Web Zaman Damgası

Maaile

Maaile
ökcesinden bağcıklarıynan asılıydı
yoldan yandakı köşe eğrede
“geçi gönü”nden bobamın çarığı
ebecezim “ha bi yadiğer işde”
“-hinci çarığı bilen, keyen mi ğaldı”
bi de öneceğinin cebinden çıkardı
“nazar boncuğu” cızılı gınnepi
ucunda guru güççük bi tosba(ğa) yavrısı
bi-kaç dene iğde gliği
guru çarığınan yarennik etsinner uçu haralda
çatı çatılmanın arifesi
mertekler atılı(r)kana
"ay yavrım, ha hunu eğreye bi mıhlayvıvisen
ben de sana halvalı bi çomaç dürüvüren"
Üsüğün Melid sarılalak bobadan eğreye makes düğere,
sarkdı eğreden öteye
ağzından aldığı sekizlik yesyeni mıhı
yarı beline gadak çakıp,
ucunu keserin deliğiynen yamıp
nazarlıkları geçirdi
makesin ta annı çatına " perçinleyvidi
ikindin geçeni iki "boba" arasına ip gerildi
Usda Aziz dellal ünner gibi
ahaliye duyurdu
"gene mi geldii.. gene mi geldii
Cennet-i âladan beri mi geldi"
herkeşler çapıt, çevre, yazma, havlı getirdiydi..
eğrede ipi nazar boncuklu tosba gurusu bi de
bobamın geçi gönünden çarığı
eyatlı bir yel esse barabar savrulur
tosba gurusu çarığa ildikçene
“gıldır, gıldır” sallanır durur
ıldır ıldır parıldar ipindeki mavı “gök boncuk”,
“nazara birebir”,
“eyi kine asmışsınız eğreye gök-göze bek eyi ğelir”
“Allah gök gözlülerin nazarından emin eylesin” deye
tüm dovalara “Amin” der,
elimizi yüzümüze sürer
içimizden bildiğimiz her dovayı okurduk..
hemi de kaşlar-kaşlar kerre!
ha? bi de neyeyse
bi de niyeyse; hiş “cizme”
olmadı ğetdi bizim evde

agamın papbası bana geçince
taha do(ğ)rusu, ona yenisi alınınca
benim olan “yirik papba” ya
tığ, piz ve mumlu ipine(n)
Üssük Dede ğibi özene bezene yorakla yama
dedemde kimbili(r) taha ne hünerler var;
işine “dört elle” sarılır;
erinmez; cam gırığıynan sürter, alışdırır
kesere-bele, gazmaya-küreğe orağa-gosaya sap dakar
pinarı üter dirgen, çekgi, yapar, beldenat sırımlar
el gadak tenikeyi sabırla çiviler-deler
zımpara, dörpü uydurur
harman süpürgesi döğer,
gosa dişer
işin yoğusa; geş annacına bak dur
azameti, ciddiyeti; mahareti seyiret
sayesinde müstamel yoraklı papba, acanta olur
**
“yesyeni oldu ağa! meh bakalım” dedi
elceziynen keydirdi, keyf bağışladı
“agayınkından gabadayı oldu hemi,
hemi de bu gıslavet”
"O" ne derse inanırdım,
haddizatında meselenin aslı-asdarı
benim uçu(n) en möhümü onun elinin emeği olmasıydı
gerisi hekaye, zaten
yani öyle münasip görmesi yeterdi
bana necik gerisinden-ilerisinden; neneyen,
valla etiraz aklımın ucundan bile geşmezdi
sımsıkı duttum, ayağı gırık geçinin buynuzunu
debelendi gaale almadım,
damın gözarasında zipli
mıh sandığının alt tahtasını getirdi
çuvaldızınan seyikledi
şelek çapar yazmışın arka bacağını
yerli-gatli goyvumadım..
içim getse de "beğirmesi"ne aldırmadım
bi yandan da imtama devam etti
“Allah kaç, nerede”
“kimin ümmetisin”,
“kimin zürriyetisin”
"imanın şartı"
"islamın şartı"
"oku bakalım Gulya’yı"
nayeti epeyi bi sustu,
çapar yazmışın canı yanıyomuş,
aldırdığı-maldırdığı yok ni’nesin
dediğine göre "bu işi yapması" gereğiyomuş
gözlerimin içine-içine baktı
dene dene konuştu
“-ağğa” dedi susdu epili bi
bakdım…. bende sustum! Tabi
çok böyük bi ğarar verdiği belli
“deliğannı!
hu an etibarıyna(n)” .. dedi
“senin yetimlik-gopillik bitti
adamakıllı; böyüdün ga(y)ri”
bak hinci aklıma ğeldi de
hakkaten yau!
ben o ğün böyüdüydüm
eşşeğe kendim binmeye yeltendim; o ğün ik-diba
Mullapak depesinde daş çıkaran bobama
ommaşlı azzık götürdüm..
he(y)benin bi ğözünde daş!
ötekinde güçcük desdiynen su!
asıl mesele Leleklerin garabaş
OSMANÇAVIŞLARIN ………..SU
besmele çekdim doa okudum
çelimsizliğimi, gebeşliğimi unuttum,
geçince iresmen beyo(ğ)lu ğibi gasaldım..
yorak yamalı gıslavet papbalarimına(n)
boz eşşe(ği) ma(h)mızladım
umurumda değilidi gıslavet.. yama… yorak..!
papbam eşkere birkaç numara böyüğüdü oyusa
dedem; “seneye de keyersin” deyicekleyin.. avundum..
barnaklarımı büküp, pabbanın kahına basarak
“tarrık-turruk” sürüdüm.
gardaşım uçun örkenle eğreye çuncak;
bana da mükafat olalak söğüt dalından bi "at” düzüverdi,
halı ipinden gemli
ilk atıma atladığım gibi
“daahh” dedim, yarışa götürdüm
çoktan süngerli dona, askılı pontura
terfi etmiş akranlarımın yanna

Bobuş Emmilerin evin ardı dolu böyük-güçcük o(ğ)lannar
her evden bir-kaçar çocuk
bi-kaç da erkeğ aşa
herkesin agası, anası-ebesi, arkası-galesi var
akrabacak, akrancak; doluşduk
el sırasında, güya; söğüt dalından da olsa;
atı olan yeniyetmelerden olmuştuk
ne zamandır özenir dururdum onnara
ne ağaç.. ne günyağsalayan.. ne topuk!
ne tel tekerli araba,
ne fırfır;..
ne cırcır,..
ne de ötekiler gibi tımılı bıçak
hucuma ğeşdik, baldırıcıplak, fisdannı, akdoncak
Hapbanaların fırına do(ğ)ru
akın etdik cümbür cömat; elbirlik
havada burcu burcu hakgaşlı çörek kokusu
el gadak verdiler bayram etdik
gemi azıya aldı “deynek düldül”üm
gem boynumda;
seğirtdim bi elimine(n) dutduğum atına(n)
atbaşı olmayı bi yanna bırak,
açık-ara en arkaya galsam da
geri galmadım, ötekiler gibi benim de ağzımda
coşkulu "gopuduk, gopuduk.. gopuduk"
sözde nal sesleri eşliğinde
dört nala sürdüm..
bir daha ata binmedim ömrümce!
**













annaçdakı gonşu evde
iki mes lastiği vardı
Köse Memedinen Ümmüce
Çoban İrbemin pappası
yazın toz-toprak dolu
kışınan cizmesi çamurlu
üşümezmiş ayakları
ıslanmazmış çorapları..
omzunda guzu-yunu kepenek cabası
zemheri-memheri dinnemediler
kaşlar kere, her gece ağşam gararınca
Şaban Emmilere dünürcü getdiler;
Köse Ğelininin hatırına
Macar Odasında birikip köyün ekabir dakımı
“münasip” olmasa ortaya konmazdı
“Allahın emri, peygamberin gavli”
her gece “müsaade” deyip, “yasdı namazı”na etişdiler
nayeti "agası Muzaferden nekdip gelmiş" dediler de öyle;
hemen o gece gonu-ğonşuynan “ağızdadı”,
ekin otu ayıtlandı
afıyon çapalandı
tandır ekme(ği) de ettiler
Köse Gelini, Macar Gızı
..
Şaban Emmilerine(n) Köse Memedler
elbirlik-barabar, yolma önü
feskilenli şerbet işdik bir dernek günü
Esme’nin nişanında
agamına yaşıt Kevser; "görümce", "aba" oldu
gardaşı akranım M(u)ammer “gayınolan” aga
iki evin yolması-harmanı
denesi, samanı Köse İbirem’in boynunun borcu
merdimenneri seğidelek çıkarırıdı
hayay valla bildiğin on şiniklikden maada çuvalları
"uzatmanın gereği yok" deye hemen o sene
“harman sonu”
herkeşlerden önşe
ters atıldı, ganlı çalışı çekildi
bazarı beklemeden Yalavaca urbaya gedilip-gelinince
ev ev oku edildi
**
ikindin geçeni bi cumayderneğinde
bizden yanna yörüdü camiden çıkannar
Allahın Emri biz yeniyetmeler de peşlerinde
Gur’an okudular
hocaynan, Gabışın Musa
sa(ğ)dıç? bi el “tek tüfeğ” atdı,
damın ucunda
söğeden eğreye mıhlanan sırığın en okarısına
“bayrak asıldı”
akı bireş yoşuk
gırmızısı fişne çürüğü,
Terzi Hasan dikişi tek yannı Ay-Yıldızlı
nerden baksan bak; görünürdü
öte sözün beri başı “düğün var” demek bu!.
lokum-püskevitden hanımbudu,
böyük-güçcük var demeden tüttü cığaralar
yedekler kulağarkası
“ho yanna bakdılar”
görmezden geldi bobalar, gayınbobalar
genşliğine hörmet
devrisi ğün davıl zurna; Göynücekli Cafaroğlu!
dümbelekçi Ümmet
“görseniz bi!
ortalık nasıl şennendi”
bize bakdı emmiler oyun oynamayı bırakıp
en acemisinden ilk oyunlarımızı oynadık
bildiğini sandıklarımıza bakıp
bağrışdık, çağrışdık, galgışdık
“galeden galeye şahin uçurdum
ah ile vah ile ömrüm geçirdim”

tatar arabaları arkası arkasına
niyeyse turladılar geldiler Mezerdüzünü
durduk yerde; yarı yolda gelin aşmış yüzünü
nayeti bir mes lastik taha ğeldi gonşuya
meşin, dabannı, kösele topuklu
“gacırt gucurt” ses çıkarır Esme’nin her sekişinde
cangır-cungur boynundakı "beşibiryerde"
şangır-şungur Gocabaşlı Abdılla işi
yengattan dökülmüş gümüş-bakır bilezikleri
minder, kırlent, hasır yastık; sandık
her şeyleri “cedit yeni”ydi
ertesiğün elimizi öptü, utandım, bi tühaf oldum
ilk tefa elimden öpülüyodum
birercik de mendil verdi
Esme Ğelin taha; o Macargızının evindeki
mavi laylom pabuçlardan giymedi..
ahıra, ağıla inmedi.
süpürmedi, yemlemedi, sağmadı
Halıcı Memet’den ödünç alınmış “başlık”
“gelin ertesinde”; kekili, zülüfleri kesildi
ve evlerine halı dezgahı çakıldı
yoldan tarafa bakan duvara
elbirlik imelek döküldü, gülecende ip sarıldı
direzi gerildi, sırık geçirildi
eğri demir, doğru demir, maşa
mengene kuruldu;
Esme Ğelin er kalktı,
halı dokudu günboyu
modele baktı
düğüm attı
“küt” “küt” “küt” kirkit vurdu
bi an eveli
borç ödenecekmiş
peynir, yoğurt çalmadı,
aş pişirmedi
o beline inen sekiz belik saçı
bir daha örülmedi
"nassı olsa kökü kendinde"ymiş.

**
ısdar çözüleceğdi bizim eve de;
"gari seneye" ğaldı
cevizlerin altında; hasırımız yarıbaşlı
ikindin geçeni seğirtdim vardım, hiş oralı olmadı
“sen get, bireşdene gelceğmiş de” deye
beni başından savdı
umurunda olmadım, diretdim
goca goca adamlar ellerinde cığara
varısa da, yoğusa da coga derdindeler
yapışdım goyvumadım bobamın golunu,
Gökçe Mamıdın gayfada
her zaman ki ezberim
“ebem ünneyo”ya, aldırmadı bi türlü
“anamın böbee olmuş” deye celallandım
emmiler gülüştü,
“olan mııı, gız mı?” dediler
çinzimi çekdim, domuşdum, gaşlarımı çatdım,
alt dudağım büzülü
sovuk oraleti “cangır, cangır” garışdırmadım, bekledim
içim getse de bi yudumcuk işmedim
gözlerimi gırpmadım, kimselere aldırmadım,

**
eve geli(r)kene bobamın elini dutmadım,
ilk diba;! aklıma her gelen olur-olmaz sorular sormadım
o da co(v)abını çoğ önşeden bellediğim,
laf olsun kabilinden sözde dersler vermedi
"beğenmediğin falancanın bi o(ğ)lu var diye
efendilik, hırsızlık, yalakalık, müslümanlık üstüne
uyduruk bi hekaye annatmadı
maval okumadı
özenmemi, dıkgat kesilmemi istemedi
nazar-ı dikgatımı çekmedi
evel-evelden beridir etdiği
onca möhüm mezulara girmedik
dolayısıyla “evet” “hayır” “buyur” demedim
parnaklarının birecini yumup “bu kaş” deye sormadı
bilsem de horatayna garışık "ha öküz ha!" demedi
“benden bildim işda ya gandırıkçı..” demedim
o da “bakalım ibirem essahdan biliyo mu deye sınadım” demedi
ben de şargadalık, şembellik etmedim
sizin annacanız önüşkü yarennikleri etmedik..
eskinki ğibi birileri geşsin deye de beklemedik
baş barnağı ağzında, cüce barnağının ucuyna öpmedi
her zamankı ğibi
ne gucuk, ne mucuk
"Türküyenin başşehri" sormadı
“Fıransa mı böyük pıransa mı”
“Adana mı böyük, Bursa mı”
“Adana böyüğ emme bu gedişinen, Bursa dördüncülüğü alı”
"Cumuriyeti kim kurdu" da demedi
"İreyisicum(h)ur, başbakan" da
vali-gaymakam da anmadı
kim oluşa olsun bana bi faydası mı var
amat ossa ne, memet ossa ne
elimi tutmadı, barabar seğirtmedik..
havanın gatına da atmadı, "kuş-kuş" da etmedi..
hayada girdik ayak basamadı, merdimene
dama çıkmadı, netçeni bilemedi
ahıra yöneldi.. goya
mallara bakmak mahana
Allah var ben de eve giremedim
dam başında goya bobamı bekledim
damın eğrelerinde orak beldenat
deliklerde yığılı urgannar, örkenner
duvarlardakı gazzıklarda gözer
heryerleri her bişiyleri daradım..
**



“iki eli ganda da olsa, her zaman etişirdi”
ebeme “geliiinn çoğaldınız mı gıı!?” deyelek geldi
zehre çeci, un-bulgur çuvalları arasında
yarı baygın yatan anama
“ha hunu bi ıscağkana yeyvireydin ay Azime” dedi
bi tek Goca Halam sahınnan pelte getirdi
anam önşe bana yedirdi..
onnar ebeminen öte yanda oturakana
anam ga(l)kdı Okarı Çeşmeye suya ğetdi
“yengattan aga olmuşuyun”
“papıcım dama atılmış”
erkeğ adamın erkeğ enişdesi olurumuş
“o ğelin olu(r)kana atbaşı dutarımışıyın”
“onu satıp bana gelin alı(r)larımış”
hani “gız” demeselerdi yeterdi..

**

gün gelip bizim eğreye de bayrak asılıkana
kına yakılacağdı sarı saçlarına
iki yannında ayna
kepezin "yedi irenk" poçulu
“tuğ”un allı-mavılı “tavıktüyü”
elinde pembe laylom “gelin gülü”
ben de kösele dabannı mes alca(ğı)dım sana
ama eve ne ısdar, ne de halı tezgahı aslaa!
bir de; ne seninkinnerin,
ne benimkinnerin adı çocuklarımıza
anam anasının adını goydu da n’oldu
“bi Allahın gulundan gabil” görmedi “Dudu”
bobam öykünüp ıradyonda türkü çağıran bi garıya
ezenine seslendi gulaklarına
“ne demekse?” “Nejla” goymuştu böbe(ği)mizin adını
güccük gardaşıma ğöre de “cezla”
“püm” dedi, “an-na, bob-ba” dedi.. “aga” dedi de..
"hafhaf" deyemedi, tay-tay edemedi Nejla bebiş
zaten bi sonuraki böbeğe de “Gülcan” hazırdı
**






“Nejla-Dudu?” değmedi yaşına
anamca; “nazar” değmiş
sapsarı uzun saşlarına
parıl parıl gülen gözlerine
boğazı bıçık, bıngıldağı yara
"hakgaşlı somruk" verdim almadı
"çığrına çığrına çatladı getdi zavallı
anamgil ovada yolmada
ebem “bi ğurşun bile döküvermedi” nedense
ağşam garannığı godular geldiler Mereçe Mezerliğine
ertesi ğün bulduk agamına(n)
öte başda bi Goca Çalının dibinde
daş çevrikledik gıranına!
gonçları gara yundan, anamın“beş şiş”ine ördüğü güçcücük çorapları
bobamın “baş yastığı”nın içinde
bir de çapıtla bağlı iki belik sapsarı saçı;
o yasdığın içinde kim bilir daha ne yadigerleri vardı Anamın
benim; ne yun yasdığım oldu, ne yadigerim
muradım…; murattın, muradımdın ..
muradım? bitecik sen’din!
çocukluğumdun
oysa sen; şe’re gelin olma sevdalarındaydın
sen gelin oldun
ben elin!
?
canın sağ olsun!





DİPNOTLAR
ökçe: ayakkabının arka kısmı
eğre: toprak dam ve çatıda mertek(yatay dikme)lerin duvar dışında kalan kısımları, saçakaltı
yerli : ol gör, bir türlü, asla, mümkünü yok
fırfır: pervane
cırcır : çember
tımılı : sapsız bıçak
acanta; yeni, yesyeni, yepyeni, ilk el, eldeğmemiş, kullanılmamış.
seyik: kol ve bacak kırıklarında kemiğin doğru kaynaması için yanlara konulan tahta, atel.
Cumayderneği: Perşembe
püm: sucedit: yeni, kullanılmamış, kız eli değmemiş
goca hala : büyük hala
örken: örülmüş ip, halat
çuncak: salıncak

anlaşılmayan hususlar ve kelimelerin bildirimesi halinde katkınızdan onur duyulacaktır.
not: EĞRE, Badem Çiçeği şiirlerimin yeni versiyonudur..





Resim benim ilk fotoğrafımdır..