Web Zaman Damgası

Maaile

ökçesinden bağcıklarıynan asılıydı
yoldan yandakı köşe eğrede
“geçi gönü”nden bobamın çarığı
ebecezim “-hinci çarığı bilen, keyen mi ğaldı”
“ha bi yadiğer” deye
ardından öneceğinin cebinden çıkardı
“nazar boncuğu” cızılı ipi
ucunda guru bi tosba(ğa) yavrısı
guru çarığınan yarennik etsinner uçu haralda
çatı çatılmanın arifesi
mertekler atılı(r)kana
"ay yavrım, ha eğreye bi perçinleyvisen
ben de sana halvalı çomaç ediviviren"
Üsüğün Melid sarılalak makas düğere,
sarkdı eğrenin en ucuna
ağzından aldığı sekizlik yesyeni mıhı
yarı beline gadak çakıp,
ucunu keserin deliğiynen yamıp
eğreninta annı çatına " mıhlayıvıdıydı
ikindin geçeni iki "boba" arasına ip gerildi
Usda Aziz dellal ünner gibi
ahaliye duyurdu
"gene mi geldii.. gene mi geldii
Cennet-i âladan beri mi geldi"
herkeşler çapıt, çevre, havlı getirdiydi..
eğrede ipi nazar boncuklu tosba gurusu
bobamın geçi gönünden çarığı
eyatlı bir yel esse savrulur
“gıldır, gıldır” sallanır durur
ıldır ıldır parıldar mavı “gök boncuk”,
“nazara birebir”,
“gök-göze bek eyi ğelir”
“Allah gök gözlülerin nazarından emin eylesin” diye
tüm dovalara “Amin” der,
elimizi yüzümüze sürer
içimizden bildiğimiz her dovayı okurduk..
hemi de kaşlar-kaşlar kerre!
ha? bi de neyeyse
bi de hiş “cizme”
olmadı ğetdi bizim evde




agamın papbası bana devredince
taha do(ğ)rusu, ona yenisi alınınca
benim olan “yirik papba” ya
tığ, piz ve mumlu ipine(n)
Üssük Dede ğibi özene bezene yorakla yama
dedemde kimbili(r) taha ne hünerler var;
cam gırığıynan yontar,
kesere, bele, gazmaya küreğe sap dakar
tenikeyi sabırla deler dörpü uydurur
işin yoğusa; geş annacına bak dur
azameti, ciddiyeti mahareti seyiret
sayesinde müstamel yoraklı papba, acanta olur
“yesyeni oldu ağa! meh bakalım” dedi
elceziynen keydirdi, keyf bağışladı
“agayınkından gabadayı oldu hemi,
hemi de bu gıslavet”
"O" ne derse inanırdım,
haddizatında meselenin aslı-asdarı
benim uçu(n) en möhümü onun elinin emeği olmasıydı
gerisi hekaye, zaten
yani öyle münasip görmesi yeterdi
bana necik gerisinden; neneyen,
valla etiraz aklımın ucundan bile geşmezdi
sımsıkı duttum, ayağı gırık geçinin buynuzunu
debelendi gaale almadım,
damın gözarasında zipli
mıh sandığının alt tahtasını getirdi
çuvaldızınan seyikledi
şelek çapar yazmışın arka bacağını
yerli-gatli goyvumadım..
içim getse de "beğirmesi"ne aldırmadım
bi yandan da imtama devam etti
“Allah kaç, nerede”
“kimin ümmetisin”,
“kimin zürriyetisin”
"imanın şartı"
"islamın şartı"
"oku bakalım Gulya’yı"
nayeti epeyi bi sustu,
çapar yazmışın canı yanıyomuş,
aldırdığı yok ni’nesin
dediğine göre "bu işi yapması" gereğiyomuş
gözlerimin içine-içine baktı
dene dene konuştu
“-ağğa” dedi susdu epili bi
bakdım…. bende sustum! Tabi
“deliğannı!
hu an etibarıyna(n)” .. dedi
“senin yetimlik-gopillik bitti
adamakıllı; böyüdün ga(y)ri”
bak hinci aklıma ğeldi de
hakkaten yau!
ben o ğün böyüdüydüm
eşşeğe kendim binmeye yeltendim; ik-diba
Mullapak depesinde daş çıkaran bobama
ommaşlı azzık götürdüm..
he(y)benin bi ğözünde daş!
ötekinde güçcük desdiynen su!
asıl mesele Leleklerin garabaş
besmele çekdim doa okudum
çelimsizliğimi, gebeşliğimi unuttum,
geçince iresmen beyo(ğ)lu ğibi gasaldım..
yorak yamalı gıslavet papbalarimına(n)
boz eşşe(ği) ma(h)mızladım
umurumda değilidi gıslavet, yama yorak
papbam eşkere birkaç numara böyüğüdü oyusa
dedem; “seneye de keyersin” deyicekleyin.. avundum..
barnaklarımı büküp, pabbanın kahına basarak
“tarrık-turruk” sürüdüm.
gardaşım uçun örkenle eğreye çuncak;
bana da mükafat olalak söğüt dalından bi "at” düzüverdi,
halı ipinden gemli
ilk atıma atladığım gibi
“daahh” dedim, yarışa götürdüm
Bobuş Emmilerin evin ardı dolu böyük-güçcük o(ğ)lannar
her evden bir-kaçar çocuk
herkesin agası, arkası-galesi var
akrabacak, akrancak; doluşduk
çoktan süngerli dona, askılı pontura
terfi etmiş akranlarımın yanna
el sırasında, güya; söğüt dalından da olsa;
atı olan yeniyetmelerden olmuştuk
ne zamandır özenir dururdum onnara
ne ağaç, ne günyağsalayan, ne topuk,
ne tel tekerli araba,
ne fırfır; ne cırcır, ne de ötekiler gibi tımılı bıçak
Hapbanaların fırına do(ğ)ru
akın etdik cümbür cömat; elbirlik
havada burcu burcu hakgaşlı çörek kokusu
el gadak verdiler bayram etdik
gemi azıya aldı “deynek düldül”üm
gem boynumda;
seğirtdim bi elimine(n) dutduğum atına(n)
atbaşı olmayı bi yanna bırak,
açık-ara en arkaya galsam da
geri galmadım, ötekiler gibi benim de ağzımda
coşkulu "gopuduk, gopuduk.. gopuduk"
sözde nal sesleri eşliğinde
dört nala sürdüm..
**
annaçdakı gonşu evde
iki mes lastiği vardı
Köse Memedinen Ümmüce
Çoban İrbemin pappası
yazın toz-toprak dolu
kışınan cizmesi çamurlu
üşümezmiş ayakları
ıslanmazmış çorapları..
omzunda guzu-yunu kepenek cabası
zemheri-memheri dinnemediler
kaşlar kere, her gece ağşam gararınca
Şaban Emmilere dünürcü getdiler
Macar Odasında birikip köyün ekabir dakımı
“münasip” olmasa ortaya konmazdı
“Allahın emri, peygamberin gavli”
nayeti "agası Muzaferden nekdip gelmiş" dediler de öyle;
hemen o gece
gonu-ğonşuynan “ağızdadı”,
ekin otu ayıtlandı
afıyon çapalandı
tandır ekme(ği) de ettiler
Köse Gelini, Macar Gızı
..
Şaban Emmilerine(n) Köse Memedler
elbirlik-barabar, yolma önü
feskilenli şerbet işdik bir dernek günü
Esme’nin nişanında
agamına yaşıt Kevser; "görümce", "aba" oldu
gardaşı akranım M(u)ammer “gayınolan” aga
iki evin yolması-harmanı
denesi, samanı Köse İbirem’in boynunun borcu
merdimenneri seğidelek çıkarırıdı
hayay valla bildiğin on şiniklikden maada çuvalları
"uzatmanın gereği yok" deye hemen o sene
“harman sonu”
herkeşlerden önşe
ters atıldı, ganlı çalışı çekildi
bazarı beklemeden Yalavaca urbaya gedilip-gelinince
ev ev oku edildi
**
ikindin geçeni bi cumayderneğinde
bizden yanna yörüdü camiden çıkannar
biz de peşlerinde
Gur’an okudular
hocaynan, Gabışın Musa
sa(ğ)dıç? bi el “tek tüfeğ” atdı,
damın ucunda
söğeden eğreye mıhlanan sırığın en okarısına
“bayrak asıldı”
gırmızısı fişne çürüğü,
akı bireş yoşuk
Terzi Hasan dikişi Ay-Yıldızlı
nerden baksan görünürdü
öte sözün beri baş bunun adı “düğün var”.
lokum-püskevitden hanımbudu,
böyük-güçcük var demeden tüttü cığaralar
yedekler kulağarkası
görmezden geldi bobalar, gayınbobalar
devrisi ğün davul zurna; Göynücekli Cafaroğlu!
“görseniz bi!
ortalık nasıl şennendi”
bize bakdı emmiler oyun oynamayı bırakıp
en acemisinden ilk oyunlarımızı oynadık
bildiğini sandiklarimiza bakip
bağırdık, çağırdık, galgıdık
“galeden galeye şahin uçurdum
ah ile vah ile ömrüm geçirdim”

tatar arabaları arkası arkasına
niyeyse turladılar geldiler Mezerdüzünü
yarı yolda “yeniğelin” kendi açmış yüzünü
nayeti bir mes lastik daha geldi gonşuya
meşin, dabannı, kösele topuklu
“gacırt gucurt” ses çıkarır Esme’nin her sekişinde
cangır-cungur boynundakı "beşibiryerde"
şangır-şungur Gocabaşlı Abdılla işi
yengattan dökülmüş gümüş-bakır bilezikleri
minder, kırlent, hasır yastık; sandık
her şeyleri “cedit yeni”ydi
ertesiğün elimizi öptü, utandım, bi tühaf oldum
ilk tefa elimden öpülüyodum
birercik de mendil verdi
Esme Ğelin daha; o Macargızının evindeki
mavi laylom pabuçlardan giymedi..
ahıra, ağıla inmedi.
süpürmedi, yemlemedi, sağmadı
Halıcı Memet’den ödünç alınmış “başlık”
“gelin ertesinde”; kekili, zülüfleri kesildi
ve evlerine halı dezgahı çakıldı
yoldan tarafa bakan duvara
elbirlik imelek döküldü, gülecende ip sarıldı
direzi gerildi, sırık geçirildi
eğri demir, doğru demir, maşa
mengene kuruldu;
Esme Ğelin er kalktı,
halı dokudu günboyu
modele baktı
düğüm attı
“küt” “küt” “küt” kirkit vurdu
bi an eveli
borç ödenecekmiş
peynir, yoğurt çalmadı,
aş pişirmedi
o beline inen sekiz belik saçı
bir daha örülmedi
"nassı olsa kökü kendinde"ymiş.

**
ısdar çözüleceğdi bizim eve de;
"gari seneye" ğaldı
cevizlerin altında; hasırımız yarıbaşlı
ikindin geçeni seğirtdim vardım
hiş oralı olmadı
“sen get, bireşdene gelceğmiş de” deye
beni başından savdı
umurunda olmadım, diretdim
goca goca adamlar ellerinde cığara
varısa da, yoğusa da coga derdindeler
yapışdım goyvumadım bobamın golunu,
Gökçe Mamıdın gayfada
her zaman ki ezberim
“ebem ünneyo”ya, aldırmadı bi türlü
“anamın böbee olmuş” deye celallandım
emmiler gülüştü,
“olan mııı, gız mı?” dediler
çinzimi çekdim, domuşdum, gaşlarımı çatdım,
alt dudağım büzülü
sovuk oraleti “cangır, cangır” garışdırmadım, bekledim
içim getse de bi yudumcuk işmedim
gözlerimi gırpmadım, kimselere aldırmadım,

**
eve geli(r)kene bobamın elini dutmadım,
ilk diba;! bobama olmadık sorular sormadım
o da co(v)abını çoğ önşeden bellediğim,
laf olsun kabilinden sözde dersler vermedi
"beğenmediğin falancanın bi o(ğ)lu var diye
efendilik, hırsızlık, yalakalık, müslümanlık üstüne
uyduruk bi hekaye annatmadı
maval okumadı
özenmemi, dıkgat kesilmemi
nazar-ı dikgatımı çekmedi
sizin annacanız önüşkü yarennikleri etmedik..
eskinki ğibi birileri geşsin deye de beklemedik
evel-evelden beridir etdiği
onca möhüm mezulara girmedik
dolayısıyla “evet” “hayır” “buyur” demedim
parnaklarının birecini yumup “bu kaş” deye sormadı
bilsemde horatayna "ha öküz ha!" demedi
ben de şargadalık, şembellik etmedim
baş barnağı ağzında, cüce barnağının ucuyna öpmedi
her zamankı ğibi
ne gucuk, ne mucuk
"Türküyenin başşehri" sormadı
“Adana mı böyük, Bursa mı”
“Fıransa mı böyük pıransamı”
"Cumuriyeti kim kurdu" da demedi
"İreyisicum(h)ur, başbakan" da
vali-gaymakam da anmadı
kim oluşa olsun bana bi faydası mı var
ama tossa ne, meme tossa ne
elimi tutmadı, barabar seğirtmedik.. "kuş-kuş" da
hayada girdik ayak basamadı, merdimene
dama çıkmadı, netçeni bilemedi
ahıra yöneldi.. goya
mallara bakmak mahana
Allah var ben de eve giremedim
dam başında goya bobamı bekledim
damın eğrelerinde orak beldenat
deliklerde yığılı urgannar, örkenner
duvarlardakı gazzıklarda gözer
heryerleri her bişiyleri daradım..
**

“iki eli ganda da olsa, her zaman etişirdi”
ebeme “geliiinn çoğaldınız mı gıı!?” deyelek geldi
“ha hunu bi soğutmadan yeyvireydin ay Azime” dedi
bi tek Goca Halam sahınnan pelte getirdi
zehre çeci, un-bulgur çuvalları arasında
yarı baygın yatan anama
anam önşe bana yedirdi..
onnar ebeminen öte yanda oturakana
anam ga(l)kdı Okarı Çeşmeye suya ğetdi
“yengattan aga olmuşuyun”
“papıcım dama atılmış”
erkeğ adamın erkeğ enişdesi olurumuş
“o ğelin olu(r)kana atbaşı dutarımışıyın”
“onu satıp bana gelin alı(r)larımış”
hani “gız” demeselerdi yeterdi..





















gün gelip bizim eğreye de bayrak asılıkana
kına yakılacağdı sarı saçlarına
iki yannında ayna
kepezin "yedi irenk" poçulu
“tuğ”un allı-mavılı “tavıktüyü”
elinde pembe laylom “gelin gülü”
ben de kösele dabannı mes alca(ğı)dım sana
ama eve ne ısdar, ne de halı tezgahı aslaa!
bir de; ne seninkinnerin,
ne benimkinnerin adı çocuklarımıza
anam anasının adını goydu da n’oldu
“bi Allahın gulundan gabil” görmedi “Dudu”
bobam öykünüp ıradyonda türkü çağıran bi garıya
ezenine seslendi gulaklarına
“ne demekse?” “Nejla” goymuştu böbe(ği)mizin adını
güccük gardaşıma ğöre de “cezla”
“püm” dedi, “an-na, bob-ba” dedi.. “aga” dedi de..
"hafhaf" deyemedi Nejla bebiş
zaten bi sonuraki böbeğe de “Gülcan” hazırdı
**
“Nejla-Dudu?” değmedi yaşına
anamca; “nazar” değmiş
sapsarı uzun saşlarına
parıl parıl gülen gözlerine
boğazı bıçık, bıngıldağı yara
"hakgaşlı somruk" verdim almadı
"çığrına çığrına çatladı getdi zavallı
anamgil ovada yolmada
ebem “bi ğurşun bile döküvermedi” nedense
ağşam garannığı godular geldiler Mereçe Mezerliğine
ertesi ğün bulduk agamına(n)
öte başda bi Goca Çalının dibinde
daş çevrikledik gıranına!
gonçları gara yundan, anamın“beş şiş”ine ördüğü güçcücük çorapları
bobamın “baş yastığı”nın içinde
bir de çapıtla bağlı iki belik sapsarı saçı;
o yasdığın içinde kim bilir daha ne yadigerleri vardı
benim; ne yun yasdığım oldu, ne yadigerim
muradım…; murattın, muradımdın ..
muradım? bitecik sen’din!
çocukluğumdun
oysa sen; şe’re gelin olma sevdalarındaydın
sen gelin oldun
ben elin!
?
canın sağ olsun!








DİPNOTLAR
ökçe: ayakkabının arka kısmı
eğre: toprak dam ve çatıda mertek(yatay dikme)lerin duvar dışında kalan kısımları, saçakaltı
yerli : ol gör, bir türlü, asla, mümkünü yok
fırfır: pervane
cırcır : çember
tımılı : sapsız bıçak
acanta; yeni, yesyeni, yepyeni, ilk el, eldeğmemiş, kullanılmamış.
seyik: kol ve bacak kırıklarında kemiğin doğru kaynaması için yanlara konulan tahta, atel.
Cumayderneği: Perşembe
püm: sucedit: yeni, kullanılmamış, kız eli değmemiş
goca hala : büyük hala
örken: örülmüş ip, halat
çuncak: salıncak



anlaşılmayan hususlar ve kelimelerin bildirimesi halinde katkınızdan onur duyulacaktır.
not: EĞRE, Badem Çiçeği şiirlerimin yeni versiyonudur..

Resim benim ilk fotoğrafımdır..