Türk-İslam âlimleri serisi – 75

HAZİNİ
D. 1100 – Ö. 1155

Tam adı; Abdurrahman El-Mansur Hazini,
Türkistan da yetişmiş astronomi âlimi,
Künyesi de Ebü’l-Feth diye bilinirmiş,
Vardır birde Ebu Cafer Ali Hazini.

Ali Hazini’nin kölesidir Feth Hazini,
Ondan öğrenivermiş bütün ilimleri,
Her iki Hazini değerli bir âlimmiş,
Fizik ve matematikte söz sahibiydi.

Yerçekimi ve terazilerle ilgilenir,
Heysem ve Biruni’yi de incelemiştir,
Kıble tayini ile ilgili çalışmış,
Sıvı maddenin yoğunluğunu keşfetmiştir.

Havanın da ölçülebileceğini söyler,
Yapmıştır bu konuda çeşitli deneyler,
Barometrenin temelini attı denilmiş,
Akışkanlar mekanik ilmini keşfeder,

Toricelli, Pascal ve Boyle’yi etkilemiş,
Işığın kırılma prensibini incelemiş,
Yerçekimi hakkında bilgiler vermiştir,
“Güneş ışığı dik değil eğik gelir” demiş.

“Kitabü Mizan-l Hikme” terazi içindir,
Bu İngilizceye tercüme edilmiştir,
İran’da basımı yapılan bir esermiş,
Terazi konusunda yararlı denilir.

“Ez-Zicu’l-Mu’teberru’s-Senceri Es-Sultan”
Eseri kütüphanesine alır Vatikan,
British Museum’da da bir nüshası varmış,
Süleymaniye’de de bulunur bu kitaptan.

Şair, Araştırmacı, Yazar: Abdullah Yaşar Erdoğan