şehir merkezine ulaşım konusunda gerekli çalışmalar yapılmalı ve engelli yolcular için de erişilebilir özellikte araç hizmete konulmalıdır.
3-Malatya şehir merkezindeki ana arteller başta olmak üzere tüm cadde ve sokaklardaki yaya kaldırımlarındaki rampalar ile hissedilebilir yürüme yolları incelenerek standartlara uygun olarak erişilebilir hale getirilmelidir.
4-Merkezi yerlerde bulunan halka açık olan parklar, çay bahçeleri, mesire alanları vb yerlerin giriş çıkışlarında bulunan rampalar ile hissedilebilir yürüme yolları ve tuvaletleri incelenerek standartlara uygun olarak erişilebilir hale getirilmelidir.
5-Malatya’da bulunan belli başlı restoran, kafe, pastane vb gibi işletmelerin giriş çıkışlarında bulunan rampalar ile hissedilebilir yürüme yolları ve tuvaletleri incelenerek standartlara uygun olarak erişilebilir hale getirilmesi sağlanmalıdır.
6-İlimizde bulunan yıldızlı konaklama tesisleri ve misafirhanelerin giriş çıkışlarında bulunan rampalar ile hissedilebilir yürüme yolları, tuvaletleri ve odaları incelenerek standartlara uygun olarak erişilebilir hale getirilmesi sağlanmalıdır.
Sözün özü olarak, EXPO 2028 haberini duyar duymaz ilk olarak aklıma gelen yapılması gerekenler bunlar oldu. Bunların yapılabilmesi için başta valimiz Hulusi Şahin ile Büyükşehir Belediye Başkanımız Selahattin Gürkan’a büyük görevler düşmektedir. Valimiz vakit geçirmeden Erişilebilirlik İzleme ve Denetleme Komisyonunun çalışmalarını daha sıkı tutmalı ve yapılması gerekenler tek tek tespit edilerek gerekli incelemeler ve denetlemelerin yapılmasını sağlamalıdır. Yapılan denetimler sonucunda gerekli düzeltmeleri yapmayanlara ise yasada belirtilen cezai işlem mutlaka uygulanmalıdır. Aksi halde yaşanabilecek en ufak bir olumsuz olay dünya basınına yansıtıldığı takdirde ilimiz adına hoş olmayacaktır.

Ali Haydar Koyun
Yazar/Engelli Aktivist