Bir devletin, kendi limanları arasında deniz ticareti konusunda tanıdığı ayrıcalık. Bu ayrıcalıktan yalnızca yurttaşlarının yararlanması, millî ekonomiye önemli bir katkı sağlayacağından, devletler yabancı bandıralı gemilere kabotaj yasağı koyma yoluna gitmişlerdir. Bazı uluslar arası sözleşmelerde de kabotaj yasağı koyma yetkisine ilişkin hükümler yer alır.

Osmanlı Devleti’nin kapitülâsyonlar çerçevesinde yabancı ülke gemilerine tanıdığı kabotaj ayrıcalığı, Lozan Barış Antlaşması’yla 1923 yılında kaldırıldı. 20 Nisan 1926 tarihinde de kabul edildi. Kabotaj Kanunu 1 Temmuz 1926′da yürürlüğe girdi. Bu yasaya göre, akarsularda, göllerde, Marmara denizi ile boğazlarda, bütün kara sularda ve kara sular içinde kalan körfez, liman, koy ve benzeri yerlerde, makine, yelken ve kürekle hareket eden araçları bulundurma; bunlarla mal ve yolcu taşıma hakkı Türk yurttaşlarına verildi. Ayrıca; dalgıçlık, kılavuzluk, kaptanlık, çarkçılık, tayfalık ve benzeri mesleklerin Türk yurttaşlarınca yerine getirilebileceği belirtildi. Yabancı gemilerin yalnız Türk limanlarıyla yabancı ülkelerin limanları arasında insan ve yük taşıyabileceği kabul edildi.

Kabotaj bir devletin kendi limanları arasında yolcu ve yük taşıma hakkıdır. Türkiye’de 1 Temmuz Kabotaj bayramı olarak kutlanır.

Akdeniz sahilinden selam olsun sizlere
Bir Temmuz bayram olarak verilmiş bizlere
Gemilerimiz özgürce dolaşıyor şimdi
Unutmayalım bu işlerin mimarı kimdi.

Üç tarafı denizlerle süslü Anadolu
Dört denizli yarımadadır Anadolu
Bir de Boğaz Köprüsü üzerinden bakalım
Güney Ak, kuzeyde Karadeniz’e akalım.

Su zengini akarsuları bol topraklar var
Bu uğurda verilen mücadele büyük kâr
Liman, körfez ve ölü deniz koylar çizimdir
Kılavuz, kaptan, çarkı, tayfa artık iş bizimdir.

Bayramımız kutlu ve gönülden mutlu olsun
Özgürlüğün tadı ile gönüller mest olsun
Lozan Barış Antlaşması ile başladı dün
Yer yıl ‘Bir Temmuz’ kutlansın, bu çok özel bir gün.

Yazan: Selim Temiz
Tarih: 01 Temmuz 2010
Yer: Karaduvar/Mersin