Çorum’da üç İslam mücahitleri sahabelerimiz var
Çorum’un Hıdırlık mahallinde ve şimdiki adıyla Hıdırlık Camisi yanında bulunan küçük bir tepe üzerinde üç sahabe yatmaktadır.
Bu sahabeler Süheyb-i Rumi, Ubeydi Gazi ve Kerebi Gazi oldukları rivayet edilmektedir. Suheybi Gazi ve Ubeydi Gazi türbeleri Sultan Abdülhamit döneminde yeniden inşa edilen Hıdırlık Camii (1899) batı bitişiğinde yer alırn, Kerebi Gazi 50 metre kadar caminin batısında ayrı bir bina içerisinde yer almaktadır. Bu üç sahabeye ait türbeler Çorum’da en çok ziyaret edilen yerlerdendir. Çorum halkı tarafından gelin alma ve sünnet törenlerinde buranın ziyaret edilmesi bir gelenektir. Ayrıca bu mekanın çevresinde bulunan yeşil alanda Hıdrellez şenlikleri yapılır. Bu üç Sahabe hakkında türbelerindeki kitabelerinde şu bilgiler yer almaktadır:
SÜHEYB-İ RUMİ (R.A.)
Aslen Yemenli olup babası İran Sasani Devleti’nin bir memuruydu ve Musul civarlarında yaşamakta idiler. Bir Bizans saldırısı sırasında küçük yaşta esir düştü. Beni Kelb kabilesi tarafından Mekke’de köle olarak satıldı. Abdullah Bin Ced’an adlı bir kişi tarafından satın alınıp serbest bırakılmıştır. Hz.Muhammed (sav) peygamber olduğunda Ammar Bin Yasir ile birlikte Müslüman olmuştur.
Hicret sırasında Mekkeliler tarafından geri dönmeye zorlanmış o sonuna kadar mücadelede kararlı olduğunu belirterek eğer amaçları mal ise sahip olduğu definelerini sakladığı yerden alabileceklerini söylemiştir. Bunun üzerine Mekkeli müşrikler onu bıraktılar. O’nun İslam için bütün maddiyatından vazgeçmiş olması Peygamberimiz tarafından da takdirle karşılanmıştır.
Bedir savaşına katılanlar arasında olduğu belirtilmektedir. Hz. Ömer’den sonra Hz. Osman halife seçilinceye kadar geçen sürede Müslümanlara imamet etmiştir. Hz. Ömer’in yakın ve samimi dostu olduğu rivayetler arasındadır.
Numan oğlu Hz.Suheyb-i Rumi 71 yaşlarında iken hicretin 38. Yılında o zamanki İslam Devletinin Anadolu Eyaleti olan Rumiyye-i Suğra’ya bağlı şimdiki Çorum ilinde yaşadığı sırada vefat etmiştir. Başka bir rivayete göre ise İstanbul’un fethi için İslam ordusu ile birlikte gitmiş geri dönüş esnasında Çorum civarında rahatsızlanarak hicretin 40. Yılında vefat etmiştir.
UBEYD-İ GAZİ (R.A.)
Hakkında fazla bir bilgiye ulaşılamamıştır. Sadece aslen Yemenli olduğu ve Hicret’in 40. Yılında İstanbul’un fethi için giden İslam ordusu içerisinde yer alırken Çorum civarında bir çarpışma esnasında şehit olmuştur.
KEREB-İ GAZİ (R.A.)
Pehlivan, şair ve hatip olarak tanınmıştır. Hz. Peygamberimizin (sav) huzurunda Hz. Ali’nin de bulunduğu bir ortamda Müslüman olmuştur. Kadisiye Savaşında İranlılara karşı gösterdiği büyük mücadelesi İslam Tarihlerinde ayrıntılı bir şekilde anlatılmaktadır. Hicretin 40. Yılında İstanbul’un fethi için İslam ordusu ile birlikte Çorum civarında şehit düşmüştür. Yiğitliği ve kahramanlığı onun halk arasında efsane olmasına yol açmıştır.

Hıdırlık

Ne zaman ruhuma bir keder çökse
Derdime devayı sarar Hıdırlık
Rabbim rahmetinden bir damla dökse
Gönlümü huzura karar Hıdırlık

Sen ki bu toprakta rahmete sebep
Dillere destandır sendeki edep
Zakir’in zikrinde yapılan talep
Kalpleri beş vakte kurar Hıdırlık

Şu dünya âlemi karlı güneşli,
Bağrında yatanlar genç, çocuk, yaşlı
Kim bilir ameller ne ile işli
Sır ile defteri dürer Hıdırlık

Has bahçemin gülü Ubeyd-i gazi
Damlaya damlaya çoğalır azı
Ey süheyb-i rumi bizden ol razı
Şanın kıyamete sürer hıdırlık

Üç gül ile Çorum refaha erdi
Kereb-i gaziyiyle müjdeler verdi
İstanbul fethini sizinle gördü
Şeytanın şerrini kırar hıdırlık

Nuh Comba